Οι ταινίες της εβδομάδας: Η Χιλή του ’90, η Ουγγαρία του ’50

«Πολύ αργά για να πεθάνουν νέοι» («Too Late To Die Young»)

Σκηνοθεσία: Ντομίνγκα Σοτομαγιόρ Καστίγιο

Παίζουν: Ντέμιαν Χερνάντεζ, Αντάρ Ματσάντο, Μαγκνταλένα Τοτόρο

3 στα 5

Το 1990, παραμονές της Πρωτοχρονιάς στη Χιλή, μετά την πτώση του δικτάτορα Πινοσέτ, σε μια ιδιότυπη κοινότητα αγροτών που μένει κάτω από τις Άνδεις, αντιστεκόμενη σθεναρά στην έλευση του ηλεκτρικού ρεύματος, μακριά από τις ευκολίες της αστικής ζωής, η δεκαεξάχρονη Σοφία, λίγο πριν την ενηλικίωση, επιθυμεί να ξεφύγει από το περιβάλλον που έχει διαμορφώσει ο πατέρας της ενώ περιμένει με αγωνία να ξαναδεί την αποξενωμένη μητέρα της και νιώθει το πρώτο ερωτικό καρδιοχτύπι για έναν μεγαλύτερό της άντρα. Στο πλευρό της, ο συνομήλικός της Λούκας, ερωτευμένος μαζί της, προσπαθεί να την προσεγγίσει ενώ η δεκάχρονη Κλάρα, χάνει το αγαπημένο της σκυλί που θα αρχίσει να αναζητά με αγωνία. Αλληγορία πάνω στη μεταδικτατορική Χιλή, με στοχευμένους συμβολισμούς (η απομονωμένη κοινότητα των οικογενειών που στέκεται αναποφάσιστη ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον για το οποίο δυσκολεύεται να βρει βηματισμό, η έφηβη Σοφία που μετρά γονικά τραύματα ενώ λαχταρά ένα καλύτερο αύριο), το φιλμ της Χιλιανής σκηνοθέτιδας Ντομίνγκα Σοτομαγιόρ Καστίγιο αποτελεί ένα γοητευτικό, σχεδόν ακατέργαστα παρατηρητικό (ή ίσως επιτηδευμένο;) στο ύφος δράμα ενηλικίωσης το οποίο παραμένει στις παρυφές μιας ιστορικής περιόδου της Χιλής χωρίς να εισχωρεί ακριβώς στα δρώμενα ή στους χαρακτήρες οι οποίοι προσεγγίζονται περιγραφικά. Μια αφηγηματική επιλογή που αφήνει το περιθώριο στην σκηνοθέτη να αναδείξει την αγριότητα του φυσικού τοπίου – ο μεγάλος πρωταγωνιστής και εν τέλει ρυθμιστής της ιστορίας – και που άλλοτε σε αφήνει μπερδεμένο στην ασάφεια και άλλοτε  σε τοποθετεί σε ένα ιδιοσυγκρασιακό σύμπαν ερμηνειών καθώς τα γεγονότα προϊδεάζουν για την μεγάλη επικείμενη αλλαγή στο πάρτι της Πρωτοχρονιάς. Βραβείο σκηνοθεσίας – το πρώτο που δίνεται σε γυναίκα σκηνοθέτη από το Φεστιβάλ του Λοκάρνο. (2018)

«Τσάι με τις κυρίες»  («Tea With The Dames»)

