«Λουκέτο» ύστερα από 80 χρόνια: Η ναρκο-πιάτσα έκανε έξωση στο µανάβικο του… Αριστοφάνη

Άντεξε το νέφος, άντεξε κρίσεις οικονοµικές και µεταναστευτικές, το κλείνει η υποβάθµιση που έφερε η πιάτσα των τοξικοεξαρτηµένων έτσι όπως γιγαντώθηκε στην πλατεία Βικτωρίας µε την πανδηµία του κορονοϊού. Ο λόγος, για το µανάβικο «Φρουτοπηγή», που άπλωνε επί 80 χρόνια την πραµάτεια του στη γωνία 3ης Σεπτεµβρίου και Γκυιλφόρδου και µέσα στην περασµένη εβδοµάδα κατέβασε για τελευταία φορά τα ρολά του. Ο Γιάννης Πούλος, γόνος πολυµελούς οικογένειας από την Ικαρία, που ανέλαβε το µαγαζί από τον πατέρα του και µεγάλωσε εδώ τα παιδιά του, αποφάσισε µε βαριά καρδιά να το κλείσει.

Μας µιλά µε εµφανές το σοκ από την ανατροπή µιας καθηµερινότητας που έφτανε πολύ µακρύτερα από την απλή αγοραπωλησία των ζαρζαβατικών. Γεννηµένος το 1953, ο Γιάννης σπούδασε στο Οικονοµικό της Νοµικής, αλλά προτίµησε να ασχοληθεί µε το εµπόριο στην πράξη, αναλαµβάνοντας το µαγαζί που είχε ανοίξει ο πατέρας του το 1940, απόφοιτος της Ανωτάτης Εµπορικής και εκείνος. Στην κουβέντα µας είναι προφανές ότι θα προτιµούσε να µιλά για την καινούργια συλλογή ποιηµάτων που ετοιµάζει και τις ακτιβιστικές του ενέργειες στα πρώτα χρόνια των οικολογικών κινηµάτων.

H ιστορία

Μια τέτοια πρωτοβουλία, τον Ιανουάριο του 1989, τον είχε κάνει γνωστό πέρα από τα όρια της πλατείας. Ηταν η εποχή που τα περιβαλλοντικά προβλήµατα στην Αττική γίνονταν καθηµερινά πρώτο θέµα. Μεγάλοι καύσωνες µε χιλιάδες νεκρούς και συνεχείς εµφανίσεις τοξικού νέφους. Ο Γιάννης συµµετείχε στην έκδοση του ∆ελτίου του Κέντρου Οικολογικής, Περιβαλλοντικής και Εναλλακτικής Πληροφόρησης, σε ακτιβιστικές ενέργειες, µια περιπέτεια που κράτησε λίγα χρόνια και δεν του άφησε µόνο γλυκές αναµνήσεις.

«ΚΛΕΙΣΤΟ ΛΟΓΩ ΝΕΦΟΥΣ» έλεγε η ταµπέλα που µετέτρεψε τον Γιάννη σε σύγχρονο ∆ικαιόπολι τον Ιανουάριο του 1989. Στο απόκοµµα της εφηµερίδας, που τον δείχνει όρθιο µπροστά στο κλειστό µαγαζί, ο 36χρονος τότε Γιάννης επικαλείται τον Αθηναίο πολίτη ∆ικαιόπολι, ο οποίος στους «Αχαρνής» του Αριστοφάνη κλείνει από µόνος του συνθήκη ειρήνης ως ένα δείγµα αρχαίου ατοµικού ακτιβισµού, µε στόχο να κεντρίσει τις συνειδήσεις όλων των πολιτών. Αρκετά χρόνια αργότερα, ο ίδιος πρωταγωνιστεί σε παράσταση του γνωστού µονόπρακτου του Τσέχοφ «Οι βλαβερές συνέπειες του καπνού», πάνω στην πλατεία.

