Το ξεχωριστό ελληνικό μέλι: Τα είδη, τα ωφέλη και 4 γλυκοφάγωτες συνταγές

Σύμφωνα με στοιχεία επιστημονικών ερευνών, στην Ελλάδα υπάρχουν 6.500 είδη φυτών, από τα οποία περίπου τα 1.400 είναι ενδημικά, δηλαδή δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στον κόσμο. Αυτός ο σπουδαίος βοτανικός πλούτος –σε συνδυασμό με τη γεωμορφολογία του εδάφους και το μικροκλίμα, που εμφανίζουν μεγάλες αντιθέσεις από περιοχή σε περιοχή– δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια υπέροχη ποικιλία από μέλια με πολύ ξεχωριστά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά το καθένα (χρώμα, άρωμα, γεύση, υφή).

Για παράδειγμα, τα θυμαρίσια μέλια της Χαλκιδικής, της Πελοποννήσου, της Κρήτης ή των Κυκλάδων διαφέρουν έντονα μεταξύ τους, απλώς γιατί διαφέρει ο συνδυασμός των βοτάνων και των φυτών που συνυπάρχουν με τα θυμάρια σε καθεμία από αυτές τις περιοχές. Και το μέλι όμως που παράγεται στην ίδια περιοχή ενδέχεται να διαφέρει από χρονιά σε χρονιά, γιατί οι διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν την ανθοφορία και το νέκταρ των φυτών, κατά συνέπεια και το παραγόμενο μέλι.

Επιπλέον, τα ελληνικά μέλια είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, καθώς προέρχονται κυρίως από άγρια και παρθένα οικοσυστήματα και όχι από καλλιεργούμενα φυτά, και μάλιστα σε μια χώρα στην οποία δεν υπάρχουν γενετικά τροποποιημένα φυτά. Άρα, έχουμε πολλά και σημαντικά κίνητρα να ανακαλύψουμε τα διαφορετικά είδη μελιού της χώρας μας και να εντάξουμε το θαυμάσιο ελληνικό μέλι στην καθημερινή μας διατροφή. Ενδεικτικά μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε:

• Πάνω σε φρεσκοψημένο βουτυρωμένο ψωμί για το πρωινό.
• Σε μια δροσερή φρουτοσαλάτα.
• Ως topping σε γιαούρτι, παγωτό, λουκουμάδες, τηγανίτες ή κρέπες.
• Ως σιρόπι για μπακλαβά και γλυκά ταψιού.
• Για να φτιάξουμε μπάρες με ξηρούς καρπούς, σύκα και νιφάδες δημητριακών.
• Ως συστατικό σε dressing για πράσινες σαλάτες.
• Ως συνοδευτικό σε μια πιατέλα με τυριά και αλλαντικά.
• Για το γλασάρισμα του χοιρινού και της γαλοπούλας.
• Για να φτιάξουμε νοστιμότατες μαρινάδες για κοτόπουλο, χοιρινό, σολομό.
• Για να γλυκάνουμε τον καφέ, το τσάι, τα αφεψήματα, τα smoothies.

Τα βασικότερα είδη μελιού που συναντάμε στην Ελλάδα είναι: Πεύκου, Ανθέων, Θυμαριού, Ερείκης, Δάσους, Ελάτου, Βελανιδιάς, Καστανιάς, Πορτοκαλιάς, Κουμαριάς, Φασκομηλιάς, Χαρουπιάς, Ελάτης Βανίλια Μαινάλου

Γνωριμία με το Μέλι Ερείκης

Όλα τα μέλια της ελληνικής φύσης είναι υψηλής διατροφικής αξίας, το καθένα με τα δικά του θρεπτικά συστατικά, ανάλογα με τα φυτά από τα οποία προέρχεται. Υπάρχει όμως ένα μέλι που αγαπούν οι αθλητές και αναζητούν οι fitness enthusiasts. Είναι το μέλι ερείκης, που προέρχεται από το αγριοβότανο ερείκη το οποίο ευδοκιμεί κυρίως σε Κρήτη, Πελοπόννησο, Χαλκιδική, Άρτα, Εύβοια. Το μέλι ερείκης είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και αντιοξειδωτικά, με αποτέλεσμα να συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού. Θεωρείται το μέλι που προτιμούν όσοι γυμνάζονται συστηματικά λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνη.

Το μέλι ερείκης χαρακτηρίζεται από το κεχριμπαρένιο χρώμα, την πυκνή υφή, τα πλούσια ανθικά αρώματα, την ελαφρώς πικρή γεύση και επίγευση που παραπέμπει σε καμένη καραμέλα. Το μέλι ερείκης μπορεί να καταναλωθεί και αυτούσιο ως φυσικό συμπλήρωμα διατροφής. Επίσης, είναι υπέροχο πάνω σε γιαούρτι και παγωτό, με γάλα και δημητριακά, με φρέσκα φρούτα, μέσα σε smoothies, σε pancakes ή ως συνοδευτικό σε σκληρά και ωριμασμένα τυριά. Μ.Κ.

