Στην ουρά για ένα πιάτο φακές - Αυτοψία με τον «Αλλο Ανθρωπο» στον Κεραμεικό

Είναι λίγο πριν τις 11:00 το πρωί στην οδό Μεγάλου Αλεξάνδρου 122 στον Κεραμεικό. Έξω από τη γωνία του «Άλλου Ανθρώπου» και στο απέναντι πεζοδρόμιο υπάρχει αναμονή περίπου 10 ατόμων. Εθελοντές ψεκάζουν τα χέρια όσων περιμένουν καρτερικά στη σειρά τους για να πάρουν μερίδες φαγητού και τους ενημερώνουν για το μενού της ημέρας.

Κάθε μέρα από το Καματερό

Παίρνουμε και εμείς τη σειρά μας. Σήμερα έχει φακές, γλυκό και πορτοκάλια. Στην αναμονή είναι και ο κ. Πέτρος. Περιμένει μαζί με τον έναν από τους τρεις γιους του. Εχουν έρθει στον Κεραμεικό από το Καματερό. Θέλουν να πάρουν πέντε μερίδες, δύο για τους ίδιους, δύο για τα άλλα δύο μικρότερα παιδιά της οικογένειας και μία μερίδα για τη μαμά. «Είμαστε όλοι [/anergoi]άνεργοι εδώ και καιρό. Κάθε μέρα ερχόμαστε εδώ. Τα άλλα δύο παιδιά κάνουν μάθημα στο σπίτι. Όλη η οικογένεια δουλεύαμε σε πάγκο στα πανηγύρια αλλά έχουμε μείνει χωρίς δουλειά. Ευτυχώς είναι τα παιδιά εδώ και έχουμε ένα πιάτο φαγητό», λέει στο ethnos.gr ο κύριος Πέτρος.

Η βασίλισσα που δεν έχει να φάει

Δίνουμε την προτεραιότητα μας σε μία κυρία που έχει όλο το πρόσωπο της κρυμμένο. Πίσω από τη μάσκα στο πρόσωπο για προστασία από τον [/koronoios]κορονοϊό, τα μεγάλα γυαλιά και τα ατημέλητα μαλλιά, βγαίνει μία θεϊκή φωνή με τέλεια ορθοφωνία. Λίγο πριν φτάσει η σειρά της ακούγεται να λέει σε μία γιαγιά που αθόρυβα μπήκε ήσυχα ήσυχα μπροστά της κρατώντας ένα άδειο καροτσάκι λαϊκής αγοράς: «Και να φανταστείς κυρία Τασούλα (σ.σ.λέει στη γιαγιά) πως στο παιδικό θέατρο που "έπαιζα" έκανα τη βασίλισσα που τα έχασε όλα και δεν είχε να φάει. Και τώρα το ζω στα αλήθεια...».

Γονατίζει και κλαίει για ένα πιάτο φακές

Κοντοστεκόμαστε λίγο ακόμα στην ουρά, καθώς λίγο πιο πίσω βρίσκεται μία νεαρή κοπέλα με τρία μικρά παιδιά. Είναι όλα μεταξύ 2 και 5 ετών. Στα χέρια της κρατά τσαλακωμένα χαρτιά Α4 και διστακτικά προσπαθεί να τα επιδείξει σε όποιον της τα ζητήσει. Είναι οι άδειες παραμονής της. Δε μιλάει ελληνικά ή αγγλικά. Η ίδια και τα παιδιά της κοιτούν με αγωνία. Τα παιδιά της είναι φοβισμένα, τρέμουν από μία απροσδιόριστη ανασφάλεια που τους μεταφέρει άθελά της η μητέρα τους. Με πολύ κόπο εθελοντής την ενημερώνει πως δεν χρειάζονται δικαιολογητικά για να πάρει φαγητό και ξεσπά σε λυγμούς. Μία εθελόντρια τρέχει και εκτός σειράς της φέρνει πορτοκάλια, γλυκά και μερίδες φαγητού για τα παιδιά. Γονατίζει και κλαίει...

