Cristobal Balenciaga: Η μυστική ζωή και οι εμμονές του διάσημου σχεδιαστή - Βιογραφικές σειρές μόδας που αξίζει να δεις

Στην κηδεία της Coco Chanel, το 1971, στην εκκλησία της Μαγδαληνής στο Παρίσι, η αρχισυντάκτρια μόδας, Prudence Glynn, ρωτάει τον Cristobal Balenciaga αν θα ήθελε να της δώσει συνέντευξη. «Η μόδα δεν είναι πια αυτό που ήταν κάποτε. Ολοι οι σπουδαίοι μάς αφήνουν. Δεν νομίζετε ότι ήρθε η ώρα να μιλήσετε;». Αν και εκείνος αρνείται διακριτικά, εκείνη επιμένει, λέγοντας: «Εχετε αποσυρθεί εδώ και τρία χρόνια, οπότε μπορείτε να μιλήσετε ελεύθερα. Αφήστε μας να πάρουμε μία γεύση από το μυστήριο που σας περιβάλλει».

Για τους λάτρεις της μόδας, το 2024 θα είναι ένα καλό έτος. Εχουμε το «The New Look» στο Apple TV+, το οποίο αφηγείται την ιστορία της αντιπαλότητας μεταξύ του Christian Dior και της Coco Chanel, το Kaiser Karl, το οποίο περιγράφει τη ζωή και το έργο του Karl Lagerfeld και το Cristobal Balenciaga, μια σειρά έξι επεισοδίων που επικεντρώνεται στη συναρπαστική καριέρα του εμβληματικού Ισπανού σχεδιαστή. Η τελευταία, η οποία είναι διαθέσιμη στο Disney+, είναι μια όμορφη απεικόνιση της ζωής του Balenciaga, γεμάτη με απίστευτες αναπαραστάσεις μερικών από τα πιο αξιομνημόνευτα έργα του. 

Οι σκηνοθέτες των ταινιών «Flowers», «Giant» και «The Endless Trench» αντιμετώπισαν, σύμφωνα με τα λεγόμενά τους, μία από τις μεγαλύτερές τους επαγγελματικές προκλήσεις, καθώς αναπαριστούσαν τρεις δεκαετίες ζωής του σχεδιαστή, που κατάφερε να γίνει παγκόσμιο όνομα στο χώρο της μόδας. Η σειρά παρακολουθεί την επαγγελματική και προσωπική του ζωή από το 1937 έως το 1968, από τη στιγμή που εγκαθίσταται στη γαλλική πρωτεύουσα, φεύγοντας από τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, μέχρι να κλείσει τον οίκο του, μέσα από τον οποίο η ευρωπαϊκή ελίτ τον τίμησε.

Στη σειρά, πρωταγωνιστεί ένας παθιασμένος Αλμπέρτο Σαν Χουάν, ο οποίος υποδύεται τον μόδιστρο από τη Γκετάρια. Μέσα από τις σκηνές του παρελαύνουν διάσημα ονόματα της υψηλής ραπτικής, όπως η Coco Chanel, ο Cristian Dior και ο Hubert de Givenchy, αλλά και πρόσωπα του κινηματογράφου και της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας, όπως η Audrey Hepburn και η βασίλισσα Φαμπιόλα, το νυφικό της οποίας σχεδίασε ο Balenciaga και την οποία υποδύεται η Belen Cuesta.

Εικονογραφημένο εν συντομία με εικόνες ντοκιμαντέρ και ειδησεογραφικά στιγμιότυπα που τοποθετούν τη δράση στις αντίστοιχες ιστορικές στιγμές, το Cristobal Balenciaga είναι δομημένο ως μια αναδρομή χάρη σε μία τεχνική που χρησιμοποιείται συχνά για την αφήγηση  μιας ζωής: τη συνέντευξη - πορτρέτο. Με αυτόν τον τρόπο, ο πρωταγωνιστής αφηγείται τις συγκρούσεις που σημάδεψαν τη ζωή του και οι οποίες βρίσκονται στο επίκεντρο κάθε επεισοδίου. Αυτές περιλαμβάνουν τη γερμανική κατοχή του Παρισιού, την αντιπαλότητα μ' έναν άλλο σχεδιαστή μόδας ή την επιτακτική ανάγκη του να βρει το δικό του στιλ που θα τον έκανε να ξεχωρίσει σε μια τόσο αποκλειστική και ανταγωνιστική αγορά.

