Το αλφαβητάρι του Γιώργου Πίττα έχει τη γεύση του τόπου μας

Δεν μπορώ να φανταστώ το Γιώργο Πίττα να μην ταξιδεύει. Σπάνια τον πετυχαίνεις χωρίς σακίδιο στον ώμο. Στην καραντίνα, που αναγκάστηκε να περιοριστεί στο γραφείο του, ταξίδευε νοερά. Συγκέντρωσε και ταξινόμησε όλα αυτά που κατέγραψε στις περιηγήσεις του όλα αυτά τα χρόνια. Μετά από επτά βιβλία-λευκώματα, ανάμεσα στα οποία οι «Ταβέρνες της Αθήνας», τα «Καφενεία της Ελλάδας», τα «Πανηγύρια του Αιγαίου» κι οι «Θησαυροί της Ελληνικής Γαστρονομίας», ένα ιδιαίτερο γλωσσάρι πήρε το δρόμο για το τυπογραφείο. Το «Αλφαβητάρι Ελληνικής Γαστρονομίας», που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό, είναι ένας οδηγός γεμάτος προϊόντα, τοπικές σπεσιαλιτέ και μαγειρικές τεχνικές, έθιμα, συνήθειες και χαρακτηριστικές συμπεριφορές, τόπους, ανθρώπους ‒ ιδιαιτερότητες και σημεία αναφοράς που χτίζουν το ψηφιδωτό της γεύσης της πατρίδας μας.

Με 500 λήμματα, διανθισμένα με 700 φωτογραφίες που τράβηξε ο ίδιος, «καθεμιά μια μικρή ιστορία» όπως λέει, το πολύ ζωντανό και πυκνογραμμένο βιβλίο του είναι ένα λεξικό και ταυτόχρονα ένα άμεσα επικοινωνήσιμο βιωματικό οδοιπορικό, γεμάτο χαρά κι αγάπη για τη ζωή και τις μικρές καθημερινές ευτοπίες της. Φυλλομετρώντας το βρίσκεις ηπειρώτικες πίτες και παριανές καζανιές πλάι σε κακαβιές πάνω σε καΐκια, νησιώτικα πανηγύρια και δημοτικές και λαϊκές αγορές. Παραπέρα σε περιμένουν μεζέδες και κεράσματα, από τους βολιώτικους κολλιτσάνους (θαλάσσιες ανεμώνες τηγανητές σε κουρκούτι) και τα γκαβόψαρα (μελιτζάνες ψημένες σε αλατόνερο με σινάπι), που είναι πιο διάσημος ουζομεζές της Νάουσας μέχρι τα γλυκοφάγωτα βενιζελικά της Λήμνου και το περίφημο κουφέτο της Νάξου. Μια συνταγή για αθερινόπιτα ή για κασπακινό αρνάκι ή μια λακάνη από τη Ρόδο αχνιστή στην τσανάκα της...

Είναι ένα ανάγνωσμα στο οποίο μπορείς να ανατρέχεις ξανά και ξανά. Στις 384 σελίδες του τραπέζια σε σπίτια, καφενεία, ταβέρνες και σύγχρονα εστιατόρια, οινοποιεία και ελαιώνες εναλλάσσονται με γεφύρια, μοναστήρια, λιθόστρωτα μονοπάτια, κυπαρίσσια, πεζούλες και νερόμυλους, αναφορές σε πρόσωπα της γαστρονομίας και του κρασιού ή ακόμη-ακόμη λαϊκούς οργανοπαίχτες. Ο Γιώργος Πίττας θέλησε με αυτό του το μοντάζ, ένα ιδιαίτερο πάντρεμα που τη μια πάει από δω, την άλλη από εκεί, ξεφεύγοντας από τα στενά γευστικά όρια, να δώσει μια «ολιστική εικόνα» της ελληνικής γαστρονομίας. Στοιχεία γνώριμα, αυτόματα αναγνωρίσιμα, κι άλλα που πρέπει να ψαχουλέψεις στα τοπικά «σεντούκια» για να τα βρεις, αποτυπωμένα με την ευαισθησία και την ιδιαίτερη ματιά του γράφοντος, φωτίζουν το ρόλο της γεύσης στη διαμόρφωση της ταυτότητας κάθε τόπου, αλλά και το πώς όλοι αυτοί οι μικρόκοσμοι λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία για να δεθούν σε ένα πυκνό πολιτισμικό πλέγμα, που δείχνει πόσα η Ελλάδα έχει να διαφυλάξει, να αξιοποιήσει, να μοιραστεί.