Σεφ είναι ο Σαχίρ του μάστερ σεφ

Φτάνει η σειρά μας. Μας απολυμαίνουν τα χέρια, παίρνουμε μόνο τις φακές. Ο κ. Παναγιώτης Βολιώτης, στον οποίο έχουμε δηλώσει από νωρίς την παρουσία μας. Είναι υπεύθυνος για την τήρηση της τάξης και της γρήγορης εξυπηρέτησης. Όλα γίνονται με μία θετική διάθεση και διακριτικότητα. Ο κ. Παναγιώτης μας ενημερώνει πως σεφ σήμερα είναι ο Σαχίρ, γνωστός από τη θητεία του στο Μάστερ Σεφ. «Ο Σαχίρ πηγαινοέρχεται κάθε μέρα από τα Πατήσια για να προσφέρει τις υπηρεσίες του εδώ στον «Άλλο Άνθρωπο». Είναι εργάτης, κόβει πατάτες, κρεμμύδια και ό,τι άλλο χρειαστεί. Είναι καταπληκτικό παιδί», μας λέει ο κ.Παναγιώτης. 

Άλλο συσσίτιο άλλο προσφορά φαγητού

Σε λίγο φτάνει και ο μίστερ «Άλλος Άνθρωπος» κατά κόσμον Κώστας Πολυχρονόπουλος μαζί με τη σύντροφο του Ελενα Αγγελοπούλου που έχουν αφιερωθεί με ευλάβεια και προσήλωση στο στόχο τους. Ο κ. Κώστας στο παρελθόν εργάστηκε ως μαρκετίστας αλλά η ανεργία και οι ευαισθησίες του τον έφεραν στην πρώτη γραμμή της αλληλεγγύης και της προσφοράς: «Δεν μοιράζουμε συσσίτιο, αλλά μερίδες φαγητού. Δεν κάνουμε φιλανθρωπία αλλά αλληλεγγύη. Δεν υπάρχει η λέξη συσσίτιο. Στρώνουμε ένα απέραντο τραπέζι και ανοίγουμε την αγκαλιά μας. Δεν είμαστε ΜΚΟ γιατί δε δεχόμαστε χρήματα και επιχορηγήσεις».

Το επεισόδιο με τη Δήμητρα Γαλάνη

Ξεκαθαρίζοντας τους άξονες της φιλοσοφίας του απλώνει το χέρι του και μας ανοίγει τον μαγικό κόσμο του «Άλλου Ανθρώπου». Το πλούσιο αλληλέγγυο έργο του μέσα στην κρίση βγάζει κλώνους σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Οι υποστηρικτές του, όπως και οι εθελοντές πολλαπλασιάζονται καθημερινά όπως και τα καζάνια που βγάζουν χιλιάδες μερίδες φαγητού ημερησίως. Η ανάρτηση του Κώστα Πολυχρονόπουλου στο facebook και το επεισόδιο με τη Δήμητρα Γαλάνη τον έφερε στο προσκήνιο της επικαιρότητας αλλά ενοχλήθηκε όταν η κατάσταση ξέφυγε από τον έλεγχο με τα μηνύματα σε βάρος της τραγουδίστριας.

Ο υπεύθυνος μάρκετινγκ που έγινε «Άλλος Ανθρωπος»

Με θητεία 15 ετών σε εταιρείες μάρκετινγκ και τμήματα προβολής ο Κώστας Πολυχρονόπουλος βρέθηκε άνεργος το 2009. Οι τελευταίες οικονομίες ξοδεύτηκαν γρήγορα. Πέρασε την... επανάσταση του καναπέ. Ακόμα και τα τσιγάρα τα αγόραζε με το χαρτζιλίκι από τη σύνταξη της μαμάς μέχρι που αντιλήφθηκε πως πρέπει να αφήσει την κριτική και να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Η σπίθα που άναψε το φιτίλι ξεπήδησε από έναν σκουπιδοντενεκέ: «Είχα πάει στη λαϊκή αγορά και είδα δύο παιδάκια που μάλωναν για κάτι φαγώσιμο που βρήκαν στα σκουπίδια. Ντράπηκα και κυρίως ντράπηκα που όλοι κοιτούσαν με απάθεια τα μικρά παιδιά. Θυμήθηκα τα παιδικά μου χρόνια και τις εικόνες που μαζευόμασταν όλοι στις αυλές και μοιραζόμασταν ότι είχαμε».

