Κλιματική κρίση: Την αναγνωρίζουν ως Νο 1 πρόβλημα του πλανήτη, αλλά στο εσωτερικό τούς «καίει» η ακρίβεια

«Έξω» ανησυχούμε για την κλιματική κρίση και την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά στο εσωτερικό η ζοφερή πραγματικότητα κάνει τους Έλληνες να αδυνατούν να σκεφτούν οτιδήποτε άλλο πλην των δύο μεγάλων προβλημάτων της καθημερινότητάς τους: την ακρίβεια και την οικονομία.

Η εικόνα αποτυπώθηκε και στην έρευνα που διενήργησε η Metron Analysis για λογαριασμό του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας με τη συνδρομή της Διανέοσις, στο πλαίσιο εκπόνησης μιας ολοκληρωμένης Εθνικής Στρατηγικής για την προσαρμογή στην κλιματική κρίση.

Και αν εν μέσω της πρώτης καραντίνας, τον Απρίλιο του 2020 οι Έλληνες δήλωναν ότι η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση σε ποσοστό 85,7%, πλέον η «κανονικότητα» επιστρέφει μαζί με την αμφισβήτηση με το 60,6% των πολιτών να πιστεύουν πια πως «η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση», έναντι 31% που θεωρούν ότι κινείται προς τη σωστή.

Όσο για τα μεγάλα προβλήματα της εποχής, όταν η ερώτηση στρέφεται στον πλανήτη, η απάντηση είναι η «η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος» (17%), οι περιφερειακές συγκρούσεις και ο πόλεμος (13,6%) και η «κλιματική αλλαγή» (13,1%).

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαφοροποιήσεις ανάλογα με την ηλικία. Ενώ σχεδόν το 40% των «boomers» του δείγματος (δηλαδή οι ερωτηθέντες ηλικίας 58 - 67 ετών) επιλέγουν είτε την «κλιματική αλλαγή» είτε την «καταστροφή του περιβάλλοντος» ως το σημαντικότερο πρόβλημα του πλανήτη, μόνο το 24% των μελών της «Gen Z» (ηλικίες 17 - 25) και το 20% των «Millennials» (ηλικίες 26 - 41) απαντούν το ίδιο. Και για τις δύο κατηγορίες νεότερων Ελλήνων πολύ σημαντικό πρόβλημα για τον πλανήτη αποτελεί "η ακρίβεια" (18%).

Όταν, όμως, η ερώτηση στρέφεται στο πιο σημαντικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας, η απάντηση έρχεται αβίαστα και με διαφορά αφορά την «ακρίβεια» (25,9%) και την «οικονομία» (24,3%).

Η έρευνα, που περιλαμβάνει 28 ερωτήσεις, διεξήχθη από τη Metron Analysis σε πανελλαδικό δείγμα 2.005 ατόμων ηλικίας 17 και άνω την περίοδο 6 - 27 Απριλίου του 2022.

Οι Έλληνες, πάντως, παρά τα δικά τους προβλήματα αναγνωρίζουν καθολικά ότι υπάρχει πρόβλημα. Το 90,5% των ερωτηθέντων συμφωνούν ότι «υπάρχει» κλιματική αλλαγή και το 90% εξ αυτών πιστεύουν ότι αυτή οφείλεται «κυρίως στην ανθρώπινη δράση». Μάλιστα, όταν ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να βαθμολογήσουν το πόσο σοβαρό πρόβλημα θεωρούν την κλιματική αλλαγή σήμερα στην κλίμακα από το 1 μέχρι το 10, σχεδόν ένας στους τρεις απάντησε «10» και το 82,2% επέλεξαν έναν αριθμό από το 7 και πάνω με τη μέση τιμή στις βαθμολογίες τους να είναι 8,8.

Όταν, δε, τους ζητήθηκε να βαθμολογήσουν στην κλίμακα 1-5 το πόσο απειλητικές θεωρούν διάφορες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η πλειοψηφία βαθμολόγησε με 4 ή 5 όλες τις επιπτώσεις, από τη «διατροφική ασφάλεια» (56,3%) και τις «κοινωνικές ανισότητες» (63,7%) μέχρι την «ενεργειακή κρίση» (79,7%) και τις «δασικές πυρκαγιές» (85,6%).

