Φεστιβάλ Δράμας 2023: «Μόνο με το χιούμορ πιστεύω ότι μπορεί να πάει καλά η ζωή» λέει ο σκηνοθέτης Σπυρίδων Παπασπύρου

Το Φεστιβάλ Δράμας έχει καθιερωθεί στη συνείδηση τόσο του κινηματογραφικού κόσμου όσο και στη συνείδηση του κοινού, ως χώρος ανάδειξης των κινηματογραφικών ταινιών μικρού μήκους, ως χώρος παρουσίασης όλων αυτών που θα αποτελέσουν ή συμπληρώσουν στο μέλλον ένα βασικό κομμάτι του πολιτισμού μας.

Κάθε μέρα οι σκηνοθέτες που διαγωνίζονται στο 46ο Φεστιβάλ Δράμας, δίνουν ραντεβού με το κοινό (θεατές, επαγγελματίες της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, δημοσιογράφους) για να μιλήσουν για την ταινία τους που έχει προβληθεί το προηγούμενο βράδυ και να απαντήσουν σε ερωτήσεις, στο πιο φρέσκο και πολυαναμενόμενο ραντεβού του Φεστιβάλ, που επιμελείται ο δημοσιογράφος Δημήτρης Πάντσος. Όλα όσα έγιναν στο πρώτο Q&A σκηνοθετών στο Εθνικό Διαγωνιστικό. Ολες οι ταινίες μικρού μήκους είναι διαθέσιμες online στο σάιτ του φεστιβάλ και είναι δωρεάν. 

«Φως εκ Φωτός»

Μια φιλμική συζήτηση ανάμεσα σε έναν κινηματογραφιστή και έναν ιερομόναχο του Αγίου Όρους, που έφτιαξε τη δικιά του φωτογραφική μηχανή πριν πεθάνει το 1932. «Μια ταινία που έχει τη στόφα μιας μικρής, σαμανικής τελετουργίας, καθώς ήθελα να κάνω μια ωδή στο φιλμ και επίσης ήθελα να δω αν μπορούσα να μεταβολίσω τον χρόνο όπως αυτός μπορούσε να υπάρχει. Έχω μια ιδιαίτερη συμπάθεια σε ο,τιδήποτε άπτεται του αρχείου, το θεωρώ πολύ σημαντικό και για την ιστορική μας μνήμη» λέει ο σκηνοθέτης Νεριτάν Ζιντζιρία για τη νέα του ταινία.

«Το ταξίδι ξεκινάει το 2017 όταν από σπόντα βρίσκομαι στο Άγιο Όρος για να τραβήξω κάποιες φωτογραφίες για μια συνεργασία με έναν αρχιτέκτονα. Την τελευταία ημέρα ένας μοναχός στη Σιμωνόπετρα, μου αποκαλύπτει μια σειρά φωτογραφιών, φωτογραφικών πλακών που είχε τραβήξει ένας άλλος μοναχός πάρα πολλά χρόνια πριν. Με συγκίνησε ακόμα και ο τρόπος που τις έπιασε, μοιάζοντας με έναν χειρώνακτα ο οποίος μου τις παρέδωσε. Έμεινα άναυδος από την ομορφιά τους. Αρχίζει να μου διηγείται την ιστορία. Τις είχε βρει ο ίδιος, στο πίσω μέρος του Αγίου Όρους που ονομάζεται έρημος, καθώς δεν υπάρχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό κι εκεί πηγαίνουν οι ερημίτες για να πεθάνουν. Τις βρήκε μέσα σε άδειες καλύβες, τις καθάρισε, τις αποκατέστησε σκανάροντάς τες σε έναν παλαιό υπολογιστή» προσθέτει.

Η φωτογραφία στο Άγιο Όρος ήρθε από Ρώσους μοναχούς που έφτασαν εκεί, κουβαλώντας τις παλιές ξύλινες φωτογραφικές μηχανές τους. «Ένας από αυτούς ήταν ο ιεροδιάκονος Προκόπιος, τις φωτογραφίες του οποίου χρησιμοποίησα. Και ο μοναχός που μου αποκάλυψε το υλικό, μου εκμυστηρεύτηκε πως έμαθε την τέχνη όχι για να εκφραστεί καλλιτεχνικά, αλλά για να διαφυλάξει το πρόσωπο και το όνομα του «αδελφού» του μοναχού. Το βρήκα πολύ συγκινητικό, κάτι που επαναπροσδιόρισε και τη θέση για την τέχνη μου. Η ταινία πήρε πέντε χρόνια να ολοκληρωθεί, αλλά όλη η εμπειρία που μου πρόσφερε ήταν τέτοια ώστε να αλλάξει τον τρόπο που προσδιοριζόμουν έως τότε ως δημιουργός, σε σχέση με τη γλώσσα και το τι καινούριο προτείνεις. Με βοήθησε στο να δω ένα άλλο, ουσιαστικότερο κομμάτι για μένα».