Λίγο καιρό αργότερα η γνωριμία του με την Ελένη Αγγελοπούλου τον γέμισε με μεγαλύτερη αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση. Εκείνη ηθοποιός στο επάγγελμα γοητεύτηκε από την προσπάθεια του Κώστα και τον στήριξε με όλες τις δυνάμεις. Μέχρι και σήμερα συμπληρώνει αυτό δεν προλαβαίνει ο Κώστας και τον οδηγεί όταν έρχονται τα δύσκολα.

Σαν σήμερα πριν 9 χρόνια στην Καλλιδρομίου

Το πρώτο εγχείρημα έγινε το 2011 όταν ο Κώστας σκέφτηκε να φτιάξει τοστ και να μοιράσει δωρεάν σε όσους τα είχαν ανάγκη: «Έφτιαξα δέκα τοστ και πήγα στη λαϊκή αγορά στην Ασκληπιού. Δεν τα πουλούσα. Τα πρόσφερα και δεν τα έπαιρνε κανείς. Μέχρι που αναγκάστηκα να φάω εγώ το ένα. Με είδε μία γιαγιά πήρε και αυτή και έτσι "έφυγαν" και τα υπόλοιπα».

Το επόμενο βήμα έγινε στη λαϊκή αγορά στην Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια. Ο Κώστας Πολυχρονόπουλος πήρε λίγες πατάτες από έναν έμπορο που στο τέλος της ημέρας μάζευε την πραμάτεια του. Πήρε και λίγα κρεμμύδια και έφτιαξε σούπα. Θυμάται πως αυτή η ημέρα ήταν η καθοριστική. Το ημερολόγιο έδειχνε 4 Δεκεμβρίου του 2011: «Είπα στα παιδιά στη λαϊκή θα φάμε όλοι από την ίδια κατσαρόλα και τους μαγείρεψα. Την επομένη ημέρα ο έμπορος με τις πατάτες μου διέθεσε ένα τσουβάλι πατάτες, μου έδωσαν κρεμμύδια, καρότα, είχα την γκαζιέρα μου και φτάσαμε να βάζουμε ένα μικρό καζάνι. Έτσι ξεκίνησα σε φουλ ρυθμούς πάντα με υλικά από προσφορές».

Ο Άλλος Ανθρωπος ξεκίνησε από μία ταβέρνα

Ένας πρώην μαρκετίστας ήξερε πως για να πείσει τους συνανθρώπους του να φάνε από το καζάνι του και όλη η προσπάθεια να πάρει σάρκα και οστά χρειάζονταν ένα «μότο» που θα συμπεριλάβει το μεγαλείο ψυχής και τη φιλοσοφία του εγχειρήματος πέρα από κάθε μορφή εκμετάλλευσης: «Η φράση "λυπάμαι" δε με αντιπροσωπεύει. Μου αρέσει το προσφέρω και το μοιράζομαι και έτσι όταν βρέθηκα μπροστά από μία ταβέρνα στη συμβολή των οδών Μαυρομιχάλη και Βαλτετσίου πήρα το όνομα της: "Ο Άλλος Ανθρωπος". Με γέμισε το "Αλλος" και ο "Ανθρωπος" και έτσι ξεκίνησα...».

