No Time To Die: Πώς ο κοροναϊός χτύπησε τον Μποντ και την παγκόσμια κινηματογραφία

«Eξαιρετικά ασυνήθιστη περίπτωση» χαρακτήρισε η Εθνική Ένωση Αιθουσαρχών (National Association οf Theatre Owners) την απόφαση να δοθεί επτάμηνη αναβολή στην παγκόσμια πρεμιέρα του «No Time To Die», της 25ης ταινίας στη σειρά του Τζέιμς Μποντ, για τον Νοέμβριο του 2020 αντί της επικείμενης εξόδου του στις αίθουσες στις 10 Απριλίου. Η απόφαση ελήφθη από τις συνεργαζόμενες εταιρείες MGM, Eon Productions και Universal την περασμένη Τετάρτη, εξαιτίας της εξάπλωσης του κοροναϊού, που αξιολογήθηκε ιδιαίτερα επιζήμια για την κερδοφορία της ταινίας. Είχαν προηγηθεί διαδοχικές ακυρώσεις πρεμιέρων του «No Time To Die» ανά τον κόσμο, αλλά και μια ανοιχτή επιστολή κορυφαίου διαδικτυακού blog των φαν που καλούσε τους παραγωγούς να μη θέσουν σε κίνδυνο την υγεία των θεατών βγάζοντας την ταινία στις αίθουσες!

Την ώρα που η προσοδοφόρα κινηματογραφική αγορά της Ασίας ασθμαίνει κρατώντας κλειστές τις αίθουσες και η ευρωπαϊκή αγορά παρακολουθεί με προσοχή τις εξελίξεις, ενώ κινηματογραφικά φεστιβάλ αναβάλλονται, την ώρα που υπερπαραγωγές σαν το «Mission: Impossible 7» με σταρ του μεγέθους του Τομ Κρουζ φεύγουν από την Ευρώπη (από τη Βενετία  συγκεκριμένα) και στην Ιταλία οι μισοί κινηματογράφοι έχουν κλείσει, το Χόλιγουντ έβγαλε τον λογαριασμό: 5 δισεκατομμύρια δολάρια εκτιμάται η ζημιά του κοροναϊού στην παγκόσμια κινηματογραφική βιομηχανία. Δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν αρχίσει τους ψιθύρους: τι θα συμβεί αν κλείσουν οι κινηματογραφικές αλυσίδες στις ΗΠΑ;

Είναι σαφές ότι ένα μπλοκμπάστερ όπως το «No Time To Die», ιδιαίτερης σημασίας για το στούντιο της MGM που δεν έχει τις στιβαρές πλάτες άλλων πολυεθνικών κολοσσών, έπρεπε να προστατευθεί από σοβαρή απώλεια εισπράξεων. Η ασταθής αγορά των 70.000 κλειστών κινηματογράφων στην Κίνα (της δεύτερης μεγαλύτερης κινηματογραφικής αγοράς στον κόσμο), οι πτωτικές εισπράξεις στη Νότια Κορέα (η πέμπτη μεγαλύτερη αγορά παγκοσμίως μετρά απώλειες 70% στο box office της) και η ανησυχία στις δοκιμαζόμενες από τον ιό Ιαπωνία και Ιταλία απειλούσαν σοβαρά τη νέα περιπέτεια του Τζέιμς Μποντ.

Η ταινία υλοποιήθηκε με προϋπολογισμό 250 εκατομμύρια δολάρια και έβλεπε να έρχονται απώλειες της τάξεως του ενός τετάρτου στο σύνολο των εισπράξεών της (αντί να αγγίξει το 1 δισεκατομμύριο δολάρια, η ταινία θα έφτανε μέχρι τα 750 εκατομμύρια δολάρια εισπράξεις).

Οι πανηγυρισμοί για την αύξηση των εσόδων στο παγκόσμιο box office το 2019, που σημείωσε ρεκόρ όλων των εποχών με εισπράξεις 42,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δεν κράτησαν πολύ. Το άγχος επανήλθε με την εξάπλωση του κοροναϊού, επηρεάζοντας ένα νευραλγικό κομμάτι της κινηματογραφικής αγοράς, όπως είναι αυτό της Κίνας (μόνο από εκεί οι απώλειες εισπράξεων υπολογίζονται σε πάνω από 2 δισ. δολάρια).

Εκεί όπου τα χολιγουντιανά στούντιο δεν ασκούν κανέναν έλεγχο εξαιτίας των περιορισμών του καθεστώτος, θα χρειαστεί ειδική στρατηγική για την έξοδο των συσσωρευµένων παραγωγών που ανέβαλε ο κοροναϊός (ανάµεσά τους και το οσκαρικό «1917»).