Ως υπαίτιους για την κλιματική κρίση, οι περισσότεροι δείχνουν τις εθνικές κυβερνήσεις, ενώ πιστεύουν ότι τόσο «η Πολιτεία» όσο και «η ΕΕ» κάνουν «λίγα» για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα.

Σε επιμέρους περιβαλλοντικά θέματα, οι ερωτηθέντες ρίχνουν το βάρος της ευθύνης μόνο εν μέρει στο κράτος. Όταν ρωτήθηκαν αν «ο καθαρισμός των οικοπέδων» πρέπει να είναι ευθύνη της Πολιτείας ή των πολιτών, το 67,1% παραδέχτηκαν πως είναι ευθύνη των πολιτών. Μόνο 31,5% θεωρούν πως ο καθαρισμός των παραλιών είναι ευθύνη της Πολιτείας -το 28,4% θεωρεί πως είναι ευθύνη των πολιτών, ενώ σχεδόν 40% απαντούν αυθόρμητα «και των δύο».

Οι απαντήσεις των ερωτηθέντων καταδεικνύουν και μια αλήθεια για την οποία μιλούν εδώ και χρόνια εκπρόσωποι περιβαλλοντικών οργανώσεων και αφορά την ανυπαρξία σχεδίων έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο δήμων.

Βάσει των ευρημάτων της έρευνας, το 78,1% δε γνωρίζουν αν υπάρχει κάποιο σχέδιο έκτακτης ανάγκης στον Δήμο τους σε περίπτωση μιας φυσικής καταστροφής, ενώ σχεδόν οι μισοί δεν έχουν καν συζητήσει στο νοικοκυριό τους κάποιο σχέδιο αντίδρασης σε περίπτωση κάποιου τέτοιου συμβάντος.

Από τα αποτελέσματα της έρευνας διαφαίνεται, πάντως, μια διάθεση οργανωμένης συμμετοχής σε δραστηριότητες προστασίας του περιβάλλοντος (δενδροφυτεύσεις, ασκήσεις ετοιμότητας, καθαρισμούς κτλ.), ενώ οι πολίτες εκτιμούν τη χρησιμότητα και αποτελεσματικότητα της υπηρεσίας του 112, αλλά θα ήθελαν την επικοινωνία πιο στοχευμένη και συγκεκριμένη.

Ναι στις ΑΠΕ, αμφισβήτηση για τα αιολικά πάρκα

Αναφορικά με το θέμα της ενεργειακής πολιτικής της χώρας μας, η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού υποστηρίζει τη στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Στη σχετική ερώτηση για το «πού πιστεύετε ότι πρέπει να διατεθούν οι οικονομικοί πόροι της χώρας και της ΕΕ» το 71,1% επιλέγει τις ΑΠΕ, ενώ το 26,1% τα ορυκτά καύσιμα και μάλιστα σε όλες τις κατηγορίες του πληθυσμού, σε όλες τις ηλικίες και σε ολόκληρη την επικράτεια με μία εξαίρεση όσον αφορά τους κατοίκους νησιών του Αιγαίου.

Παρόλα αυτά η πλειονότητα των ερωτηθέντων (73,4%) συμφωνούν με τη δήλωση της έρευνας ότι οι περισσότερες πυρκαγιές είναι αποτέλεσμα σκόπιμου εμπρησμού, ενώ ένα 55,1% θεωρούν ότι «μετά από καταστροφικές πυρκαγιές στα δάση φυτρώνουν ανεμογεννήτριες» και σχεδόν 1 στους 3 νομίζουν ότι «οι ανεμογεννήτριες αντί να βοηθούν το περιβάλλον το επιβαρύνουν».

Στην ερώτηση για το αν θα συμφωνούσαν με την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος από γειτονικές χώρες που έχει παραχθεί από πυρηνική ενέργεια (και άρα δεν συμβάλει στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου), σχεδόν το 60% των ερωτηθέντων δηλώνουν πως όχι.

