Παγκόσμια Ημέρα Πολιτισμού: Το θείο δάκρυ και το ανθρώπινο χαμόγελο

Ήταν Νοέμβριος του 2001 όταν η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να ανακηρύξει την 21η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Πολιτισμική Διαφορετικότητα, τον Διάλογο και την Ανάπτυξη. Έτσι, κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη, τις διακυβερνητικές και μη κυβερνητικές οργανώσεις να διοργανώσουν εκδηλώσεις οι οποίες θα διευρύνουν τη γνώση των λαών σχετικά με τον παγκόσμιο πολιτιστικό πλούτο και θα ενθαρρύνουν -μέσω της εκπαίδευσης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης- τη γνώση τής αξίας τής πολιτισμικής διαφορετικότητας.

Παρά το γεγονός ότι το συζητάμε 18 χρόνια μετά, δεν σημαίνει πως ο παγκόσμιος πολιτιστικός πλούτος μεγάλωσε ούτε έχει γίνει αποδεκτή η πολιτισμική διαφορετικότητα των λαών της Γης. Αυτό σημαίνει πως ο πλανήτης μας έχει να κάνει πολλά για τον πολιτισμό του.

Στη νεότερη Ελλάδα τη λέξη «πολιτισμός» μετέφρασε και χρησιμοποίησε από τη αγγλική λέξη “civilisation” ο Αδαμάντιος Κοραής, ταυτίζοντάς τη με τα ανώτερα προϊόντα του τρόπου ζωής μιας κοινότητας, τα οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την υψηλή τέχνη, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες.
Ας δούμε, λοιπόν, τι έχουν πει και τι έχουν γράψει για τον πολιτισμό μέσα στους αιώνες…     

«Ο πολιτισμός μιας χώρας φαίνεται από το επίπεδο διαβίωσης των φυλακισμένων της» - Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Ρώσος συγγραφέας

«Αυτή η χώρα (σ.σ. αναφερόταν στις ΗΠΑ) πέρασε από τη βαρβαρότητα στην παρακμή, χωρίς να γνωρίσει τον πολιτισμό» - Ουίνστον Τσώρτσιλ, Βρετανός πρωθυπουργός

«Ο πολιτισμός δεν ακυρώνει τη βαρβαρότητα, αλλά πολλές φορές την επικυρώνει. Όσο πιο πολιτισμένος είναι ένας λαός, τόσο πιο βάρβαρος και καταστροφικός μπορεί να γίνει» - Ουμπέρτο Έκο, Ιταλός συγγραφέας

«Ο Ιησούς δάκρυσε. Ο Βολταίρος χαμογέλασε. Από εκείνο το θείο δάκρυ κι εκείνο το ανθρώπινο χαμόγελο προέρχεται η χάρη του σημερινού πολιτισμού» - Βίκτωρ Ουγκώ, Γάλλος συγγραφέας

«Ο πρώτος άνθρωπος που εκτόξευσε μια προσβολή αντί για μια πέτρα ήταν ο θεμελιωτής του πολιτισμού» - Ζίγκμουντ Φρόυντ, Αυστριακός ψυχίατρος

«Δύο είναι οι εχθροί της πολιτικής και του πολιτισμού: ο λαϊκισμός και ο ελιτισμός» - Μάνος Χατζιδάκις, μουσικοσυνθέτης.

Πολιτισμός είναι η εκλεπτυσμένη συμπεριφορά και προσέγγιση -τόσες έννοιες μαζί, μέσα μας - και σήμερα εορτάζει.