Βαρύς ο διαχρονικός φόρος αίματος στις ράγες: Οι παρασύρσεις η πιο συχνή αιτία - Η Ελλάδα στην πρώτη θέση από πλευράς θυμάτων πολύ πριν τα Τέμπη

Συνολικά 55 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους στο διάστημα από το 2017 έως το 2021 σε δυστυχήματα που σχετίζονται με τον σιδηρόδρομο. Τα περισσότερα από αυτά συμβαίνουν είτε στην ανοιχτή γραμμή είτε σε ισόπεδες διαβάσεις κατατάσσοντας την Ελλάδα στην πρώτη θέση από πλευράς θυμάτων πολύ πριν την τραγωδία των Τεμπών.

Το θλιβερό ρεκόρ ήρθε για ακόμα μία φορά στην επικαιρότητα με τον τραγικό θάνατο της γυναίκας, η οποία παρασύρθηκε από τρένο τη Δευτέρα με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή της.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης ασφαλείας της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) για το 2021, ο μέσος όρος θανάτων της συγκεκριμένης πενταετίας είναι 11 και πιθανότατα θα ήταν σημαντικά μεγαλύτερος καθώς στο διάστημα αυτό συγκαταλέγονται οι δύο χρονιές της πανδημίας με τους μεγάλους περιορισμούς στην κυκλοφορία. Οι παρασύρσεις πεζών από διερχόμενα τρένα κατά μήκος της γραμμής αποτελούν διαχρονικά την κυρίαρχη μορφή σιδηροδρομικών δυστυχημάτων στη χώρα μας.

Αναλυτικά:

• Το 2017 ο αριθμός των θυμάτων ήταν 17 και των σοβαρά τραυματιών 10
• Το 2018 ο τραγικός απολογισμός των σιδηροδρομικών δυστυχημάτων ήταν 17 θύματα και 12 τραυματίες
• Το 2019 ήταν 12 και 8 αντίστοιχα
• Το 2020 ήταν 2 και 7 αντίστοιχα
• Το 2021 τα θύματα ήταν 6, ενώ 6 ήταν και οι σοβαρά τραυματίες

Σύμφωνα με την Ανεξάρτητη Αρχή, μεγάλο ποσοστό των ατυχημάτων του 2021 (5 ατυχήματα και 35,7%) προκλήθηκαν σε άτομα από κινούμενο τροχαίο υλικό. Πρόκειται για παρασύρσεις πεζών από τρένα κατά μήκος της γραμμής (με εξαίρεση τις ισόπεδες διαβάσεις). Η κατηγορία αυτή παραμένει σταθερά η κύρια αιτία σοβαρών ατυχημάτων.

«Ο σημαντικότερος λόγος των ατυχημάτων είναι η συνήθεια περίοικων (περιοχών που διέρχεται το τρένο) να διασχίζουν πεζή ή να περπατούν παράλληλα στις γραμμές σε σημεία που απαγορεύεται η διέλευση, αντί να χρησιμοποιούν υπέργειες διαβάσεις πεζών ή Ισόπεδες Διαβάσεις (ΙΔ), καθώς και η έλλειψη κουλτούρας σε θέματα οδικής συμπεριφοράς», αναφέρεται στην έκθεση.

Η επόμενη κατηγορία σοβαρών ατυχημάτων και αυτή με τα περισσότερα ατυχήματα για το έτος 2021 (7 στον αριθμό, ποσοστό 50%) αφορά σε Ισόπεδες Διαβάσεις. Τα ατυχήματα αυτά αφορούν σύγκρουση οχημάτων με τρένο και οφείλονται κατά κύριο λόγο σε παραβάσεις σημάτων και ενδείξεων, φωτεινών και ηχητικών, των διαβάσεων από διερχόμενους οδηγούς.

Το 2021 καταγράφηκαν 2 συμβάντα σε αφύλακτες διαβάσεις (1 συμβάν το 2020), 2 σε διαβάσεις με χειροκίνητη λειτουργία συστήματος προστασίας (κανένα το 2020) και 3 συμβάντα σε διαβάσεις με αυτόματο σύστημα προστασίας (1 συμβάν το 2020).

Ο αριθμός των θανάτων το 2021 συγκρινόμενος με τα προηγούμενα χρόνια, με εξαίρεση το 2020, εμφανίζει μείωση, όπως και με το μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών (54,5%), γεγονός που αποδίδεται στα μέτρα της πανδημίας. Οι έξι θάνατοι που καταγράφηκαν προέρχονται από ατυχήματα σε ισόπεδες διαβάσεις (5 συμβάντα) και παρασύρσεις πεζών από τροχαίο υλικό σε κίνηση, ενώ υπήρξε και μία περίπτωση αυτοκτονίας.

Οι ισόπεδες διαβάσεις

Οι ισόπεδες διαβάσεις αποτελούν παγίδα θανάτου εδώ και αρκετά χρόνια. Βάσει των στοιχείων της ΡΑΣ, το σύνολο των ισόπεδων διαβάσεων κατά μήκος του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου έφτανε τις 1.234 το 2021, μόλις δύο λιγότερες συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά. Από αυτές οι 685 ήταν ενεργητικές δηλαδή φυλάσσονται είτε από φύλακα είτε διαθέτουν ηχοφωτεινά σήματα και μπάρες ή και τα δύο και οι 549 παθητικές, δηλαδή παντελώς αφύλακτες.

Πρακτικά στην Ελλάδα αντιστοιχεί μια σιδηροδρομική διάβαση ανά 1,36 χλμ. δικτύου, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος υπολογίζεται σε μία ανά 2,2 χλμ.

Κι αυτό την ώρα που τα σιδηροδρομικά ατυχήματα μπορεί να αποτελούν μόλις το 2% των τροχαίων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ευθύνονται όμως για τουλάχιστον το 30% των θανάτων στους σιδηροδρόμους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Υπολογίζεται ότι σε όλον τον κόσμο υπάρχουν μισό εκατομμύριο ισόπεδες διαβάσεις με τις 96.000 στην ΕΕ να αντιπροσωπεύουν το 20% του συνολικού αριθμού παγκοσμίως. Λιγότερες από τις μισές από αυτές είναι παθητικές (χωρίς φως, χωρίς μπάρα).

Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων (ERA), τα τελευταία χρόνια συμβαίνουν κατά μέσο όρο εβδομαδιαίως έξι θάνατοι και άλλοι έξι σοβαροί τραυματισμοί σε ισόπεδες διαβάσεις της ΕΕ.

Ο συνολικός αριθμός των θανάτων, εξαιρουμένων των αυτοκτονιών, μειώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια. Το 2021, καταγράφονταν κάθε μέρα κατά μέσο όρο έξι αυτοκτονίες στους σιδηροδρόμους της ΕΕ, συνολικά 2.234. Αυτός ο αριθμός αντιπροσώπευε το 77% όλων των δυστυχημάτων στους σιδηροδρόμους και μαζί με τους θανάτους από μη εξουσιοδοτημένα άτομα (παραβάτες του σιδηροδρομικού δικτύου), αποτελούσαν το 90% όλων των θανάτων που συνέβησαν στο σιδηροδρομικό σύστημα. Αντίθετα, οι θάνατοι λόγω παραβίασης της σηματοδότησης σημειώνουν σταθερή μείωση από το 2006.