Η Ελένη, η Μόρια και η σεισμόπληκτη Σάμος

Στα χρόνια της οικονομικής και της προσφυγικής κρίσης το έργο του Κώστα και της Έλενας ξεπέρασε ακόμα και τις δικές τους προσδοκίες. Στη Μόρια μαγείρευαν κοντά 2.000 μερίδες την ημέρα, ενώ όταν επέστρεψαν πάλι στην Αθήνα έπεσαν στο πρώτο κύμα της καραντίνας και έφτασαν να φτιάχνουν μέχρι και 2.500 μερίδες.

Μεγάλη ήταν και η δάση στη σεισμόπληκτη Σάμο όπου ο Κώστας, η Ελένη και οι εθελοντές έτρεξαν για να φτιάξουν φαγητό.

Η προσφορά των ντελιβεράδων

Σήμερα στην Αθήνα φτάνουν μέχρι και τις 1.500 μερίδες, όμως, η δυσάρεστη εξέλιξη είναι πως αναγκάστηκε να μετακομίσει από ένα ευρύχωρο και άνετο κτίριο και να μετακομίσει σε έναν σαφώς μικρότερο χώρο που με κόπο χωρά τους μάγειρες, τα προϊόντα και τους εθελοντές ντελιβεράδες που προσφέρουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους στα ρεπό της εργασίας τους.

Κλασσική περίπτωση ο Παναγιώτης από το Μπραχάμι. Συνταξιούχος τεχνικός σε αθηναϊκό νοσοκομείο έχει πλέον άπλετο χρόνο. Προσφέρθηκε να μοιράσει φαγητά σε ανθρώπους που τηλεφωνούν από όλη την Αττική και έχουν πρόβλημα μετακίνησης. Το πρόγραμμα των δρομολογίων βγαίνει από συνεργάτη του Κώστα Πολυχρονόπουλου και από εκεί και πέρα αναζητούνται ντελιβεράδες να μοιράσουν το ζεστό φαγητό και σε όλη την Αθήνα. «Είναι πολύ μεθοδική η προετοιμασία, γίνεται με ταχύτητα και μεγάλη οργάνωση από τους εθελοντές. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύματος της καραντίνας φτάνουμε και τις 1.500 μερίδες και ειδικά Τρίτη και Πέμπτη που έχουμε κρέας γίνεται χαμός», λέει ο Παναγιώτης Βολιώτης που είναι από τους πρώτους που στήριξαν τον Κώστα Πολυχρονόπουλο και συμπληρώνει: «Όλο αυτό είναι στάση ζωής απέναντι στην προσφορά στον συνάνθρωπο μας από όπου και αν προέρχεται και όποια καταγωγή και να έχει. Δεν ζητάμε χαρτιά, ταυτότητες και άδειες παραμονής. Δεν είναι αυτός ο στόχο μας. Ο στόχος μας είναι να είμαστε μία μεγάλη οικογένεια και να έχουμε ένα πιάτο φαγητό».

Οι προσφορές των ανωνύμων πολιτών

Ο Παναγιώτης είναι η ήρεμη δύναμη. Καθοδηγεί τους εθελοντές, ελέγχει τις παραλαβές των προϊόντων από τους μεταφορείς των σούπερ μάρκετ και πάντα σε σχέση με τις εντολές που έχουν δώσει οι ανώνυμοι - επώνυμοι δωρητές. Την ώρα που ενημερώνει κάποιους που περιμένουν να πάρουν τη μερίδα τους φτάνει ένα μικρό βαν από γνωστό σούπερ μάρκετ: «Όποιος θέλει να βοηθήσει δίνει την παραγγελία του στο σούπερ μάρκετ, π.χ. για πέντε μακαρόνια, πέντε ρύζια, φακές και μας τα στέλνει. Ελέγχουμε την παραλαβή σύμφωνα με την απόδειξη και με τη σειρά μας ενημερώνουμε και ευχαριστούμε όποιον μας έχει κάνει την προσφορά για να έχει γνώση για το τι παραλάβαμε. Και έτσι προχωράμε και είναι όλα καθαρά».

