Επιμέρους αλλαγές ζητούν οι δικηγόροι για τον νέο Ποινικό Κώδικα

Θετικοί με κάποιους αστερίσκους είναι οι δικηγόροι στις νέες διατάξεις του Ποινικού Κώδικα που προτείνει η νομοπαρασκευαστική επιτροπή, σημειώνοντας ωστόσο κάποιες αλλαγές που πρέπει να γίνουν, τις οποίες θα διατυπώσουν και οι ίδιοι με υπόμνημα.

Η πραγματική έκτιση των ποινών και όχι η επιβολή μεγάλων τιμωριών που όμως δεν εκτίονται -αφού αναστέλλονται- βρίσκει σύμφωνους τους δικηγόρους, οι οποίοι σε γενικές γραμμές αντιμετωπίζουν θετικά την νομοθετική πρωτοβουλία των επιτροπών στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Μάλιστα ενημερώθηκαν από τα ίδια τα μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «η νομοθέτηση δεν μπορεί να επηρεάζεται ούτε από την εκάστοτε πολιτική συγκυρία, ούτε από εκκρεμείς δίκες, οι οποίες κάθε φορά θα υπάρχουν, ούτε να εντάσσεται στα πλαίσια της μακράς προεκλογικής διελκυστίνδας που διέρχεται ο τόπος».

Λόγω, ωστόσο της σοβαρότητας του ζητήματος χαρακτηρίζουν ανεπαρκή τον χρόνο της διαβούλευσης των 21 ημερών καθώς και «αναντίστοιχο με την σπουδαιότητα της νομοθετικής πρωτοβουλίας».

 Οι παρατηρήσεις 

Οι δικηγόροι λένε πως «η λελογισμένη μείωση των ποινών, προς τον σκοπό εφαρμογής της αρχής της αναλογικότητας, κρίνεται κατ’ αρχήν θεμιτή, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι θα αναπροσαρμόζονταν αναλόγως τα όρια της υφ’ όρων απόλυσης, ώστε να εξασφαλίζονται οι σκοποί γενικής και ειδικής πρόληψης των εγκλημάτων και η ποινή που επιβάλλεται να εκτίεται ουσιαστικά, σημείο το οποίο πρέπει να επανεξεταστεί». 

Η φυλακή να είναι φυλακή: Θετικός κρίνεται «ο περιορισμός της δυνατότητας εξαγοράς των ποινών στα σοβαρά πλημμελήματα (με πλαίσιο ποινής 3 έως 5 έτη) και η εισαγωγή της κοινωφελούς εργασίας ως τρόπου έκτισης της ποινής». Υπενθυμίζεται ότι η επιτροπή προτείνει την έκτιση των ποινών στα βαριά πλημμελήματα, από 3 έως 5 χρόνια, τουλάχιστον ενός μέρους της, πχ να εκτίεται το ένα δέκατο της ποινής.

Διαφωνούν ωστόσο στη μείωση της ποινής στους καταδικασθέντες ως διευθυντές εγκληματικής οργάνωσης, ενώ ζητούν το αδίκημα της κλοπής να διώκεται αυτεπαγγέλτως, χωρίς δηλαδή την προϋπόθεση της έγκλησης.

«Ενόψει ενδεχόμενων αξιολογικών αντινομιών πρέπει να επαναξεταστεί το απειλούμενο ύψος ποινής και ο αυτεπάγγελτος χαρακτήρας, σε ορισμένα αδικήματα, όπως ενδεικτικά η διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, στην κατεύθυνση της αυστηροποίησης της ποινικής μεταχείρισης, και η κλοπή, προς το σκοπό όπως διώκεται αυτεπαγγέλτως». 

Καμία δίκη χωρίς νομικό παραστάτη

Οι δικηγόροι αντιδρούν επίσης σε διατάξεις που επιτρέπουν τη δίκη χωρίς συνήγορο: «Αποτελεί πάγια θέση του δικηγορικού σώματος ότι δεν νοείται η διενέργεια ποινικών δικών χωρίς την παρουσία συνηγόρου υπεράσπισης. Υπό το πρίσμα αυτό, απαιτείται επανεξέταση των διατάξεων των άρθρων 93 και 340 ΚΠΔ προς τον σκοπό όπως αποτραπεί το ενδεχόμενο αποστέρησης του δικαιώματος παράστασης με συνήγορο».

Τα δύο άρθρα αναφέρουν:  

Άρθρο 93.- Αδυναμία παράστασης. Αν η παρουσία των διαδίκων δεν είναι για οποιονδήποτε λόγο δυνατή, η πράξη ενεργείται και χωρίς αυτούς. Ύστερα όμως από αίτηση του ενδιαφερομένου μπορεί η πράξη να αναβληθεί για άλλο χρόνο αν δεν βλάπτεται η ανάκριση.

340ΚΠΔ

1………..Αν ο κατηγορούμενος αρνηθεί την υπεράσπισή του από το διορισμένο συνήγορο, ο πρόεδρος του δικαστηρίου διορίζει σε αυτόν άλλο συνήγορο από τον ίδιο πίνακα. Σε περίπτωση νέας άρνησης του κατηγορουμένου, το δικαστήριο προβαίνει στην εκδίκαση της υπόθεσης του κακουργήματος χωρίς διορισμό συνηγόρου.

4…. Αν ο κατηγορούμενος δεν εμφανιστεί ή δεν εκπροσωπείται νομίμως από συνήγορο, δικάζεται σαν να ήταν παρών, εφόσον έχει νομίμως κλητευθεί.

Ειδικοί νόμοι

Σχετικά με τους ειδικούς νόμους επιμένουν πως «προκειμένου να εξασφαλίζεται η αξιολογική και συστηματική συνοχή του ποινικού δικαίου πρέπει άμεσα να συσταθεί ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή, που θα επανεξετάσει την αναγκαιότητα και το ύψος των απειλούμενων ποινών στους ειδικούς ποινικούς νόμους».

«…Κατά τα λοιπά, η Συντονιστική Επιτροπή επιφυλάχθηκε να διατυπώσει εγγράφως, δι’ υπομνήματος, τις θέσεις της προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης επί επιμέρους ρυθμίσεων για μια σειρά από ζητήματα που έχουν επισημανθεί τόσο από συλλόγους όσο και από μεμονωμένους συναδέλφους στα πλαίσια της τρέχουσας διαβούλευσης».