Η κουβέντα ξεφεύγει συνεχώς στο παρελθόν. Μας µιλά για την εποχή που ξεκίνησε να βοηθά φέρνοντας τα προϊόντα από την τότε Λαχαναγορά στο Γκάζι. Νιώθει ακόµη στα ρουθούνια του τις αναθυµιάσεις από το εργοστάσιο του γκαζιού. Μετά άνοιξε η Λαχαναγορά στου Ρέντη, το δεύτερο «πανεπιστήµιο» που έβγαλε όπως λέει χαρακτηριστικά. Το µαγαζί µικρό, µόλις 18 τετραγωνικά σε κτίριο του Μεσοπολέµου. ∆εν είχε ποτέ πρόβληµα µε τους ιδιοκτήτες, ένα ίδρυµα. Ούτε τα χρόνια µετά το 2015, που η πλατεία Βικτωρίας µετατράπηκε κάποιες περιόδους σε υπαίθριο καταυλισµό µεταναστών, δηµιουργήθηκε σοβαρό ζήτηµα, µας λέει. Η κατάσταση ξέφυγε εντελώς µε τους τοξικοεξαρτηµένους που κατέβηκαν από την περιοχή του Πεδίου του Αρεως και την ΑΣΟΕΕ τους τελευταίους µήνες. Βρίσκονται παντού, καθώς δεν υπάρχει δοµή να τους φροντίσει µε επάρκεια.

Ξαπλωµένοι σε σκάλες και πεζοδρόµια στη διάρκεια της ηµέρας. Τα βράδια, ειδικά στην περίοδο της πανδηµίας, όπου επικρατούσε απόλυτη ερήµωση, ήταν οι µοναδικές φιγούρες που «ζωντάνευαν», αναζητώντας µε αγωνία τη δόση τους χωρίς να λογαριάζουν τίποτε. Ο Γιάννης βρήκε το µαγαζί του τρεις φορές ανοιγµένο. Οι καταστροφές πιο σηµαντικές από τις απώλειες. Η κούραση βαρύτερη από τον θυµό... Στα καλά χρόνια, σήµα κατατεθέν του µανάβικου ήταν η κλασική µουσική. Ανάµεσα στα καφάσια µε τα φρούτα και τα λαχανικά, τα κρεµασµένα κάδρα στους τοίχους και το πτυχίο του Γιάννη, περίοπτη θέση είχε το φθηνό κασετόφωνο που έπαιζε µουσικές υψηλής ακριβείας.

Το ίδιο κασετόφωνο είχε παίξει τον ρόλο του και σε ένα ντοκιµαντέρ της ιστορικής σειράς «Παρασκήνιο» (ΕΡΤ), η οποία παρουσίαζε το 2007 την τεράστια συλλογή 40.000 δίσκων του ερασιτέχνη µουσικολόγου Στάθη Αρφάνη. Λίγα χρόνια µετά, ο Γιάννης Πούλος θα έπαιρνε την απόφαση να εκδώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή. Εκδόσεις «Φρουτοπηγή»! «Πρόσωπα και προσωπεία» το πρώτο βιβλίο (2010), «Ταξίδια στο χρόνο» (2012), «Σιωπηλές φωνές» (2015). «Τα βιβλία µε τα ποιήµατα βρήκαν και εκείνα τη θέση τους σε ένα από τα ράφια του µανάβικου» λέει χαµογελώντας. Στις σελίδες τους βρίσκουµε εµφανή στοιχεία από τον βίο του συγγραφέα, την πολιτεία, τη ζωή της πόλης αλλά και το ιδιαίτερο «οικοσύστηµα» της πλατείας Βικτωρίας, το «τρίτο πανεπιστήµιο της ζωής για µένα» όπως λέει. Περιγράφει πρόσωπα και καταστάσεις, τονίζει λεπτοµέρειες, σχολιάζει περιπαικτικά και µε νοσταλγία:

«Ο µανάβης δεν αντέχει καυσαέριο και νέφη, παίρνει βάρκα ταξιδεύει, στο Αιγαίο και ψαρεύει, πιάνει όνειρα, χαρές, καηµούς, πανηγύρια, γλέντια και χορούς. Τον Σεπτέµβρη σαν γυρίσει, µε την οκά θα τα πουλήσει» Αυτό το στιχούργηµα, µε τίτλο «Καλοκαίρι 2006», που βρίσκεται στην πρώτη σελίδα της πρώτης συλλογής, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το µήνυµα χαιρετισµού που είχε αφήσει εκείνη τη χρονιά κρεµασµένο έξω από το µανάβικο, για να το διαβάζουν οι πελάτες του όσο εκείνος έλειπε για διακοπές. Αλλού σοβαρεύει, βλέπει λεπτοµέρειες, τα ακροδάχτυλα µιας κοπέλας, τον γείτονα που τσακώνεται για µια θέση πάρκινγκ. «Σαν µια µικρή χαραµάδα σε κλειστά παράθυρα/ που µπαίνει το φως και φωτίζει τα όµορφα πράγµατα».