Galette de rois – Ιστορία και συνταγή της γαλλικής «βασιλόπιτας των Φώτων»

Τη δική τους εκδοχή «βασιλόπιτας», δηλαδή μιας εθιμικής πίτας που συνδέεται με τις γιορτές του Γενάρη και κρύβει μέσα της «φλουριά», κόβει ήδη από τον 14ο αιώνα στη Γαλλία -αν και το έθιμο έχει πολύ πιο βαθιές ρίζες και μελετητές το συνδέουν ακόμη και με τα ρωμαϊκά Σατουρνάλια, καθώς όποιος βρει τα κρυμμένα «στέφεται βασιλιάς για μια μέρα».

Πότε κόβεται η γαλλική βασιλόπιτα

Πρόκειται για τη «galette de rois» (γκαλέτ ντε ρουά), που φτιάχνεται με σφολιάτα και κρέμα αμυγδάλου, το κόψιμο της οποίας σηματοδοτούσε ουσιαστικά τη λήξη της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αφού γινόταν στις 6 Ιανουαρίου (τη 12η ημέρα των Χριστουγέννων) για να εορταστούν τα Θεοφάνια (Epiphany). Ωστόσο, οι Γάλλοι σήμερα -ανεξαρτήτως θρησκευτικών πεποιθήσεων- απολαμβάνουν την παραδοσιακή πίτα όλη τη γιορτινή περίοδο.

Οι περιπέτειες του «φλουριού»

Το ρόλο του «φλουριού» στην «galette de rois», που παλαιότερα μπορούσε να είναι ένα κουκί ή ξερό φασόλι, παίζουν περίτεχνες πορσελάνινες φιγούρες (σήμερα και πλαστικές), που ενίοτε, σύμφωνα με όσα είχε πει σε παλιότερη συνέντευξή της στο ραδιοφωνικό σταθμό Πρακτορείο 104,9 FM η υπεύθυνη των υπηρεσιών Πολιτισμού του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης, Μαριάνθη Πάσχου, παίρνουν και θεματικό ή επετειακό χαρακτήρα. Τα πρώτα «φλουριά» από πορσελάνη εμφανίστηκαν στο τέλος του 18ου αιώνα, οπότε αντικαθίστανται τα όσπρια με αγαλματίδια που παριστάνουν το Θείο Βρέφος, το οποίο αναζητούν οι μάγοι-βασιλείς. Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, ο εμβληματικός φρυγικός σκούφος (γνωστός και ως «σκούφος της ελευθερίας») θα αντικαταστήσει για λίγο τα θρησκευτικά σύμβολα, αλλά και τα σύμβολα καταρρέοντων θεσμών και καθεστώτος.

Η συνταγή της Galette de rois (γαλλικής «βασιλόπιτας»)

Η κ. Πάσχου, η οποία έχει τη δική της συλλογή από όμορφες, μικρές πορσελάνινες φιγούρες που αναπαριστούν την Παναγία, τους Μάγους με τα δώρα και τις μορφές διαφόρων ζώων, είχε μάλιστα μοιραστεί με το κοινό τη συνταγή της «galette de rois» την οποία και είχε δημοσιεύσει το icookgreek.com.

Υλικά: 2 φύλλα σφολιάτας, 125 γραμμάρια ζάχαρη, 60 γραμμάρια βούτυρο μαλακό, 2 αυγά, 150 γραμμάρια αμύγδαλο σε σκόνη, 1 κλωναράκι βανίλιας, 1 αυγό για την επάλειψη των φύλλων και μία πρέζα αλάτι

Εκτέλεση: Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180 βαθμούς Κελσίου. Χτυπάμε το βούτυρο με τη ζάχαρη και στη συνέχεια προσθέτουμε τη σκόνη αμυγδάλου. Χαράσσουμε κάθετα στη μέση το κλωνάρι βανίλιας, ξύνουμε τους σπόρους από το εσωτερικό του και τους βάζουμε στο μείγμα. Προσθέτουμε 2 αβγά και το ρούμι (σ.σ. σε περίπτωση που δεν έχουμε ρούμι, μπορούμε να βάλουμε αμαρέτο). Βάζουμε το ένα φύλλο, προσθέτουμε την κρέμα αμυγδάλου, αφήνοντας περιθώριο 2 εκατοστών ζύμης γύρω από το ταψί, που την «περνάμε» ελαφρά με ένα υγρό πινέλο. Μέσα στην κρέμα βάζουμε την πορσελάνινη φιγούρα και σκεπάζουμε με το δεύτερο φύλλο (λίγο μεγαλύτερο από το πρώτο), το οποίο «κλείνουμε» γύρω γύρω. Αλείφουμε το πάνω φύλλο με ένα χτυπημένο αβγό, στο οποίο έχουμε ρίξει μια πρέζα αλάτι. Τοποθετούμε τη «galette de rois» στο ψυγείο για 30 λεπτά, στη συνέχεια τη βγάζουμε και κάνουμε διάφορα σχέδια προτού περάσουμε μια δεύτερη επάλειψη με αβγό. Ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 40 λεπτά (λίγο περισσότερο εάν το ταψί είναι μεγάλο ή αν η ζύμη είναι σπιτική).