Πρωτοφανή μείωση των θυμάτων από τροχαία έφερε το lockdown

Κατά 36% μειώθηκαν πανευρωπαϊκά οι θάνατοι από τροχαία στους δρόμους των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης τον περασμένο Απρίλιο και κατά 59% στην Ελλάδα, καθώς η απαγόρευση κυκλοφορίας είχε συνακόλουθα σημαντικό αντίκτυπο στα θύματα από τροχαία.

Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία από 24 κράτη μέλη της Ε.Ε., τα οποία συμπεριλαμβάνονται στη νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC), η μείωση στα θύματα είναι έως και διπλάσια από το μέσο όρο που καταγράφηκε σε ορισμένες χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη μείωση στους θανάτους από τροχαία δυστυχήματα σημειώθηκε στην Ιταλία (84%), με το Βέλγιο, την Ισπανία τη Γαλλία και την Ελλάδα να ακολουθούν με μείωση άνω του 59%.

Δεν είχαν όμως όλοι οι χώρες αυτές τις επιδόσεις. Ετσι, στη Σουηδία, τη Δανία και την Ολλανδία, οι θάνατοι από τροχαία κατά τη διάρκεια του Απριλίου παρέμειναν στα ίδια επίπεδα ή και αυξήθηκαν συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Σημειώνεται ότι στη Σουηδία τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του Covid-19 ήταν λιγότερο αυστηρά σε σύγκριση με πολλές άλλες χώρες της Ε.Ε.

Ειδικά στην Ελλάδα, παρά τη σημαντική μείωση των θανάτων τον περασμένο Απρίλιο καταγράφηκαν 21 νεκροί από τροχαία. «21 νεκροί είναι πάρα πολλοί για ένα μήνα που καθόλη τη διάρκειά του ίσχυαν περιοριστικά μέτρα στην κυκλοφορία των πολιτών εξαιτίας της πανδημίας» σημειώνει η η Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, Πρόεδρος του Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς». Η ίδια συμπληρώνει μάλιστα ότι βάσει των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. σε 2 από τις 13 περιφέρειες της χώρας (Αν. Μακεδονίας & Θράκης και Στερεάς Ελλάδος) είχαμε περισσότερους θανάτους σε σχέση με πέρυσι ενώ σε αυτή του Βορείου Αιγαίου ο αριθμός έμεινε αμετάβλητος. «Κατά την περίοδο του lockdown, οι άδειοι από οχήματα δρόμοι οδήγησαν στην ψευδαίσθηση ότι <είμαστε μόνοι μας στο δρόμο>, με αποτέλεσμα να παρατηρηθούν ανησυχητικά υψηλές ταχύτητες από τους οδηγούς. Ταυτόχρονα, πεζοί και ποδηλάτες δεν έδειχναν την απαραίτητη προσοχή, μη γνωρίζοντας ότι ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι από αυτήν τη συμπεριφορά» κατέληξε.

Συνολικά στις 25 χώρες που εξετάστηκαν έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία 910 άτομα, όταν ο μέσος όρος προηγούμενων ετών για τον ίδιο μήνα ήταν 1.415. Η μείωση αυτής της ταξης στον αριθμό των θυμάτων δεν είχε προηγούμενο. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η μείωση των θανάτων από τροχαία ήταν 3% μεταξύ 2018-2019 και 24% καθόλη τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας.

Σύμφωνα, πάντως, με την πανευρωπαική έρευνα, η μείωση στον αριθμό των θανάτων από τροχαία δεν κινήθηκε στο ίδιο επίπεδο με τη μείωση του όγκου της κυκλοφορίας, πράγμα που σημαίνει ότι θα απαιτηθεί εκτενέστερη μελέτη. Προκύπτει όμως ξεκάθαρα πως η υπερβολική/ακατάλληλη ταχύτητα των οχημάτων που παρατηρήθηκε στους δρόμους, ο μεγάλος αριθμός ευάλωτων χρηστών συχνά σε μη προστατευμένες υποδομές και χωρίς την ανάλογη προσοχή στους υπόλοιπους χρήστες της οδού, καθώς και αλλαγές στο επίπεδο αστυνόμευσης ενδέχεται να έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.

Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα συγκρίσιμα δεδομένα για περιπτώσεις κίνησης με υψηλή ταχύτητα, σχετικές αναφορές και στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από περισσότερες από δέκα χώρες δείχνουν με βεβαιότητα ότι η υπερβολική/ακατάλληλη ταχύτητα μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην ένταση της σφοδρότητας μιας σύγκρουσης και, ως εκ τούτου, στο να αποβεί η σύγκρουση θανατηφόρα.

Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, παρόλο που ο συνολικός αριθμός των συγκρούσεων εμφανίστηκε σημαντικά μειωμένος, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι αυτές ήταν σφοδρότερες και θανατηφόρες. Σε αρκετές χώρες επίσης παρατηρήθηκε μείωση στις τροχαίες παραβάσεις γενικά, αλλά αύξηση σε αυτές που θεωρούνται σοβαρές και επικίνδυνες για την πρόκληση θανατηφόρου τροχαίου.

Οπως επισημαίνει το Συμβούλιο Μεταφορών:

• Η Δανία δημοσίευσε επίσημα στοιχεία που δείχνουν αύξηση 10% στο ποσοστό των οδηγών που κινούνταν με ταχύτητα πάνω από το όριο.
• Δεδομένα από τις κάμερες παρακολούθησης ταχύτητας στη Γαλλία έδειξαν αύξηση 16% στις πιο σοβαρές παραβάσεις ορίου ταχύτητας (50% πάνω από το νόμιμο όριο) σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.
• Στην Εσθονία, σημειώθηκε αύξηση 22% στο ποσοστό των οδηγών που υπερέβησαν το όριο ταχύτητας στους κύριους επαρχιακούς δρόμους σε σύγκριση με το μέσο όρο του Απριλίου 2018 - 2019.
• Στην Ισπανία, οι παραβιάσεις του ορίου ταχύτητας που εντοπίστηκαν σε ένα δείγμα που ελήφθη από σταθερές κάμερες ασφαλείας, ήταν αυξημένες κατά 39% σε δρόμους εκτός πόλης, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2019.
• Ασφαλιστική εταιρεία στο Ηνωμένο Βασίλειο που χρησιμοποιεί την τηλεματική για την παρακολούθηση νέων ασφαλισμένων, ανέφερε αύξηση 15% στις προειδοποιήσεις για ταχύτητα που στάλθηκαν σε οδηγούς που υπερέβησαν τα όρια ταχύτητας.
• Στη Σουηδία, δεν σημειώθηκε αύξηση της ταχύτητας στο δρόμο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στην Ολλανδία καταγράφηκαν για πρώτη φορά μετωπικές συγκρούσεις μεταξύ ποδηλατών, υποδηλώνοντας πιθανώς ότι οι ποδηλατόδρομοι ήταν πολύ στενοί για να φιλοξενήσουν την αυξημένη χρήση τους. Την ίδια στιγμή οι θάνατοι των ποδηλατών στην Τσεχία αυξήθηκαν κατά 86%.

Δεδομένα ανά τύπο οχήματος δεν είναι ακόμη διαθέσιμα στις περισσότερες χώρες, ωστόσο στην Ισπανία καταγράφηκε σημαντική αύξηση στους θανάτους των οδηγών βαρέων οχημάτων μεταφοράς εμπορευμάτων. Αν και τα αίτια για την αύξηση αυτή δεν είναι ακόμη γνωστά, πιθανότατα θα πρέπει να εξεταστεί το γεγνός ότι οι επαγγελματίες οδηγοί εργάζονταν περισσότερες ώρες και υπό αυξημένη πίεση κατά την περίοδο του περιορισμού των μετακινήσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού, πολλές χώρες ανέστειλαν την εφαρμογή των κανόνων της ΕΕ σχετικά με τους χρόνους οδήγησης και ανάπαυσης για επαγγελματίες οδηγούς, σε ορισμένους τομείς.

Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας η Dovilė Adminaitė, υπεύθυνη του ETSC Road Safety Performance Index, προειδοποιεί πως «θα υπάρξουν μεγάλοι κίνδυνοι στο μέλλον εάν οι πολίτες συνεχίσουν να αποφεύγουν τις δημόσιες συγκοινωνίες και δίνουν προτεραιότητα στη χρήση των Ι.Χ. στις αστικές περιοχές. Πρέπει να βελτιώσουμε γρήγορα τις υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες στις αστικές αλλά και στις αγροτικές περιοχές. Εάν οι κυβερνήσεις, οι πόλεις και οι κωμοπόλεις δεν προσαρμοστούν σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα, η μείωση του αριθμού των θανάτων στους δρόμους κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού μπορεί σύντομα να αντιστραφεί».

Να σημειωθεί ότι τα τροχαία στην Ευρώπη εκτός από το κόστος σε ανθρώπινες ζωές, προκαλούν κάθε χρόνο και σημαντική οικονομική αιμορραγία. Το ετήσιο κόστος των τροχαίων εκτιμάται σε 280 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ.