Μακρόνησος: Το Νταχάου της Μεσογείου

Εκεί στα ανοιχτά του Λαυρίου, στο ξερονήσι-σύμβολο του ηθικού μεγαλείου, του ηρωισμού και του αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, εκεί στη Μακρόνησο, ζωντάνεψαν χθες δυνατές μνήμες και αγαπημένα πρόσωπα.

Στο ''Νταχάου της Μεσογείου'', στο νησί του αίματος, στο μέρος που οι μηχανισμοί καταστολής τελειοποιήθηκαν με τον πιο βάρβαρο τρόπο, εκεί που η κρατική βία συστηματοποιήθηκε, που οι πολιτικά διωκόμενοι γνώρισαν τη μεγαλύτερη αναμέτρησή τους με τον ταξικό αντίπαλο και την κόλαση των απίστευτων βασανιστηρίων, σ’ αυτό το παλιό αποτρόπαιο κάτεργο, εκατοντάδες άνθρωποι απέδωσαν χθες, την οφειλόμενη τιμή στους πάνω από 100.00 χιλιάδες αγωνιστών που μαρτύρησαν ή έδωσαν τη ζωή τους για τα υψηλότερα ιδανικά που γνώρισε έως σήμερα η ανθρωπότητα. Που αντιστάθηκαν σθεναρά ,μέχρι το τέλος στην… επαναφορά τους στον ''υγιή εθνικό κορμό'', δηλαδή στην υποδούλωση, τον εξευτελισμό και στην συντριβή τους.

Είναι υποχρέωση όλων μας να γνωρίζουμε την αληθινή ιστορία αυτού του τόπου, την ιστορία όχι μόνο της Μακρονήσου, αλλά και των άλλων εξοριών που αποτέλεσαν -για μια ολόκληρη εποχή- τόπους οργανωμένης επιχείρησης κρατικής βίας για να τσακιστεί η αντίσταση ενός ολόκληρου λαού, ενός λαού που αγωνιζόταν για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Η προσπάθεια αυτή, έπεσε βέβαια, στο κενό από τον ηρωισμό και την αταλάντευτη στάση που επέδειξαν οι εξόριστοι αγωνιστές. 

Είναι καθήκον μας να φροντίσουμε για την προστασία της Μακρονήσου ως ιστορικού τόπου, η Μακρόνησος πρέπει ν' αναδειχθεί σε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, κάτι που μέχρι τώρα δυσκολεύεται να πάρει το δρόμο του.

Στο θρυλικό κολαστήριο, που ξεκίνησε το 1947, σε στενή συνεργασία με τους Άγγλους και Αμερικανούς συμμάχους της ελληνικής κυβέρνησης, έγιναν χθες τα αποκαλυπτήρια του μνημείου που φιλοτέχνησε ο Μάρκος Γεωργιλάκης, γλύπτης και αναπληρωτής καθηγητής της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών. Πρόκειται για πέντε μορφές που συμβολίζουν τα πέντε στρατόπεδα που λειτουργούσαν εκεί, με στόχο την ''αναμόρφωση'' των αγωνιστών, με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές,  με σκληρά βασανιστήρια, δολοφονίες και ανείπωτες δοκιμασίες. Όπως τόνισε ο Μ. Γεωργιλάκης, ''ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του έργου, είναι οι μήτρες των πέντε μορφών που είναι θαμμένες μέσα στο χώμα, ακριβώς κάτω από το μνημείο, αντίστοιχα σε κάθε μορφή. Μια συμβολική προσφορά στους νεκρούς που έδωσαν τη ζωή τους σε αυτό το χώμα.''

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, μιλώντας χθες, στη συγκινητική εκδήλωση της ΚΕ στη Μακρόνησο, ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας: 

«Μακρονησιώτες σύντροφοί μας που εδώ περάσατε τα πάνδεινα,  βγήκατε όρθιοι. Δεν σας ξεχνάμε! Σας τιμάμε κάθε μέρα με την πάλη μας! Καμία θυσία δεν πήγε χαμένη! Γιατί η σπορά που αφήσατε είναι πολύ δυνατή και είναι σήμερα εδώ. Γιατί όπως καθένας σας "είχε στον ώμο του την κούραση δώδεκα ωρών από πέτρα" και "την απόφαση μίας ολόκληρης ζωής", σήμερα κάθε κομμουνιστής, αγωνιστής, φίλος του ΚΚΕ, έχει στον ώμο του την πολύτιμη παρακαταθήκη, την τιμή και την αξιοπρέπεια, που εσείς αποδείξατε μέχρι πού μπορεί να φτάσει. Γιατί τα όσα διδάξατε με τη στάση σας, αλλά και τα όσα αισχρά τόλμησε η άρχουσα τάξη της χώρας πάνω στα σώματά σας, θα μείνουν και μένουν με όλους τους τρόπους, για πάντα»

Καντάτα για τη Μακρόνησο

Χθες ακούστηκαν για πρώτη φορά, τα έργα του Θάνου Μικρούτσικου «Καντάτα για τη Μακρόνησο», σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου και «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη».

Ο  Θ. Μικρούτσικος είχε πει: «η "Καντάτα για τη Μακρόνησο" είναι ένα έργο που δεν ανήκει μόνο στους δημιουργούς του. Ανήκει σε όσους αγωνίστηκαν και πάλεψαν μέσα από τις γραμμές του Κόμματος αλλά και δίπλα σ' αυτό, σε χρόνους ζοφερούς. Σε όσους εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν και αντιστάθηκαν. Σε όσους πάλεψαν για μια δίκαιη κοινωνία». Όσο για το τι ήταν αυτό που τον ώθησε να μελοποιήσει τα ποιήματα, ήταν κατηγορηματικός: «Προφανώς με έκαιγε η Ιστορία μας! Το περιεχόμενο του δικού μας αγώνα. Θέλησα να εκφράσω με σύγχρονο τρόπο την καταπίεση των ανθρώπων στη Μακρόνησο, τον ηρωισμό που επέδειξαν, τη σκληράδα των βασανιστών.

Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι η ιστορία της Μακρονήσου δεν είναι απλά ένα στιγμιότυπο της σύγχρονης ιστορίας και μία δυσάρεστη στιγμή όπως κάποιοι υποστηρίζουν. Από την πρώτη στιγμή που το εργατικό κίνημα έκανε την εμφάνισή του στην Ελλάδα, δέχτηκε αμέσως την σφοδρή επίθεση της αστικής τάξης.  Το κάτεργο της Μακρονήσου ήταν απλώς η συνέχεια… Ο Γιάννης Ρίτσος, έχοντας ζήσει ο ίδιος φριχτά βασανιστήρια για να υπογράψει, χωρίς τελικά να το κάνει ποτέ, είχε γράψει:

«Ναι, η πιο μεγάλη πράξη της ζωής μας

είναι η απόφαση του θανάτου μας,

όταν υπάρχει κάποια διέξοδος

όταν μπορείς και να τον αποφύγεις,

και συ τον διαλέγεις

σαν τιμή και σαν χρέος για τους άλλους,

πιο πέρα από τις ανάγκες σου.

Όποιος μπορεί να νικήσει μια στιγμή τη ζωή

νικάει και το θάνατο.

Τόμαθα».