«Δεν είμαστε ΜΚΟ»

Τα πάγια έξοδα, ρεύμα, ενοίκιο και άλλα έξοδα που προκύπτουν καλύπτονται από πολλές μικρές προσφορές. «Δεν είμαστε ΜΚΟ, δεν είμαστε εταιρία, δεν έχουμε ΑΦΜ. Ότι έχουμε μαγειρεύουμε. Τα πάγια καλύπτονται από προσφορές και τον οβολό όλων μας. Δεν θέλουμε υπερβολές και περισσότερα από αυτά που πραγματικά έχουμε ανάγκη. Το συγκινητικό είναι πως από κάθε γωνιά της Γης μας στέλνουν τις προσφορές τους σε μια pay pal που έχουμε. Εχουμε προσφορές 0,20 Ευρώ, 0,50 Ευρώ ακόμα και από ανθρώπους που πέρασαν από εδώ, πήραν μία μερίδα φαγητό και όταν γύρισαν στην πατρίδα τους μας αναγνώρισαν την προσφορά μας», λένε ο Κώστας και η Ελενα.

«Μεγάλες ανάγκες έχει ο Πειραιάς»

Κανείς δεν ενδιαφέρεται για την καταγωγή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία του... συνδαιτυμόνα αλλά όλοι παραδέχονται πως το τελευταίο διάστημα έρχονται να πάρουν φαγητό όλο και περισσότεροι Ελληνες οι οποίοι έχουν μεγάλες ανάγκες: «Εχουμε βρεθεί και εμείς από τα ψηλά στα χαμηλά. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Δεν υπάρχουν διαχωρισμοί και διακρίσεις. Η αλήθεια είναι πως έχουμε όλο και περισσότερους Ελληνες που αναζητούν καθημερινά μερίδες φαγητού. Θα τολμήσω να πω πως μεγάλες ανάγκες έχει και ο Πειραιάς και είναι κάτι που μας έχει εκπλήξει και μας προβληματίζει. Κάνουμε ότι μπορούμε για να μην αφήσουμε κανέναν χωρίς φαγητό».

«Δεν λυπόμαστε, προσφέρουμε»

Βασικός άξονας της καθημερινότητας είναι να μην αλλάξει η αρχική φιλοσοφία: «Την αλληλεγγύη δεν την επιβάλεις, είναι τρόπος ζωής. Το κορυφαίο όλης αυτή της δράσης είναι πως οι άνθρωποι που έχουν τρώνε με αυτούς που δεν έχουν. Δε μου αρέσει να λυπάμαι κανέναν. Δεν θέλω να με λυπούνται. Είναι άλλο το "λυπάμαι" κάποιον και άλλο το "συμπονώ", τον σέβομαι και "τρώμε μαζί". Είμαστε διαφορετικοί, μοναδικοί αλλά ίσιοι μεταξύ μας», λέει με νόημα ο Κώστας Πολυχρονόπουλος.

Μετά τη δράση του στη Μυτιλήνη και στη Μόρια, στα πλημμυρισμένα χωριά της Καρδίτσας αλλά και στη σεισμόπληκτη Σάμο ο Κώστας Πολυχρονόπουλος δημιούργησε παντού κλώνους: «Οπου πήγαμε οι εθελοντές που έμειναν πίσω συνεχίζουν την δράση μας. Εάν είναι στο δίκτυο του «Ο Άλλος Ανθρωπος» έχω την εποπτεία γιατί δεν θέλω σε καμία περίπτωση να παρεκκλείνουμε της φιλοσοφίας και του σκοπούς μας και να χαλάσει όλο αυτό που με κόπο δημιουργούμε κάθε μέρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις που είχαμε διαφωνίες συνεχίζουν οι άνθρωποι μόνοι τους, λέγονται κάπως αλλιώς αλλά όχι "ο Αλλος Ανθρωπος". Αυτή τη στιγμή έχουμε σε πολλές πόλεις ανάλογες δράσεις».

«Δεν μου άρεσε που δέχτηκε επίθεση η Γαλάνη»

Μοιραία η κουβέντα πήγε στο επεισόδιο με την Δήμητρα Γαλάνη: «Δεν χρειάζεται να ανακυκλώνουμε ένα θέμα μόνο για τη δημοσιότητα. Θα το ανακυκλώσουμε για την ουσία. Εγραψα κάτι που το αισθάνθηκα χωρίς να γράψω το όνομα της κυρίας Γαλάνη. Απάντησε επώνυμα στα social media και δέχτηκε επίθεση από μηνύματα. Δε μου άρεσε όλο αυτό και δε μας εκφράζει. Πράγματι εκείνη την ημέρα είχε γίνει μεγάλη ουρά και το παλεύουμε να μην δημιουργηθεί ξανά».

«Ζητάμε να μας προσφέρουν έναν νέο χώρο»

Ο Κώστας Πολυχρονόπουλος και η Έλενα έχουν μάθει να επιβιώνουν με τα απαραίτητα και με όσα τους προσφέρουν αλλά το ζήτημα της εύρεσης ενός νέου χώρου είναι πλέον κάτι που δε μπορούν να το κρύψουν και ανοικτά ζητούν βοήθεια: «Ζητάμε την παραχώρηση ενός χώρου μέχρι 300-400 τ.μ. έτσι ώστε να μπορούμε να υλοποιήσουμε όλες μας τις δράσεις. Δεν θέλουμε εμπλοκή με ιδιοκτησίες. Θέλουμε έναν χώρο να λειτουργήσουμε καλύτερα και να προσφέρουμε περισσότερα. Είχαμε τη στέγη μας και το χώρο μας στην οδό Πλαταιών αλλά ο ιδιοκτήτης με τον οποίο είχαμε άριστες σχέσεις, παραχώρησε το κτίριο αλλού και έτσι αναγκαστήκαμε να φύγουμε και να έρθουμε εδώ στη Μεγάλου Αλεξάνδρου 122. Δεν χωράμε εδώ παρότι έχουμε και μία μικρή αποθήκη».

Το σπίτι του παππού και τα τάμπλετ του Γυμνασίου

Οι εθελοντές του «Άλλου Ανθρώπου» καθημερινά καταγράφουν τις μεγάλες ανάγκες πολιτών που ζουν σε άθλιες συνθήκες χωρίς να έχουν τα βασικά αγαθά. Κλασσικό παράδειγμα η έκκληση γυμναστάρχη σε σχολείο στο κέντρο της Αθήνας που ζητά να του εξασφαλίσουν 10 τάμπλετ ή μεταχειρισμένα pc για να δώσει σε παιδιά οικογενειών που δεν έχoυν και απέχουν από τα διαδικτυακά μαθήματα. Επίσης παππούς στη Νέα Χαλκηδόνα ζει σε άθλιες συνθήκες και καλούνται εθελοντές να βάψουν το σπίτι του.

«Βγάλαμε παιδιά που σπουδάζουν»

Το όνειρο όλων των συντελεστών και των εθελοντών είναι να αποκτήσει «ο Άλλος Ανθρωπος» έναν χώρο που θα μπορεί να φιλοξενήσει όλες τις δράσεις: «Εδώ δε μπορούμε να κάνουμε τις δράσεις που είχαμε στο προηγούμενο κτίριο. Προσφέραμε μπάνιο στους αστέγους, καφέ για το πρωινό τους, είχαμε δύο pc που μπορούσαν να μπουν και να αναζητήσουν πληροφορίες, απασχόληση και γενικά να μην αποκοπούν από τον υπόλοιπο κόσμο. Είχαμε νομική συμβουλή και διοργανώναμε εκδηλώσεις, θεατρικά δρώμενα αλλά και προγράμματα απεξάρτησης για ορισμένα παιδιά που όχι μόνο βοηθήθηκαν αλλά πλέον έχουν βρει το δρόμο τους και σπουδάζουν».