Ξύπνησαν μνήμες από τον σεισμό του 1953 με τους 455 νεκρούς

Μνήμες από τον μεγάλο σεισμό του 1953 στο Ιόνιο που ισοπέδωσε τη Ζάκυνθο και την Κεφαλονιά και άφησε πίσω του 455 νεκρούς ξύπνησε ο σεισμός των 6,4 Ρίχτερ που σημειώθηκε τα ξημερώματα στη Ζάκυνθο και έγινε αισθητός σε όλη την Ελλάδα αλλά και στις γύρω χώρες.

Οι 3 σεισμοί που οδήγησαν στην καταστροφή

Το Ιόνιο υπήρξε ανέκαθεν μια σεισμογενής περιοχή. Ωστόσο, ο σεισμός του 1953 ήταν ο μεγαλύτερος καταγεγραμμένος σε ένταση και νεκρούς μέχρι σήμερα.

Η καταστροφή εκείνη συνέβη έπειτα από τρεις κύριους καταστροφικούς σεισμούς αυξανόμενης έντασης και περισσότερους από 135 μετασεισμούς. Η πρώτη σεισμική δόνηση σημειώθηκε στις 9 Αυγούστου, με επίκεντρο τον Σταυρό Ιθάκης, και είχε μέγεθος 6,4 Ρίχτερ.

Ακολούθησε ο δεύτερος μεγάλος σεισμός στις 11 Αυγούστου, μεγέθους 6,8 Ρίχτερ, με επίκεντρο βορειοδυτικά της Ζακύνθου. Την ίδια ημέρα σημειώθηκαν δέκα μετασεισμοί με τους μεγαλύτερους να είναι 5,3 και 5,1 Ρίχτερ. Και αυτοί οι σεισμοί προκάλεσαν πολλές ζημιές σε Κεφαλονιά και Ζάκυνθο. 

Ωστόσο, στις 12 Αυγούστου, σημειώθηκε ο μεγαλύτερος σε ένταση σεισμός στη νοτιοανατολική Κεφαλονιά. Το κοντέρ του σεισμογράφου έδειξε 7,2 Ρίχτερ με αποτέλεσμα η Κεφαλονιά, η Ζάκυνθος και η Ιθάκη που είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές ήδη από τους προηγούμενους σεισμούς, να ισοπεδωθούν κυριολεκτικά. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μετά το σεισμό ξέσπασε και φωτιά στη Ζάκυνθο, η οποία συνέβαλε στην πλήρη καταστροφή της πόλης του νησιού και διήρκεσε μέρες. 

Η σεισμική ακολουθία εξελίχθηκε μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, όπου λάμβαναν χώρα μετασεισμοί αρκετά ισχυροί, άνω των 5 Ρίχτερ. Στις 16 Οκτωβρίου σημειώθηκε σεισμός 5,2 Ρίχτερ στο Ληξούρι και στις 20 Οκτωβρίου σεισμός 5,1 στην Ιθάκη.

Ο απολογισμός 

Συνολικά, ο αριθμός των νεκρών ανήλθε σε 455, των αγνοουμένων σε 21 και των τραυματιών σε 2.412. 

Στο επίπεδο των υλικών ζημιών, από τα 33.300 σπίτια σε Ζάκυνθο, Ιθάκη και Κεφαλονιά καταστράφηκαν εντελώς τα 27.659, 33.000 οικοδομές κατέρρευσαν, ενώ μόνο 467 κτίρια διασώθηκαν κυρίως στην περιοχή της Ερίσου, στην Κεφαλονιά.

Στο Αργοστόλι διασώθηκαν μόνο δύο σπίτια, ενώ ελάχιστα ήταν τα κτίρια που σώθηκαν στο Ληξούρι. Καταστροφές προκλήθηκαν επίσης στη Λευκάδα, στην Ηλεία και την Αιτωλοακαρνανία.