Στην Ιταλία, όπου το Χόλιγουντ έχει επίσης αναβάλει τις πρεµιέρες των εµπορικότερων ταινιών του, η περσινή αύξηση των εισπράξεων στο ιταλικό box office -που άγγιξε το 14%- αποτελεί πια παρελθόν, όπως και τα γυρίσµατα των µεγάλων παραγωγών, µε την έβδοµη «Επικίνδυνη αποστολή» να παραµένει στο Λος Αντζελες (αξιολογώντας πώς θα συνεχίσει) και το «Red Notice» του Netflix µε τους Ντουέιν Τζόνσον, Γκαλ Γκαντό και Ράιαν Ρέινολντς να ετοιµάζει βαλίτσες για άλλο προορισµό. Παράλληλα, στη Μέση Ανατολή (Ιράν, Ηνωµένα Αραβικά Εµιράτα, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ) το κοινό αποφεύγει τις κλειστές αίθουσες. Στη Βρετανία µετρούν αντίστροφα για το πότε η επιδηµία θα χτυπήσει τη βρετανική κινηµατογραφία.

Αμφίβολη η διεξαγωγή του Φεστιβάλ Καννών τον Μάιο

Οσο για τα φεστιβάλ, που συγκεντρώνουν µεγάλο αριθµό επισκεπτών στους χώρους τους, το πλαίσιο κάθε άλλο παρά ευοίωνο είναι, την ώρα που µεγάλα καλλιτεχνικά φεστιβάλ, όπως η Biennale της Βενετίας, αλλάζουν ηµεροµηνίες. Το 22ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιµαντέρ Θεσσαλονίκης έχει πάρει αναβολή για τέλη Μαΐου, η αγορά του διεξάγεται διαδικτυακά, ενώ το Φεστιβάλ των Καννών (12-27 Μαΐου), το σπουδαιότερο όλων, που πέρυσι συγκέντρωσε 12.527 επισκέπτες στο Palais Du Festival και είναι τόπος ογκωδών συναθροίσεων, καθίσταται αµφίβολο αν θα διεξαχθεί σε µια χώρα µε αυξηµένα κρούσµατα COVID-19. Αναβάλλονται, επίσης, οι διοργανώσεις του Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηµατογράφου της Ελλάδος και το Milano Design Film Festival.

Ο ψυχολογικός παράγοντας σε ασυνήθιστες καταστάσεις όπως είναι η επιθετική πανδηµία του κοροναϊού παίζει µεγάλο ρόλο στη σχέση του κοινού µε την «κλειστή αίθουσα». Στην Ελλάδα ο φόβος του ιού φαίνεται ότι επηρέασε αµέσως την προσέλευση στα σινεµά: η έξοδος των ταινιών συνεχίζεται κανονικά στις αίθουσες σαν να µην τρέχει τίποτα, όµως το ελληνικό box office κατέγραψε ήδη πτώση 43% από το τετραήµερο 20/2/2020-23/2/2020 έως το εορταστικό πενταήµερο της Καθαράς Δευτέρας, 27/2/2020-2/3/2020, µε τον ιό να εξαπλώνεται στη χώρα. Μιλάµε, δηλαδή, για εισπράξεις θερινής ραστώνης. Κακό προµήνυµα, επίσης, το κλείσιµο των χώρων συναθροίσεων, συµπεριλαµβανοµένων των κινηµατογράφων σε Ηλεία, Ζάκυνθο και Αχαΐα.

Παρά την αστάθεια, ωστόσο, που δηµιουργείται στην κινηµατογραφική αγορά, η κραταιά Disney επιβεβαιώνει ότι θα τηρήσει κανονικά το πρόγραµµα της εξόδου των µπλοκµπάστερ «Mulan» και «Black Widow» στις ΗΠΑ για τα τέλη Μαρτίου και τις αρχές Μαΐου, αντίστοιχα, προσφέροντας ανάσα στους αιθουσάρχες που έχουν αρχίσει να τα βάφουν σκούρα.

Από την άλλη, η Universal, που έχει την ένατη περιπέτεια του «Fast and Furious 9» («Mαχητές των δρόµων 9») για τον Μάιο, δεν είναι σίγουρη. Οσο για τα ταξίδια των Αµερικανών σταρ στην Ιαπωνία για τις εκεί πρεµιέρες των ταινιών τους, αυτά κόπηκαν αµέσως µε την έκδοση της ειδικής ταξιδιωτικής οδηγίας της αµερικανικής κυβέρνησης.

Η αύξηση των κρουσµάτων του κοροναϊού στην Καλιφόρνια, όπου εδρεύει η αφρόκρεµα του παγκόσµιου σινεµά, ενδέχεται να φέρει νέες εξελίξεις – όχι καλές για την παραγωγή των ταινιών. Είναι αλήθεια πως σε εποχές οικονοµικής κρίσης το σινεµά ως διέξοδος ψυχαγωγίας παρέµεινε σηµείο αναφοράς στις απολαύσεις της καθηµερινότητας. Μπροστά σε µια παγκόσµια φονική πανδηµία, όµως, που αποτρέπει τις συναθροίσεις, δεν είναι παρά ένας από τους πιο αδύναµους κρίκους στον παγκόσµιο οικονοµικό ιστό.