Σκηνοθεσία: Ρότζερ Μισέλ

3 στα 5

Η Τζούντι Ντεντς, η Μάγκι Σμιθ, η Τζόαν Πλόουραϊτ και η Αϊλίν Άτκινς, τέσσερις «κολλητές» φίλες και σπουδαίες ηθοποιοί του αγγλικού θεάτρου από την ίδια γενιά, αφήνουν την κάμερα να καταγράψει την ετήσια συνάντησή τους σε ένα σπίτι στην εξοχή γεμάτο αναμνήσεις…Γύρω από ένα τραπέζι οι τέσσερίς τους μιλούν για τη ζωή τους τότε και τώρα, το ξεκίνημά τους, τις εμπειρίες τους στο θέατρο, την τηλεόραση και το σινεμά, τα νιάτα και τα γηρατειά, την επιρροή του Λόρενς Ολίβιε στη ζωή τους, αυτού του γίγαντα της ηθοποιίας με τον οποίο η Τζόαν Πλόουραϊτ, μοιράστηκε οικογένεια και καριέρα. Τοποθετώντας την κάμερα απέναντι στις τέσσερις φιλενάδες καθώς ανατρέχουν στο παρελθόν, όπως θα έκανε καθένας και καθεμία από εμάς που βρίσκεται με φίλους που έχει να δει καιρό, ο Ρότζερ Μισέλ («Μια βραδιά στο Νότινγκ Χιλ») όχι μόνο καταφέρνει να μας βάλει στη ζωή τους διαμέσου ενός πρωτότυπου βιογραφικού – δια του τέσσερα - ντοκιμαντέρ αλλά και να «ζωντανέψει» την καλλιτεχνική τους πορεία καθώς οι αναμνήσεις και οι διηγήσεις αντιπαρατίθενται με σπάνιο αρχειακό υλικό.  Αν θέλετε, λοιπόν, να μάθετε πόσο τρομακτική ήταν η σιδηρά βασιλεία του Ολίβιε στο αγγλικό θέατρο ή πόσο «παιδί» γινόταν με τα παιδιά του, αν θέλετε να μπείτε στα άδυτα των αγωνιών καταξιωμένων ηθοποιών ή να δείτε πως η Μάγκι Σμιθ μπορεί να σπάει πλάκα με την Τζούντι Ντεντς – αυτό εδώ είναι το ιδανικό φιλμ. Ένα απολαυστικό αστείο- χάρη στην ενέργεια των γηραιών κυριών που σφύζουν από ζωή ακόμα και υπό τις παρενέργειες των γηρατειών, αισιόδοξο ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικής κυρίως λογικής, που, μεταξύ τσαγιού και σαμπάνιας, παραμερίζει την κουρτίνα ανάμεσα στις διασημότητες και τους κοινούς θνητούς αποκαλύπτοντας τον άνθρωπο και κυρίως τη στάση του ηθοποιού απέναντι στη ζωή. (2018)

«Η γειτόνισσα» («Mrs. Mills»)

Σκηνοθεσία: Σοφί Μαρσό

Παίζουν: Σοφί Μαρσό, Πιερ Ρισάρ, Σαρλί Βενσάν

1 στα 5

Η Έλεν, εκδότρια ρομαντικών διηγημάτων που αντιμετωπίζει ραγδαία μείωση στις πωλήσεις βιβλίων, βλέπει την καθημερινότητά της να αναστατώνεται από τη νέα της γειτόνισσα, την άρτι αφιχθείσα στο Παρίσι κυρία Μιλς, μια φανταχτερή ηλικιωμένη Αμερικανίδα που φαίνεται να γνωρίζει τη λογοτεχνία που εκδίδει η Έλεν απέξω και ανακατωτά. Μόνο που η κυρία Μιλς είναι στην πραγματικότητα Γάλλος έμπορος έργων τέχνης που εποφθαλμιά ένα ρωσικό κειμήλιο της Έλεν, κληρονομιά της γιαγιάς της, για λογαριασμό Κινέζου εκατομμυριούχου…Αυτά και πολλά άλλα – ακατανόητα μπερδεμένα -  συμβαίνουν στην τρίτη μεγάλου μήκους ταινία που υπογράφει ως σκηνοθέτης η Σοφί Μαρσό, μια φαρσοκωμωδία κινηματογραφικών αναφορών, που σημείωσε μία από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες της σεζόν στην Γαλλία. Ο Πιερ Ρισάρ, βετεράνος της γαλλικής κωμωδίας, εδώ σε φρενήρη drag εμφάνιση που ομολογουμένως του πηγαίνει γάντι, κρατάει το πρώτο ημίωρο του φιλμ κυριολεκτικά στους ώμους του ενώ η μπουχτισμένη στις απιθανότητες αφήγηση αψηφά παθιασμένα τον ρεαλισμό καθώς η υπαρξιακή κρίση της ηρωίδας «θεραπεύεται» μέσα από γραφικότητες που συνιστούν μια δήθεν σύγχρονη άποψη περί success story υπό τους ήχους μάλιστα του ελληνικού μπουζουκιού όπως και μέσα από μια σειρά σινεφίλ γραφικοτήτων πασπαλισμένων με το γκλάμουρ της πάντοτε γοητευτικής Σοφί Μαρσό. (2018)

«Έτοιμος για όλα» («I Feel Good»)

Σκηνοθεσία: Μπενουά Ντελεπάν, Γκουστάβ Κερβέρν

Παίζουν: Ζαν Ντιζαρντέν, Γιολάντ Μορό, Ζοζέφ Νταχάν

Ο Ζακ, οπορτουνιστής loser, εδώ και καιρό αποξενωμένος από την μεσήλικη αδελφή του Μονίκ που συντηρεί πρότυπο ξενώνα για αστέγους στη νότια Γαλλία στα σύνορα με την Ισπανία, επανεμφανίζεται στο κατώφλι της αποφασισμένος να πείσει τους πάντες να συμβάλλουν στο σχέδιό του για γρήγορο πλουτισμό. Πώς; Μεταφέροντας ασθενείς για φτηνές επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής στην Ανατολική Ευρώπη… Να’ το πάλι το ζήτημα της οικονομικής κρίσης στη Γαλλία και στα ευρωπαϊκά κράτη γενικώς σε άλλη μία κοινωνική κομεντί σοσιαλιστικού προσανατολισμού της πρόσφατης γαλλικής κινηματογραφίας που παράγει αφειδώς πανομοιότυπα φιλμ του είδους  – άλλοτε με σχετική πρωτοτυπία («Κολύμπα ή αλλιώς βυθίσου», «Οι αόρατες») και άλλοτε επενδύοντας στην αφέλεια και τα στερεότυπα («Τα παράπονά σας στον έφορο»). Η παρουσία του βραβευμένου με Όσκαρ Ζαν Ντιζαρντέν στο πλευρό της Βελγίδας ηθοποιού και σκηνοθέτη Γιολάντ Μορό χαρίζει έξτρα κύρος στο φιλμ. (2018)

«Ο πρίγκιπας του καρτέλ» («Driven»)

Σκηνοθεσία: Νικ Χαμ

Παίζουν: Τζέισον Σουντέικις, Λι Πέις, Τζούντι Γκριρ

Η άνοδος του χρυσού αγοριού της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας Τζον ΝτεΛόρεαν στην Καλιφόρνια των αρχών της δεκαετίας του ’80 ειπωμένη από την πλευρά του φίλου του, πιλότου και περιστασιακά βαποράκι που εισάγει κοκαΐνη για να καταλήξει καταδότης του FBI, Τζιμ Χόφμαν. Παρανοϊκοί κροίσοι, πολυτελή αυτοκίνητα και ατμόσφαιρα κατασκοπείας επί προεδρίας Ρόναλντ Ρέιγκαν σε μια κομεντί απατηλής ματαιοδοξίας εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα. (2019)

Επανεκδόσεις

«Carousel» («Körhinta»)

Σκηνοθεσία: Ζόλταν Φάμπρι

Παίζουν: Μάρι Τέρετσικ, Ίμρε Σόος, Άνταμ Σίρτες, Μπέλα Μπάρσι

3 στα 5

Στην Ουγγαρία της δεκαετίας του ’50 η κόρη ενός γαιοκτήμονα που θέλει να αποχωρήσει από την τοπική κολεκτίβα των αγροτών ονειρεύεται μια κοινή ζωή με τον μεγάλο της έρωτα, έναν νεαρό υπέρμαχο του συνεταιρισμού. Όμως ο πατέρας της Μάτε έχει άλλα σχέδια για εκείνη επιθυμώντας να ενώσει τη γη του με εκείνη ενός ντόπιου αγρότη που τη ζητάει σε γάμο…Ταινία-σταθμός στην ιστορία του μαγυάρικου σινεμά, που σηματοδοτεί την απομάκρυνση των Ούγγρων από την αυστηρή φόρμα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού αφηγούμενη μια ιστορία σύγκρουσης ανάμεσα στο παλιό κατεστημένο και τη νέα γενιά, έναν επαναστατικό έρωτα μέσα από τον οποίο φιλτράρεται η ιδεολογική σύγκρουση σε μια μεταβατική εποχή για την Ουγγαρία του Ανατολικού Μπλοκ. Ο Ζόλταν Φάμπρι (1917-1994) συνθέτει εδώ ένα κοινωνικο-αισθηματικό μελόδραμα με χιτσκοκική βιρτουοζιτέ, ανεβάζοντας το σασπένς στα ύψη (διαθέτει δύο σκηνές ανθολογίας, την πολύπλοκη τεχνικά σκηνή του καρουζέλ όπου η αιώρηση αποδίδεται με εξαντλητική αληθοφάνεια καθώς και την ξέφρενη σκηνή του χορού ανάμεσα στους δύο παθιασμένους νέους που δημιουργήθηκε με 77 κατ σε δύο λεπτά) ενώ επικεντρώνεται στις εκφράσεις και το συναίσθημα των χαρακτήρων. Αν και οι ερμηνείες των πρωταγωνιστών φαντάζουν υπερβολικές για τα στάνταρ της εποχής μας, η απίστευτα εκφραστική πρωταγωνίστρια Μάρι Τέρετσικ παραμένει ένα από τα πιο λαμπερά πρόσωπα που έχουμε δει στην μεγάλη οθόνη (εξελίχθηκε σε μία από τις μεγαλύτερες πρωταγωνίστριες της ουγγρικής κινηματογραφίας) και η σκηνοθεσία του Φάμπρι (η χρήση του ήχου, οι υποκειμενικές γωνίες λήψεις) εξέχων δείγμα της σχολής που επηρέασε τις μετέπειτα γενιές Ούγγρων σκηνοθετών ως τις μέρες μας. Επανακυκλοφορεί ψηφιακά αποκαταστημένη.  (1955).

«Μονομαχία στον κόκκινο ήλιο» («Soleil Rouge»)

Σκηνοθεσία: Τέρενς Γιανγκ

Παίζουν: Τσαρλς Μπρόνσον, Αλέν Ντελόν, Τοσίρο Μιφούνε, Τζιάν Μαρία Βολοντέ, Ούρσουλα Άντρες, Καπισίν

3 στα 5

Δυο ληστές κλέβουν από τον νέο Ιάπωνα πρεσβευτή που ταξιδεύει με τρένο από το Σαν Φρανσίσκο στην Ουάσινγκτον, το χειροποίητο χρυσό σπαθί που προοριζόταν ως δώρο για τον Αμερικανό πρόεδρο, προκαλώντας τον ένα από τους δύο σαμουράι σωματοφύλακες να ορκιστεί εκδίκηση εντός επτά ημερών…Ο Τέρενς Γιανγκ καταθέτει τη δική του εκδοχή πάνω στην ιστορία του «Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος» με ένα διάσημο σπαγγέτι γουέστερν, ευρωπαϊκής συμπαραγωγής, που διαθέτει την αφρόκρεμα των σταρ της εποχής του. (1971)