Ο Νεριτάν Ζιντζιρία γεννήθηκε στα Τίρανα της Αλβανίας. Σήμερα ζει και εργάζεται στα Βαλκάνια. Δημιουργός των ταινιών «Χαμομήλι», «The time of a young man about to kill» και «A country of two», τον απασχολεί πώς ο θάνατος και η απώλεια επαναπροσδιορίζουν την ανθρώπινη μνήμη. Η πρόσφατη του ταινία «Φως εκ Φωτός» ήταν υποψήφια στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα μικρού μήκους του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρότερνταμ.   

«Short Draft»

Ένας άντρας, με την απειλή όπλου, γίνεται πειρατής ενός ταξί όταν ο ταξιτζής αρνείται να τον πάει εκεί που του ζητάει. Σε μία κούρσα όπου όλα θα πάνε στραβά και κανείς δεν είναι αυτό που φαίνεται, ένα κορίτσι θα έρθει να τους αλλάξει τον δρόμο. Είναι ένας δρόμος που, στο τέλος, θα παραμείνει ένα αίνιγμα ακόμα και για τους ήρωες της ταινίας. 

«Μόνο με το χιούμορ πιστεύω ότι μπορεί να πάει καλά η ζωή. Η ιδέα ενός οδηγού ταξί στην ελληνική ενδοχώρα με επιβάτη που με την απειλή όπλου τον αναγκάζει να τον «ταξιδέψει» τρία βουνά μακριά, ήρθε πριν έντεκα χρόνια, ήταν η πτυχιακή μου για τη Σχολή Σταυράκου. Δουλεύτηκε πάρα πολύ μεγάλο διάστημα. Όσον αφορά την ιδέα του Ταραντίνο κλεισμένου στο πορτ παγκάζ ήταν της Ελένης Μπίτα, της βοηθού σκηνοθέτη. Άλλωστε η ταινία είναι αποτέλεσμα συνεργασίας όλων των ανθρώπων του συνεργείου. Ήθελα να γυρίσω μια κωμωδία όπου μπορείς να περάσεις ωραία, έτσι όπως νομίζω ότι είναι όλες οι ταινίες του Ταραντίνο» αναφέρει ο δημιουργός Σπυρίδων Παπασπύρου, ο οποίος έχει σπουδάσει σκηνοθεσία στη Σχολή Λυκούργου Σταυράκου και το «Short Draft» είναι η τρίτη ταινία μικρού μήκους που έχει σκηνοθετήσει.

«Firebug»

Ένας νεαρός πατέρας επιστρέφει στο σπίτι της παιδικής του ηλικίας για να ολοκληρώσει μια συζήτηση που δεν ξεκίνησε ποτέ με τον αποθανόντα πατέρα του. «Το θέμα της ταινίας είναι πολύ προσωπικό, ήρθε σαν ιδέα σε μια σχετικά σκοτεινή περίοδο της ζωής μου, κατά την οποία μια από τις βασικές σκέψεις ή μάλλον αισθήσεις, ήταν η δυνατότητα να είμαι μόνος, ήταν μια περίοδος που πράγματι απομονώθηκα. Και μέσα σε αυτό το πλαίσιο προέκυψαν κάποια ερωτηματικά που γυρνούσαν κυρίως γύρω από την παιδική μου ηλικία, την ασθένεια του πατέρα μου και την αδυναμία του να την επικοινωνήσει. Εκείνη την περίοδο δυσκολευόμουν πολύ με τον γραπτό λόγο, είχα μια φοβία με αυτό, ήταν η μόνη περίοδος που δεν υπήρχε άλλη επιλογή από το να κάτσω να γράψω κάποια κείμενα, κάποιες σκηνές και μετέπειτα να τις μεταφέρω στον Γιώργο Ζαφειρόπουλο, τον σεναριογράφο και μαζί να γράψουμε μια σειρά από drafts» σημειώνει ο Αλέξανδρος Παπαθανασόπουλος, ο οποίος είναι σκηνοθέτης με έδρα την Αθήνα.  

«Ήταν 2013-2014, αλλά δεν υπήρχαν τα χρήματα να κάνουμε ταινία, αλλά ούτε ήμασταν σε θέση να την κάνουμε. Τα πρώτα drafts, είχαν μια πολύ "μαγικορεαλιστική" προσέγγιση, μέχρι να καταλήξουμε να πάρουν μια προσέγγιση καθαρά ρεαλιστική. Το πιο δύσκολο ήταν να προλάβω να δείξω την ταινία στον πατέρα και τη μάνα μου. Ήταν πολύ χειρότερη η φαντασίωση της θέασης αυτής της ταινίας με τους γονείς μου, παρά ο,τιδήποτε είχε προηγηθεί. Αυτή τη στιγμή στα 34 χρόνια μου έχει αρχίσει να αποκτά πάλι σημασία η έννοια του γονέα. Και οι δυο αγνοούσαν ότι γύριζα ταινία. Δεν ξέρω αν βρήκα κάποια λύτρωση μέσα από αυτήν την ταινία, αλλά άρχισε να αποκτά νόημα, τη στιγμή που άρχισα να κοιτάω το τραύμα» καταλήγει. 

