Το Δημόσιο διεκδικεί τα σπίτια των 40 ακριτών των Αρκιών

Αντιμέτωποι με «βιομηχανία» αγωγών του Ελληνικού Δημοσίου μέσω του υπουργείου Οικονομικών βρίσκονται οι λιγοστοί κάτοικοι των ακριτικών Αρκιών, οι οποίοι εξακολουθούν να δέχονται ειδοποιητήρια από το Δημοσιο, το οποίο διεκδικεί τη γη που τους παραχωρήθηκε δεκαετίες πριν προκειμένου να μη μείνει ακατοίκητο το νησί.

Την ώρα που ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης εξαγγέλλει την επίλυση ενός προβλήματος «που ταλαιπωρεί τη χώρα από το 1929», που «κανένας νόμος μέχρι τώρα δεν έχει μπορέσει να το ρυθμίσει», αυτού των δημοσίων ακινήτων τα οποία κατά καιρούς έχουν καταπατηθεί και αφορούν 90.000 περιπτώσεις, που επί δεκαετίες έχουν μετατραπεί σε σπίτια, κτήματα, επαγγελματικές στέγες πολιτών, το υπουργείο Οικονομικών εξακολουθεί να στέλνει αγωγές στους Ελληνες ακρίτες επιχειρώντας ουσιαστικά να τους υφαρπάξει περιουσίες δεδομένου ότι στόχος είναι εντός του έτους να «κλείσει» και η εκκρεμότητα του κτηματολογίου.

Και ενώ ο κ. Μητσοτάκης ανακοινώνει ότι όσοι καταπάτησαν δημόσια γη θα μπορέσουν να την εξαγοράσουν, αποκαθιστώντας το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς και ενισχύοντας παράλληλα τα δημόσια έσοδα με το τίμημα και τους φόρους μεταβίβασης ακινήτων, οι λιγοστοί κάτοικοι των Αρκιών, αλλά και πολλοί ιδιώτες στην Πάτμο, οι οποίοι νομίμως κατοικούν σε ακίνητα που τους παραχωρήθηκαν, κάνουν υπολογισμούς για το πόσο θα τους στοιχίσει ο νομικός αγώνας που έχουν μπροστά τους προκειμένου να υπερασπιστούν την πατρογονική γη τους από το Δημόσιο, το οποίο από το 2010 τη διεκδικεί έντονα.

Στην Πάτμο, τους Αρκιούς και το Μαράθι το Δημόσιο προχωρεί τις διαδικασίες διεκδίκησης και αναγνώρισης της κυριότητας επί ακινήτων που βρίσκονται στα νησιά αυτά, ενώ είναι γνωστό πως το σύμπλεγμα των Αρκιών περιλαμβάνεται στη λίστα με τα 152 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες των οποίων την κυριαρχία αμφισβητεί η Τουρκία.

Σε μία περίοδο που οι υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών βρίσκονται καθημερινά στην ατζέντα, ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα με εθνικό συμβολισμό παραμένει άλυτο: «Εμείς ακούμε τα αεροπλάνα να περνούν από πάνω μας. Βλέπουμε συνεχώς τις διεκδικήσεις της Τουρκίας. Ακούμε τη ρητορική του προέδρου της. Μέσα στα νησιά που αμφισβητεί ο Ερντογάν είναι και οι Αρκιοί. Η Πολιτεία πρέπει να δείξει ότι αυτά τα νησιά τα στηρίζει εμπράκτως» είπε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Πάτμου, Λευτέρης Πέντες παρουσιάζοντας το θέμα στην Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).

Στις διεκιδικήσεις του Δημοσίου περιλαμβάνονται και 60 ακίνητα ιδιοκτησίας του δήμου Πάτμου στους Αρκιούς, τα οποία είχε παραχωρήσει σε άστεγους και άπορους δημότες για να συνεχίσει να κατοικειται το νησί.

Η δημοτική αρχή της Πάτμου, στην οποία διοικητικά υπάγονται και οι Αρκιοί έχει ξεκινήσει αγώνα προκειμένου να παύσουν οι αγωγές λαμβάνοντας υποσχέσεις από τα αρμόδια υπουργεία για μία επερχόμενη ρύθμιση που θα λύνει δια παντός το ζήτημα αυτών των ιδιοκτησιών, οι οποίες όμως ακόμα παραμένουν υποσχέσεις κρατώντας «ομήρους» τους περίπου 40 κατοίκους των Αρκιών, τις 3 οικογένειες στο Μαράθι αλλά και κάποιες εκατοντάδες στην ίδια την Πάτμο.

«Οι αγωγές έρχονται αδιακρίτως ακόμα και για ακίνητα που είχε χαρίσει ο δήμος σε κατοίκους για να εποικιστεί το νησί. Πρόκειται για ακίνητα, τα οποία μέχρι τώρα οι άνθρωπο αυτοί έχουν μεταβιβάσει στους απογόνους τους και είχαν δικαίωμα να τα πουλήσουν και να τα διαχειριστούν», λέει στο «ethnos.gr» ο κ. Πέντες.

Ο ίδιος αισιοδοξεί ότι η κινητικότητα που παρατηρείται αυτή τη στιγμή στην κυβέρνηση για το θέμα θα αποδώσει καρπούς και θα οδηγήσει σε μία ρύθμιση που θα απελευθερώνει τις ιδιοκτησίες και θα δίνει το δικαίωμα στους ιδιοκτήτες τους να κατοχυρώσουν την περιουσία τους ακυρώνοντας τις αγωγές.

Ολα ξεκινούν από το γεγονός ότι το Ελληνικό Δημόσιο έχει συλλήβδην περιλάβει διαφορες εκτάσεις σε όλη την επικράτεια στις διεκδικήσεις του επικαλούμενο ότι ηταν δημόσιες γαίες και κατ΄αυτόν τον τρόπο μέσω οθωμανικού δικαίου περιήλθαν στην κυριότητά του. Οι αγωγές στην περίπτωση της Πάτμου και των Αρκιών έχουν ασκηθεί κατά ιδιωτών αλλά και κατά του δήμου. Νομικοί κύκλοι, πάντως, υποστηρίζουν ότι προαπαιτούμενο μίας νομοθετικής ρυθμισης για το ζήτημα είναι η παύση των εκκρεμών αγωγών, καθώς σε διαφορετική περίπτωση δύσκολα θα προχωρούσε μία τέτοια λύση την ώρα που έχουν επιδοθεί αγωγές και μάλιστα για διεκδικήσεις του ελληνικού Δημοσίου.

Το ζήτημα, όπως ήταν αναμενόμενο, έχει αναστατώσει τους λιγοστούς κατοίκους των Αρκιών, οι οποίοι σύσσωμοι υπέγραψαν επιστολή στον δήμαρχο με κύριο παραλήπτη τον ίδιο τον Πρωθυπουργό ζητώντας την παύση όλων των διεκδικήσεων εις βάρος των ακινήτων τους.

Το ιστορικό

Παρά την επιχειρηματολογία του Δημοσίου, όπως εξηγεί ο κ. Πέντες, στην περιφέρεια του Δήμου Πάτμου, όπου υπάγονται τα νησιά Αρκιοί και Μαράθι δεν υπήρξαν ποτέ δημόσιες γαίες, κατά την έννοια του Οθωμανικού δικαίου, ώστε αυτές να περιέλθουν κατά διαδοχή από το ιταλικό στο Ελληνικό Δημόσιο.

«Τόσο στους Αρκιούς όσο και στο Μαράθι, από αμνημονεύτων ετών αλλά και μετά την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, ο Δήμος Πάτμου εκμίσθωνε τα δημοτικά του ακίνητα σε δημότες του εισπράττοντας δικαίωμα βοσκής, αλλά και στην προέχουσα νησίδα των Αρκιών είχε παραχωρήσει σε άστεγους και άπορους δημότες του, κατοίκους αυτή, εξήντα ακίνητα ιδιοκτησίας του, προκειμένου να συνεχίσουν να κατοικούν σ`αυτή» λέει ο κ. Πέντες.

Επιπλέον, από το 1947 είχε οριστεί ότι τα δύο μικρά νησιά ανήκουν στο Δήμο Πάτμου, ενώ με νόμο του 1952 ξεκαθαρίστηκε ότι «Ακίνητα εν Δωδεκανήσω περιελθόντα εις το Δημόσιον εκ διαδοχής του ιταλικού τοιούτου ….. παραχωρούνται εις την κυριότητα των οικείων Δήμων, αυτοδικαίως δυνάμει του παρόντος και άνευ άλλης τινός διατυπώσεως». Έτσι με το συγκεκριμένο άρθρο του Ν. 2100/1952 επιστράφηκαν και αποδόθηκαν στο δήμο Πάτμου δημοτικές εκτάσεις, μεταξύ των οποίων και όσες βρίσκονταν στους Αρκιούς και στο Μαράθι.

Επτά χρόνια αργότερα, το 1959 ο Δήμος Πάτμου σε εκτέλεση σχετικής εγκυκλίου διαταγής της Νομαρχίας Δωδεκανήσου υπέβαλε στη Νομαρχία Δωδεκανήσου κατάσταση με την ακίνητη περιουσία του Δήμου στην οποία συμπεριλαμβανόταν η νήσος Αρκιοί μετά των παρακειμένων αυτής νησίδων, που εκμίσθωνε ο Δήμος εφαρμόζοντας τέλος βοσκής.
Το 1974 με απόφαση της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής Κτηματολογίου του Δήμου Πάτμου καταρτίστηκε το κτηματολόγιο του Δήμου Πάτμου, στο οποίο συμπεριελήφθηκε ως περιουσιακό του στοιχείο με αριθμό κτήματος 42 το «Σύμπλεγμα ερημονησίδων (βοσκότοποι μετά καλλιεργησίμου εκτάσεως) που κείται στο Δήμο Πάτμου στην τοποθεσία Αρκιοί Πάτμου».
Οι νομικοί επισημαίνουν ότι από όλα τα παραπάνω το Ελληνικό Δημόσιο στερείται νομίμου ερείσματος για τη διεκδίκηση των ακινήτων επί των Αρκιών.

Ο δήμος, πάντως, φαίνεται ότι από πέρυσι έχει ένα ακόμα σημαντικό όπλο στη φαρέτρα του, την εφετειακή απόφαση που τον δικαίωσε αναφορικά με έκταση που διεκδικούσε και η Μονή. Η συγκεκριμένη απόφαση είναι τελεσίδικη και αποτελεί σημαντικό «εργαλείο» για τη συνέχεια καθώς απορρίπτει ως καταχρηστικές τις οποιεσδήποτε διεκδικήσεις κυριότητας της Μονής με βασικό επιχείρημα ότι ο δήμος μίσθωνε, περιέφρασσε και γενικώς φρόντιζε τη συγκεκριμένη έκταση. Η απόφαση αυτή θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει τη βάση και για τις διεκδικήσεις του Δημοσίου.

Ψήφισμα για το ευαίσθητο αυτό ζήτημα έχει εκδώσει ήδη η Περιφερειακή Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ) Νοτίου Αιγαίου και η ΚΕΔΕ, η οποία αποφάσισε στο εξής να παρεμβαίνει σε όλες τις εκκρεμείς δίκες για το θέμα.