«Ο Cristobal είναι εξαιρετικός ράφτης, αντιγράφει... γνωστούς σχεδιαστές και τους βελτιώνει. Βελτιώνει τα αυθεντικά» σχολιάζει καυστικά η Coco Chanel, σε μία συνάντησή τους, με τον ίδιο να της λέει: «Αυτό γινόταν παλιά. Τώρα εστιάζω σ' εντελώς αυθεντικές συλλογές». Στη συνέχεια, εκείνη τον ρωτά να μάθει ποιο είναι το στιλ του και εκείνος απαντά διστακτικά: «Είναι λιτό και κομψό, με πολύ λίγα αξεσουάρ. Δίνεται βάση κυρίως στο ύφασμα». Στην ιστορία, οι επιχειρηματικές πλοκές διαπλέκονται με τις προσωπικές συγκρούσεις σε μια σειρά με κλασική, κομψή, λεπτομερή και νηφάλια σκηνοθεσία, όπως ακριβώς και τα φορέματα που συνήθιζε να φτιάχνει αυτός ο θαυμάσιος σχεδιαστής που ήταν εμμονικός με το να έχει τα πάντα υπό τον έλεγχό του. Γιατί σε αυτή τη σειρά τα σχέδια του μόδιστρου έχουν τόση παρουσία και σημασία όση και οι άνθρωποι - κλειδιά στη ζωή του. Το κοινό παρακολουθεί πολυάριθμες επιδείξεις μόδας και, όπως και οι πελάτισσές του, θα γοητευτεί από την αδιαμφισβήτητη ομορφιά των υπέροχων δημιουργιών.

Ο τελευταίος αληθινός ράφτης

«Δεν είναι απλά άξιος, αλλά ο καλύτερος. Την πρώτη φορά που είδα τα φορέματά του στο Σαν Σεμπάστιαν, ήξερα ότι ήταν ξεχωριστός. Η αξία του Cristobal βρίσκεται στα μυστικά του, στη ραπτική. Συχνά τα σακάκια του είναι ανεβασμένα ελαφρώς. Δεν είναι διακοσμητικό. Οι μακριές σούφρες επιτρέπει να διαχωρίζεις το σακάκι από την πλάτη. Αυτή η τεχνική επιτρέπει στις γυναίκες με καμπούρα να έχουν ίσια πλάτη, κι αυτό είναι ένα παράδειγμα. Αυτό που κάνει ο Cristobal για αυτές μοιάζει με πλαστική χειρουργική, με όλες τις λεπτομέρειες. Είναι επίσης εφευρέτης. Δημιουργεί νέους τρόπους να φτιάχνει κουμπότρυπες, στην τοποθέτηση του κολάρου, την προσθήκη των μανικιών, μοιράζοντας το βάρος. Ράβει από παιδί. Ο Balenciaga είναι ο τελευταίος αληθινός ράφτης. Οι υπόλοιποι είμαστε απλώς σχεδιαστές» θα σχολιάσει λίγο αργότερα η Coco Chanel, για το στιλ του. 

Στο τελευταίο επεισόδιο, έχοντας συμφωνήσει να σχεδιάσει στολές για το πλήρωμα καμπίνας της Air France, επιμένει να τις ράψει μία προς μία. Οταν του λένε ότι αντί γι' αυτές θα παραχθούν μαζικά, εισβάλλει στο εργαστήριο και φωνάζει στις μοδίστρες να σταματήσουν, οι οποίες ακούν μετά βίας, λόγω του θορύβου των ραπτομηχανών. Πρόκειται για μια εξαιρετική σκηνή - η οποία αποτυπώνει τέλεια την αγωνία ενός τεχνίτη της παλιάς σχολής που δεν μπορεί πλέον να συγκρατήσει την παλίρροια. Το μέλλον είναι εδώ, και είναι ένα μέλλον στο οποίο οι μέθοδοί του - προγραμματίζοντας πολύωρα ραντεβού για να καρφιτσώσει υφάσματα σε κοσμικές κυρίες, να ράψει κουμπιά με το χέρι, να διπλώσει γιακάδες με χειρουργική ακρίβεια - μοιάζουν ξεπερασμένες.

Τελικά, αποφασίζει να συνταξιοδοτηθεί, και αντί να παραδώσει τα ηνία σε κάποιον άλλον και να ρισκάρει την κληρονομιά του, κλείνει τον οίκο μόδας και αφήνει τους υπαλλήλους του στην τύχη τους. Οι συνεργάτες του μεταφέρουν τα νέα, αλλά όταν φωνάζουν για την παρουσία του, τους κάνει τη χάρη να βγει τουλάχιστον να τους αντιμετωπίσει. Είναι σιωπηλός, αλλά η οδυνηρή έκφρασή του τα λέει όλα. Θα πεθάνει μόλις τέσσερα χρόνια αργότερα. Μετά τον θάνατό του, το 1972, η επωνυμία παρέμεινε αδρανής για 14 χρόνια, μέχρι που την αγόρασε η γαλλική εταιρεία αρωμάτων και καλλυντικών Jacques Bogart SA και άρχισε να εισάγει σειρές έτοιμων ενδυμάτων (μια ιδέα στην οποία ο Balenciaga αντιστεκόταν στα χρόνια του στο Παρίσι). Ηταν αναμφισβήτητα ο διορισμός του γαλλο-βελγικού σχεδιαστή μόδας Nicolas Ghesquiere ως δημιουργικού διευθυντή το 1997 και η επακόλουθη πώληση του οίκου στον γαλλικό όμιλο μόδας πολυτελείας Kering το 2001 που αλλαξε την τύχη της επιχείρησης, αναζωογονώντας την εικόνα του οίκου σε πιο σύγχρονη εποχή.