Ο Αλέξανδρος Παπαθανασόπουλος έχει σπουδάσει Επικοινωνίες, Κινηματογράφο και Τηλεόραση, και έχει παρακολουθήσει ένα τρίμηνο μάθημα πρακτικής άσκησης στον κινηματογράφο, στο UCLA της Καλιφόρνιας. Έκτοτε εργάζεται ως σκηνοθέτης, σε στενή συνεργασία με εταιρεία παραγωγής DK Films. Συνεργάζεται με αναγνωρισμένους πολιτιστικούς φορείς, όπως το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει σκηνοθετήσει και μοντάρει δύο ταινίες μικρού μήκους, οι οποίες βραβεύτηκαν στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας. 

«Διάβαση»

Μια σιδηροδρομική διάβαση στο πουθενά. Δύο ξύλινα φυλάκια. Γύρω κίτρινοι λόφοι και ανοιχτός ορίζοντας. Δύο φύλακες: ο μοναχικός Γιάννης και ο χαλαρός Αντώνης. Κάθε τόσο, μια φωνή στο μεγάφωνο αναγγέλλει το πέρασμα ενός τρένου. Τίποτα δεν φαίνεται να διαταράσσει την καθημερινότητα τους μέχρι να εισβάλει ο έρωτας, συντρίβοντας κάθε βεβαιότητα. 

«Στη διάβαση τρένων των Σεπολίων μένει ο κολλητός μου, ο Δήμος, που επισκέπτομαι συχνά, έτσι ερχόμουν πολύ συχνά σε επαφή με αυτή τη διάβαση που έχει δυο φύλακες. Πάνω στις ράγες υπήρχε ένας κουβάς με μια σφουγγαρίστρα. Μονίμως. Υπήρχαν ένα ψυγείο, καρέκλες, σαν αυλή σπιτιού σε ένα χωριό. Και αναρωτιόμουν ποιες σχέσεις μπορούσαν να έχουν αυτοί οι άνθρωποι, ποιες ήταν οι προσωπικές τους στιγμές, τι κάνει μια σφουγγαρίστρα στη μέση της διάβασης, και σκέφτηκα ότι ο απόλυτος προσωπικός χρόνος που έχουν αυτοί οι δυο, είναι όταν περνάει το τρένο που λειτουργεί σαν παραβάν. Οπότε τι θα μπορούσε να συμβαίνει μέσα σε αυτόν τον χρόνο; Έτσι προέκυψε η ιδέα της διάβασης, τη μετέφερα στον Γιάννη Καραμπάτσο κι αρχίσαμε να γράφουμε.

Στη συνέχεια συναντήσαμε την Κατερίνα Μαυρογεώργη. Οι πρώτες κουβέντες ήταν να κάνουμε ένα ντοκιμαντέρ για αυτούς τους ανθρώπους που ήταν εξαιρετικά ενδιαφέροντες χαρακτήρες κάνοντας αυτή τη δουλειά. Είναι η ιστορία μιας βαθιάς φιλίας, η οποία μπορεί να μην είχε εκφραστεί ποτέ, πριν από ένα τραγικό συμβάν όπου ο καθένας πήρε τη θέση του μέσα σε αυτή τη σχέση» αναφέρουν οι συντελεστές της ταινίας.

Ο Αινείας Τσαμάτης γεννήθηκε στο Ελμπασάν της Αλβανίας. Είναι απόφοιτος της Δραματικής Σχολής «ΑΡΧΗ» και του Modern Music School of Athens. Εργάζεται ως ηθοποιός στο θέατρο, στο σινεμά και στην τηλεόραση. Γράφει και σκηνοθετεί για το σινεμά. Η Κατερίνα Μαυρογεώργη γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε και εκείνη από τη Δραματική Σχολή «ΑΡΧΗ», αλλά και από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού. Γράφει, παίζει και σκηνοθετεί για το θέατρο και το σινεμά. Έχει βραβευτεί από την ARTWORKS (2022) του ΙΣΝ. 

Σημειώνεται πως το Φεστιβάλ Δράμας έλαβε, πρόσφατα, πιστοποίηση από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών για οσκαρικές υποψηφιότητες. Οι δύο μικρού μήκους που θα αποσπούν κάθε χρόνο το βραβείο καλύτερης ταινίας στο Εθνικό και στο Διεθνές Διαγωνιστικό, θα συμμετέχουν πλέον στη διαδικασία προεπιλογής για τα βραβεία Όσκαρ.