Οι περισσότεροι πολίτες, πάντως, δηλώνουν ότι θα ήθελαν να συμμετάσχουν στο μέλλον σε δράσεις και προσπάθειες που έχουν σχέση γενικότερα με την «προστασία του περιβάλλοντος».

Θετικοί στην ασφάλιση της κατοικίας, αλλά δεν το έχουν κάνει

Αναγνωρίζοντας τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης, το 72,8% των πολιτών συμφωνούν ότι «θα έπρεπε να ασφαλίσουμε την περιουσία μας έναντι των φυσικών καταστροφών». Ωστόσο, παρά το αυντριπτικό αυτό ποσοστό, μόλις το 26,1% δηλώνουν πως το έχουν ήδη κάνει και το σπίτι στο οποίο κατοικούν είναι ασφαλισμένο για φυσικές καταστροφές.

Οι προτεραιότητες του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης

Με βάση και τα αποτελέσματα της έρευνα το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης προχωρά σε συγκεκριμένες μεσο-μακροπρόθεσμες δράσεις, από τις οποίες σύμφωνα με την ανακοίνωσή του, ξεχωρίζουν:

• Η διαμόρφωση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Καταστροφών και Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή. Στο πλαίσιο αυτό πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η αναβάθμιση του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Διαχείρισης Κρίσεων (ΕΣΚΕΔΙΚ), ώστε να αποτελέσει έναν πραγματικό «κόμβο» διασύνδεσης όλων των κρίσιμων φορέων και υποδομών της χώρας, με άρτια επιστημονική υποστήριξη και ουσιαστικό συντονιστικό / επιχειρησιακό ρόλο στη διαχείριση κάθε φυσικής καταστροφής. 

• Αναδιάρθρωση του συστήματος εθελοντισμού, μέσα από τη νέα Ακαδημία Πολιτικής Προστασίας. Ένα πρότυπο έργο που αναμένεται να λειτουργήσει σύντομα και θα παρέχει εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα με τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις σε εθελοντές, στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και σε κάθε πολίτη. Παράλληλα, προχωρά η αναδιάταξη του Μητρώου Εθελοντικών Οργανώσεων και η ένταξή τους στον επιχειρησιακό σχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας ήδη από φέτος το καλοκαίρι, με 2.100 νέους εθελοντές Πολιτικής Προστασίας να έχουν εκπαιδευτεί από το Πυροσβεστικό Σώμα και να έχουν ενταχθεί στο δυναμικό των ομάδων που λειτουργούν στο πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
• Εκπαίδευση στελεχών. Μπαίνουν τα θεμέλια για τη δημιουργία της Εθνικής Σχολής Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων που θα περιλαμβάνει την Ακαδημία Πολιτική Προστασίας, την Πυροσβεστική Ακαδημία (σε Κηφισιά και Πτολεμαΐδα), καθώς και πρότυπο Κέντρο Ειδικών Εκπαιδεύσεων για την ολιστική, σύγχρονη εκπαίδευση όλων των στελεχών Πολιτικής Προστασίας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή.
• Αύξηση ετοιμότητας πολιτών έναντι κινδύνων και καταστροφών. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που αποσκοπεί να εξοικειώσει κάθε πολίτη με τις νέες συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική κρίση. Ήδη πραγματοποιούνται σε επιλεγμένα σημεία υψηλής επισκεψιμότητας σε όλη τη χώρα ασκήσεις ετοιμότητας για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πληθυσμού.

Όλες οι ειδήσεις

Με σπασμένα φρένα η πανδημία: Εκτιμήσεις για έως 30.000 ημερήσια κρούσματα κορονοϊού - Επιχειρησιακό σχέδιο 5 σημείων στο ΕΣΥ

Αντίστροφη μέτρηση για τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ: Φτιάχνει κλίμα ο Ερντογάν με νέες προκλήσεις – Πώς θα απαντήσει η Αθήνα εάν τεθεί θέμα αποστρατιωτικοποίησης

«Ακούσαμε σπινάρισμα και έναν θόρυβο σαν βόμβα»: Αυτόπτης μάρτυρας περιγράφει το τροχαίο δυστύχημα στο Χαλάνδρι

Ακριβώς την ίδια ημερομηνία: Πώς άρχισε και πώς τέλειωσε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος