Καρυοφυλλιά Καραμπέτη: Μία πρώτη ματιά στη νέα ταινία «Φόνισσα», βασισμένη στο μυθιστόρημα του Παπαδιαμάντη

Με φόντο μία τοποθεσία του προηγούμενου αιώνα, η κλασσική ιστορία της Χαδούλας μεταφέρεται στο παρόν, επιχειρώντας να φέρει στο φως αλλά και να γιατρέψει το διαγενεαλογικό τραύμα που διέπει την ελληνική κοινωνία. Το σκηνοθετική εγχείρημα της Εύας Νάθενα, εμπνευσμένο από το διαχρονικό μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, αποτελεί μια κινηματογραφική προσέγγιση πάνω στην τραγική ηρωίδα «Φόνισσα».

Στους πρωταγωνιστικούς ρόλους συναντάμε την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη και τη Μαρία Πρωτόπαππα. Το κεντρικό καστ συμπληρώνουν οι Έλενα Τοπαλίδου, Πηνελόπη Τσιλίκα , Γεωργιάννα Νταλάρα , Χρήστος Στέργιογλου, Στάθης Σταμουλακάτος, Δημήτρης Ήμελλος, Χριστίνα Μαξούρη, Όλγα Δαμάνη, Αγορίτσα Οικονόμου, Μιχάλης Οικονόμου, Βερόνικα Δαβάκη, Νίκη Παπανδρέου, Μάνια Παπαδημητρίου, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Τσορτέκης, και Γαλήνη Χατζηπασχάλη.

Η Χαδούλα επαναστατεί μέσα της

Σε ένα δυστοπικό νησί της Ελλάδας γύρω στο 1900, η Χαδούλα , χήρα - Ιωάννου Φράγκου είναι μια γυναίκα που έχει μάθει να επιβιώνει στην ανδροκρατούμενη, πατριαρχική κοινωνία υπηρετώντας αυτό που της πέρασε η μητέρα της – μια σκυτάλη δύσκολη, που διαιωνίζει την υποτίμηση και την κατώτερη μοίρα της γυναίκας. Η Χαδούλα επαναστατεί μέσα της και αυτό δε θα αργήσει να συμβεί και προς τα έξω. Θύματα του ξεσπάσματός της γίνονται τα μικρά κορίτσια του νησιού, τα οποία απαλλάσσει από το κοινωνικό και οικονομικό φορτίο που η ύπαρξη τους επιφέρει, αφαιρώντας τους τη ζωή. Οι πράξεις της κάποια στιγμή αυτονομούνται και τη φέρνουν αντιμέτωπη με το νόμο. Εγκαταλείπει το σπίτι της και πάει στο καταφύγιο της που είναι η φύση. Όμως στη πραγματικότητα όσο και αν η ηθική της της υπαγορεύει πως καλά έπραξε όσα έπραξε, το χρόνιο τραύμα της την ακολουθεί παντού. Το τέλος έρχεται σαν λύτρωση.

Μια αληθινή ηρωίδα λαϊκής τραγωδίας

Η ταινία αυτή δεν θα επιχειρήσει μια ποινική ή εγκληματολογική προσέγγιση. Θα εισχωρήσει στον τρόπο που ο Παπαδιαμάντης διείσδυσε στην ψυχή της ηρωίδας του - τρόπος, ως εκείνη τη στιγμή, πρωτοφανής λογοτεχνικά. Αυτός είναι πρώτος βασικός άξονας της ταινίας.

Ο δεύτερος είναι το ιστορικό αποτύπωμα της εποχής γύρω στο 1900 – σαν κοινωνική σφυγμομέτρηση. Η ιστορία, δηλαδή αυτό που πραγματικά συνέβαινε εκείνη την εποχή, είναι αυτό που δημιούργησε μια ηρωίδα σαν τη Φόνισσα. Για τους δύο αυτούς άξονες, τα υλικά που δανειζόμαστε - προκειμένου να βάλουμε σε μεγεθυντικό φακό αυτό το αφήγημα - είναι τρία βασικά εργαλεία: η Ιστορία, η Κοινωνιολογία και η Ψυχιατρική - και τα τρία με σημερινά δεδομένα.

Το πρώτο, η Ιστορία, έχει κάνει την αποτίμηση της όσον αφορά το δεύτερο, δηλαδή τις κοινωνικές δομές και τη θέση της γυναίκας τότε. Και τα δύο αυτά με ψυχαναλυτικά δεδομένα φωτίζουν την βαθύτερη ρίζα της δημιουργίας αυτής της ηρωίδας, που δεν είναι απλώς επινόηση του συγγραφέα της, αλλά μια αληθινή ηρωίδα λαϊκής τραγωδίας - και ως τέτοια θα την αναπαραστήσει η ταινία.

Το μητρικό στοιχείο στην ταινία (αυτό που λέμε σκυτάλη της ζωής), η καταδυναστευτική συνεξάρτηση στη σχέση μάνας - κόρης συλλειτουργεί ως αίτιο των φόνων και όσων διαδραματίζονται. Η θεσμοθετημένη προίκα για τις κόρες καταργήθηκε στην Ελλάδα το 1983. Ένα - ως σήμερα κρυμμένο μυστικό - κάλυπτε τις βρεφοκτονίες των κοριτσιών. Η ταινία επιχειρεί να το φέρει στο φως.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Κως: Ερωτηματικά για τον μαρτυρικό θάνατο της Αναστάζια - Οι αστυνομικοί «σαρώνουν» τις κάμερες ασφαλείας και αναλύουν τη μοιραία διαδρομή
• Εκλογές 2023: Αποσύρει την υποψηφιότητά του από το ψηφοδέλτιο της ΝΔ ο Μουσταφά Κατραντζή
• Ο πατέρας Αλέξανδρος επέστρεψε στον Άγιο Νικόλαο Ραγκαβά - Τι λέει στο ethnos.gr ο κορυφαίος Θεολόγος Πέτρος Βασιλειάδης για το ζήτημα που προέκυψε
• Μαρουσάκης: Και επίσημα καλοκαίρι - Στους 36 βαθμούς ο υδράργυρος με κύμα ζέστης να έρχεται από την Αφρική
• Βαρύ φορολογικό φορτίο 32,3 δισ. φέρνει το β΄εξάμηνο - Ο μήνας «πρωταθλητής» στους φόρους