Τα Μουσεία στον 21ο αιώνα με τη ματιά των αρχαιολόγων

Πώς θέλουν οι αρχαιολόγοι τα μουσεία και πώς οι επισκέπτες; Το  ερώτημα αυτό ισχύει πάντα και για πάντα και οι απαντήσεις έχουν να κάνουν με την πρόσληψη των δύο πλευρών, πάνω σε αυτό που ονομάζεται δημόσια αρχαιολογία. Μάχιμοι αρχαιολόγοι και μουσειολόγοι ανιχνεύουν τον ορισμό και τα όρια του μουσείου -είτε ως χώρου όπου φυλάσσονται έργα ανθρώπων, είτε ως περιεχομένου- στο νέο πολυεπίπεδο και πολυσύνθετο ρόλο στις αρχές του 21^ου αιώνα. Και καταθέτουν τις απόψεις τους μέσα από τον δεύτερο τόμο της σειράς Δημόσια Αρχαιολογία, που έχει τίτλο «Μουσειακοί Χώροι στον 21^ο Αιώνα» Το βιβλίο παρουσιάστηκε πριν από λίγο στη Θεσσαλονίκη από την διευθύντρια της σειράς, καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης, Νένα Γαλανίδου, τον καθηγητή Αρχαιολογίας στο Α.Π.Θ., Νίκο Ευστρατίου και τον Επίτιμο Έφορο Αρχαιοτήτων, Κωνσταντίνο Σουέρεφ.

Επιχειρώντας να δώσει τον ορισμό του όρου Δημόσια Αρχαιολογία, η κ. Γαλανίδου, είπε ότι για την ίδια αφορά την αρχαιολογία στον δημόσιο χώρο. «Το βιβλίο στοχεύει στην διάχυση των μουσείων και στην διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος», ανέφερε. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, υπάρχουν θεωρητικά κείμενα για την φυσιογνωμία των μουσείων, την εκ του μηδενός δημιουργία και παρουσίαση μιας έκθεσης, των ρόλο των εκθέσεων μόνιμων και περιοδικών και γενικότερα την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος είτε αυτό είναι αρχαιολογικός χώρος, είτε αντικείμενο. Οι συγγραφείς καταθέτουν στις σελίδες του τόμου την πολύτιμη εμπειρία τους από την αμφίδρομη σχέση επιστημόνων και κοινού, όπως αποκτήθηκε μέσα από καινοτόμες και πρωτότυπες εφαρμογές επικοινωνίας και διάχυσης της γνώσης σε αρχαιολογικούς και μουσειακούς χώρους κυρίως στην Ήπειρο. Στο επίκεντρο του θεωρητικού προβληματισμού τίθεται το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί στην Ελλάδα η αρχαιολογία των πολιτισμών, αρχαίων, προβιομηχανικών αλλά και σύγχρονων, ώστε να αναχθεί σε αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητας.

Τον προβληματισμό του για τον τρόπο έκθεσης των αρχαιολογικών ευρημάτων μέσα στους χώρους των μουσείων εξέφρασε ο κ. Ευστρατίου, προσθέτοντας ότι είναι «δυναμική η σχέση αντικειμένου με το κοινό». Στο βιβλίο υπάρχουν ενδιαφέροντα άρθρα για τον κοινωνικό και πολιτικό ρόλο των μουσείων, για την διαλεκτική σχέση εκθεμάτων-αρχαιολόγων-επισκεπτών, για την μουσειογραφική παρέμβαση «ομάδων», για το καινούργιο μουσείο αυτό με άλλα υλικά και άλλους όρους. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων, στο οποίο αρχαιολόγοι και μουσειολόγοι δοκιμάζουν τα όρια της τόλμης τους και διοργανώνουν ενδιαφέρουσες εκθέσεις, με νέα προσέγγιση και παρουσίαση, ενώ παράλληλα το Μουσείο έχει μπει στη νέα εποχή της εξωστρέφειας. Ο μέχρι πρότινος προϊστάμενος της ΕΦΑ Ιωαννίνων και πλέον επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων, Κώστας Σουέρεφ είπε πως στόχος του ίδιου και της ομάδας του ήταν όλα τα προηγούμενα να γίνει μια ζύμωση με την τοπική κοινωνία και τους επισκέπτες και σημείωσε πως οι συνέργειες με φορείς της περιοχής, όπως λ.χ. με την Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων, οδήγησε σε εκθέσεις όπως αυτή με γλυπτά και τίτλο «Γυναίκες ακίνητες. Γυναίκες ανίκητες» που διοργανώθηκε για έξι μήνες και κράτησε πάνω από 2 χρόνια.