Οι μαρτυρίες των επιζήσαντων 

Συγκλονιστικές είναι και οι μαρτυρίες όλων εκείνων που κατάφεραν να επιζήσουν των καταστροφικών σεισμών, όπως αναφέρονται σε τοπικά Μέσα της Κεφαλονιάς. Μερικές από αυτές είναι οι εξής: 

• «Όλη η γη κουνιότανε τρομακτικά. Τα τρία παιδιά μου έκλαιγαν συνεχώς και δεν είχα τι να τα ταΐσω. Γι’ αυτό ήλθα στην Αθήνα. Χτες το πρωί κοιμόμουνα με τα παιδιά μου στον κήπο του σπιτιού. Όταν ξαφνικά άρχισε ένας τρομακτικός σεισμός. Το σπίτι μου έπεσε και έτσι έχασα τα πάντα. Οι γειτόνισσές μου, οι περισσότερες πλακώθηκαν από τις πέτρες. Δεν μπορούσα να βοηθήσω κανένα. Άρπαξα τα τρία μου μικρά και άρχισα να τρέχω σαν τρελή στα χωράφια».
• «Σώθηκα γιατί είχα την προαίσθηση ότι θα γίνει και νέος σεισμός. Μετά τις πρώτες δονήσεις απαγόρευσα στη γυναίκα μου να ξαναμπεί στο σπίτι. Έτσι τα βράδια κοιμόμαστε έξω στην αυλή του σπιτιού. Το πρωί, δεν ξέρω πώς, το μικρό μου παιδί που είναι πέντε ετών μπήκε μέσα. Τότε ακριβώς άρχισε ο σεισμός. Ρίχτηκα ανάμεσα στις πέτρες, τους ασβέστες και τις σανίδες που έπεφταν γύρω μου και πήρα το παιδί μου. Πώς σωθήκαμε ούτε κι εγώ ξέρω. Τώρα δεν έχω τίποτα. Όλα τα υπάρχοντά μου πλακωθήκανε».
• «Η Σάμη κατάκειται πλέον στα ερείπια. Εδέχθη το μεγαλύτερο πλήγμα. Δεν έμεινε τίποτε όρθιο. Υπολογίζω τους φονευθέντας εις 40 με 45, ενώ οι τραυματίες ανερχόμεθα σε 30. Ο πληθυσμός της κοινότητάς μας έφθανε τους 1.300 κατοίκους. Το τί έγινε είναι απερίγραπτο».
• «Θα μου μείνει αξέχαστος αυτός ο υποχθόνιος κρότος που προηγήθηκε της δονήσεως. Ενόμισα πως άνοιξαν τα έγκατα της γης και απ΄ εκεί έβγαινε ένας ρόγχος φοβερός. Κατόρθωσα να λυτρωθώ από τις πλάκες που με σκέπαζαν. Έφθασα κάτω από ένα δέντρο, όπου έμεινα από τις 6 το πρωί μέχρι τις 6 το βράδυ χωρίς να βάλω στο στόμα μου μια σταγόνα νερού. Με μετέφεραν μετά στην παραλίαν, όπου μετά πάροδον ωρών και χωρίς καμιά πρώτη βοήθεια μπήκαμε στο πλοίο».

Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της μεγάλης καταστροφής, το έργο των ελληνικών Αρχών συνέδραμαν και ναυτικές δυνάμεις των γειτονικών μας χωρών. 

Πρώτες έφτασαν στο λιμάνι του Αργοστολίου οι δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού του Ισραήλ. Το δύσκολο έργο της διάσωσης και περίθαλψης των σεισμοπαθών, σε συνεργασία με δυνάμεις του Ελληνικού στρατού, ανέλαβαν δυνάμεις της Μ. Βρετανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιταλίας, της Γαλλίας, της Νέας Ζηλανδίας και του Ισραήλ. 

Επίσης, διατέθηκαν εναέρια μέσα για την ταχεία μεταφορά των τραυματιών, προμηθειών και υγειονομικού υλικού καθώς και διεθνής κινητοποίηση για συγκέντρωση εφοδίων και χρημάτων.