Δικαστικοί μπελάδες

Εκτοτε, ο οίκος μόδας έχει εμπλακεί σε ποικίλες διαμάχες, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Τον Νοέμβριο του 2022, δύο διαφημιστικές καμπάνιες προκάλεσαν εκτεταμένες αντιδράσεις, με αποτέλεσμα να ζητήσουν συγγνώμη η μάρκα και ο δημιουργικός διευθυντής της, Demna Gvasalia. Ο Demna έχει, επίσης, πιστωθεί την επιτυχία του Balenciaga με μια νέα γενιά από τότε που εντάχθηκε στον οίκο το 2015, επαναφέροντας την υψηλή ραπτική στο εμπορικό σήμα το 2021 για πρώτη φορά μετά από πέντε και πλέον δεκαετίες, ενώ την επόμενη χρονιά συμπεριλήφθηκε στη λίστα του TIME με τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή.

Είναι ξεκάθαρα μια πολύ διαφορετική εποχή τώρα από εκείνη στην οποία εργαζόταν ο Cristobal Balenciaga. «Εκτιμούσε την ιδιωτική του ζωή, και είναι το αντίθετο από την επιδειξιομανία που βλέπουμε σήμερα» δήλωσε η δημιουργός της σειράς, Lourdes Iglesias στο CNN, αναλογιζόμενη την αλλαγή και τη συνέχεια σε όλο το τοπίο της μόδας γενικότερα. Ο Balenciaga ηταν ένας άνθρωπος που δεν νοιαζόταν πολύ για τα φώτα της δημοσιότητας ή την προσωπική του φήμη, οπότε αυτή η μη αλαζονική ματιά στην επιδίωξη της τελειότητας και όχι στην εσωτερική του ταραχή είναι μια απρόσκοπτη προέκταση της κληρονομιάς του. Πάντα στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας, δεν είναι σαφές τι θα σκεφτόταν, όταν η Kim Kardashian θα ήταν τυλιγμένη από την κορυφή ως τα νύχια με κίτρινη προειδοποιητική ταινία τυπωμένη με το όνομά του. Μπορεί να θαύμαζε την υπέρβαση των ορίων που το όνομά του έφτασε να αντιπροσωπεύει. Αλλά βλέποντας αυτόν τον καλλιτέχνη να δουλεύει σε έξι επεισόδια και τριάντα χρόνια, η καρδιά σου δεν μπορεί παρά να «ραγίσει», αφού ο Balenciaga δεν είναι αυτό που ήταν κάποτε.

Βιογραφικές σειρές μόδας που αξίζει να δεις

Στον μαγικό σύμπαν της μόδας, η πολυτέλεια, τα χρήματα και η δόξα αποτελούν τα σημαντικότερα στοιχεία για όσους την παρακολουθούν από απόσταση. Αλλά για όσους εργάζονται και ζουν εντός αυτού του χώρου, η δημιουργικότητα, η πρωτοτυπία και το έντονο άγχος είναι εξίσου κυρίαρχα. Κατά καιρούς, οι ζωές διάσημων σχεδιαστών μόδας που έχουν αγαπηθεί από τον κόσμο έχουν μεταφερθεί στη μικρή οθόνη. Ιστορίες γυρισμένες σωστά, με ακριβείς πληροφορίες για τα πρόσωπα που προβάλλουν, αποτελώντας μία αξιόλογη προσωπογραφία.

Αν σας άρεσε, λοιπόν, το Cristobal Balenciaga και είστε λάτρεις αυτού του είδους, τότε αξίζει να παρακολουθήσετε τη δεύτερη σεζόν της σειράς «American Crime Story» στο Disney+, που εστιάζει στη δολοφονία του Gianni Versace, το 1997 ή το «Halston» στο Netflix, όπου ο Αμερικανός σχεδιαστής μόδας εκτοξεύεται στη δόξα προτού εκτροχιαστεί η ζωή του.

Σύντομα, επίσης, θα κάνει πρεμιέρα και η νέα σειρά «Kaiser Karl» στο Disney+, όπου θ' αφηγείται τη ζωή του Karl Lagerfeld από το 1972, όταν ήταν ένας άγνωστος σχεδιαστής μόδας. Η σειρά αναδεικνύει τον ανταγωνισμό, τον έρωτα, και την αναζήτηση αναγνώρισης στον χώρο της μόδας. Ο Ισπανογερμανός ηθοποιός Daniel Bruhl θα υποδυθεί τον διάσημο σχεδιαστή, ενώ γυρίσματα έχουν γίνει στη Γαλλία, στο Μονακό και την Ιταλία με σκηνοθέτες τον Jerome Salle και την Audrey Estrougo. Το σενάριο το υπογράφει η Isaure Pisani-Ferry με βοήθεια από την Raphaelle Bacque, τη συγγραφέα της βιογραφίας του σχεδιαστή από το 2019 «Kaiser Karl: The Life of Karl Lagerfeld», πάνω στην οποία έχει βασιστεί και η σειρά.