Η θρεπτική αξία του μελιού

Η σύνθεση, η γεύση και το άρωμα του μελιού εξαρτώνται από τις πηγές των φυτών, το κλίμα και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Ο υδατάνθρακας είναι το κύριο συστατικό του μελιού, με τη φρουκτόζη να είναι το υψηλότερο συστατικό σε ποσοστό περίπου 32-38%, ακολουθούμενη από τη γλυκόζη καθώς και από άλλους ολιγοσακχαρίτες. Το μέλι περιέχει επίσης οργανικά οξέα, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, πολυάριθμες βιταμίνες, ένζυμα και πρωτεΐνες. Η αντιοξειδωτική του ικανότητα οφείλεται στα φλαβονοειδή, στα φαινολικά οξέα, στα αντιοξειδωτικά ένζυμα (π.χ., οξειδάση γλυκόζης και καταλάση), στο ασκορβικό οξύ και στα καροτενοειδή.

Τα οφέλη των διάφορων τύπων μελιού στην υγεία μπορεί να είναι διαφορετικά.Το μέλι ερείκης, για παράδειγμα, έχει πολύ υψηλή βιολογική και θρεπτική αξία, που οφείλεται κυρίως στα μέταλλα, στις πρωτεΐνες, στα αμινοξέα, στα ένζυμα και στις βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Το μέλι από ερείκη του φθινοπώρου έχει μικρότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα από ό,τι της άνοιξης. Επίσης, έχει ιδιαίτερα υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη (2%) σε σύγκριση με άλλες ποικιλίες μελιού, αντισηπτικές και διουρητικές ιδιότητες. Η καθημερινή λήψη 1 κουταλιάς του γλυκού μελιού αντί αντίστοιχης σάκχαρης μπορεί να προσφέρει στο σώμα μας τα οφέλη τα οποία περιγράψαμε παραπάνω. Μ.Π.

4 ιδέες για χρήση του μελιού στη μαγειρική

Γλάσο για ψητό κοτόπουλο

Ψήστε ένα ολόκληρο κοτόπουλο ή κομμάτια κοτόπουλου με πέτσα σύμφωνα με την αγαπημένη σας συνταγή. Είκοσι λεπτά πριν από το τέλος του μαγειρέματος ανακατέψτε 2 κουταλιές μέλι με 2 κουταλιές χυμό πορτοκαλιού και 1 κουταλάκι μουστάρδα και αλείψτε με ένα πινέλο την πέτσα του κοτόπουλου. Το μέλι θα δώσει γεύση και χρώμα και θα καραμελώσει υπέροχα την πέτσα. Το ίδιο μπορείτε να κάνετε και σε κομμάτι χοιρινού κρέατος.

Σπιτική γκρανόλα με μέλι

Ανακατέψτε 2 φλιτζάνια νιφάδες βρόμης με 1 φλιτζάνι ανάμεικτους ξηρούς καρπούς της αρεσκείας σας. Ιδανικά είναι τα μείγματα ξηρών καρπών για σαλάτες ή σνακ. Προσθέστε 3 κουταλιές μέλι, λίγη κανέλα και 1 φλιτζάνι ψιλοκομμένα αποξηραμένα φρούτα (βερίκοκα, δαμάσκηνα, σταφίδες, κράνμπερις). Απλώστε το μείγμα σε ένα ταψί, πάνω σε αντικολλητικό χαρτί, και ψήστε στους 180^ο C για 20-25 λεπτά. Όταν κρυώσει το μείγμα, σπάστε το σε μικρότερα κομμάτια με τα χέρια σας και φυλάξτε το σε ένα βάζο που κλείνει αεροστεγώς.

Εύκολο κέικ με μέλι και ελαιόλαδο

Ανακατέψτε σε ένα μπολ 80 ml ελαιόλαδο, 200 γρ. μέλι, 2 αυγά, 2 ώριμες μπανάνες πολτοποιημένες, 1 κουταλάκι μπέικιν πάουντερ, λίγη κανέλα ή 1 βανίλια σκόνη, 100 γρ. τριμμένα καρύδια και 100 γρ. νιφάδες βρόμης και 100 γρ. αλεύρι ολικής άλεσης. Αδειάστε το μείγμα σε μια φόρμα για κέικ και ψήστε στους 175^ο C για 50 λεπτά με 1 ώρα. Αφήστε το να κρυώσει πριν το κόψετε σε φέτες.

Μπισκοτάκια μελιού

Χτυπήστε στο μίξερ 150 γρ. βούτυρο με 100 γρ. άχνη ζάχαρη για λίγα λεπτά σε μέτρια ταχύτητα. Προσθέστε 2 αυγά, 1 κουταλάκι μπέικιν πάουντερ, 4 κουταλιές μέλι και 250 γρ. αλεύρι ολικής άλεσης. Με ένα κουταλάκι τοποθετήστε μικρές μπάλες από τη ζύμη σε ένα ταψί στρωμένο με αντικολλητικό χαρτί. Ψήστε σε προθερμασμένο φούρνο στους 180^ο C για 15 λεπτά. Με αυτά τα υλικά θα φτιάξετε περίπου 25 μπισκοτάκια.

Από τη Μαριάννα Κομητοπούλου, Food Marketing Expert και τη Μαρία Μ. Προκοπίου, MD, Msc, Eνδοκρινολόγο-Διατροφολόγο

Φωτογραφίες: iStock/Ιdeal Images

Πηγή: eatme Οκτωβρίου. Το eatme κυκλοφορεί κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα με το Έθνος της Κυριακής