Κινόα: Μια εναλλακτική καλλιέργεια που κερδίζει έδαφος και στην Ελλάδα

Ολοένα και περισσότερο έδαφος στις ευρωπαϊκές αγορές κερδίζει η κινόα. Πρόκειται για μια καλλιέργεια η οποία έχει καταγωγή από τη λατινική Αμερική, με τις αρχαιότερες καταγραφές να αναφέρουν την κατανάλωσή της από τους γηγενείς πληθυσμούς του Περού και της Βολιβίας ακόμη και προ 4.000 χρόνων.

Η κινόα είναι μια εξαιρετικά θρεπτική - gluten free - εναλλακτική καλλιέργεια της τάξης των ψευδοσιτηρών. Ένα από τα σημαντικότερα σημεία στην πορεία διάδοσης της κινόα στον λοιπό κόσμο αποτέλεσε η ανακήρυξη του 2013 ως το «έτος της κινόα» από τα Ηνωμένα Έθνη.

«Έκτοτε η ζήτηση της καταγράφει μια συνεχή ανοδική τάση, και ιδιαίτερα στα Κράτη-Μέλη της ΕΕ» ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Επίκουρος Καθηγήτρια Γεωργίας και Καινοτόμων Καλλιεργειών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ), Ιωάννα Κακαμπούκη, συμπληρώνοντας ότι «πέραν όμως από την εξαιρετική θρεπτική της αξία, η κινόα μπορεί να συνεισφέρει και στους οικολογικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής να γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς, η Κομισιόν σχεδίασε μια σειρά από αγρο-περιβαλλοντικά μέτρα με στόχο τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης και τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας.

Η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (Green Deal) αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα το πλαίσιο «Farm to Fork» που φιλοδοξεί να μειώσει τη χρήση των αγροχημικών κατά 20-50% μέχρι το 2030.

Στα περιθώρια αυτών των πρωτοβουλιών η ερευνητική κοινότητα επικεντρώθηκε στο πώς μπορεί να μειώσει τις εισροές στον πρωτογενή τομέα, διατηρώντας παράλληλα την παραγωγική δυναμική των σύγχρονων γεωργικών συστημάτων. Μία από τις πλέον υποσχόμενες λύσεις είναι η υιοθέτηση καινοτόμων, εναλλακτικών ξηρικών και χαμηλών εισροών καλλιεργειών, όπως αυτή της κινόα.

«Η περίπτωση της κινόα είναι χαρακτηριστική για το πώς με την εισήγηση καινοτόμων καλλιεργειών μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας. Αρχικά η προσαρμοστικότητα του φυτού σε δυσμενείς για άλλες καλλιέργειες συνθήκες, και οι χαμηλές του απαιτήσεις σε λίπασμα και άρδευση πληρούν τις προϋποθέσεις που έθεσε η Συμφωνία» είπε η κ. Κακαμπούκη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και πρόσθεσε «οι ικανοποιητικές αποδόσεις που σύμφωνα με τη βιβλιογραφία είναι εφικτές για τη χώρα μας, σε συνδυασμό με την υψηλή θρεπτική αξία του σπόρου, μας κάνουν αισιόδοξους για τη παραγωγική και οικονομική δυναμική της κινόα στην Ελλάδα».

Κινόα και Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον μεγαλύτερο εισαγωγέα κινόα από τις κύριες χώρες παραγωγής που είναι το Περού, η Βολιβία και το Εκουαδόρ. Παρά τις διακυμάνσεις της προσφοράς και των εμπορικών τιμών, ο όγκος των εισαγωγών έχει αποδειχθεί σταθερός τα τελευταία πέντε χρόνια, με μικρή μόνο μείωση το 2018, ενώ υπάρχουν ακόμη προοπτικές για μελλοντική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2019 η συνολική ευρωπαϊκή εισαγωγή κινόα ανήλθε τους 28 χιλιάδες τόνους (εξαιρουμένης της ευρωπαϊκής παραγωγής και της επανεξαγωγής).

Κινόα στη Θεσσαλία

Η κ. Κακαμπούκη μαζί με την ερευνητική της ομάδα αποτελούμενη από τους υποψήφιους διδάκτορες κ. Μαυροειδή Αντώνιο και κ. Παντελεήμονα Σταυρόπουλο, διερευνά τις βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές και ευελπιστεί πως σύντομα η καλλιέργεια της κινόα σε μεγάλες εκτάσεις θα είναι ανταγωνιστική των λοιπών παραδοσιακών σιτηρών καθώς και αρκετών ανοιξιάτικων.

Έχει επιλεγεί η περιοχή της Θεσσαλίας όπου οι κλιματολογικές συνθήκες είναι οι ιδανικές για την ανάπτυξη της εν λόγω καλλιέργειας.

«Τα τελευταία χρόνια δουλεύουμε με τη συγκεκριμένη καλλιέργεια, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, στην περιοχή της Θεσσαλίας και βρισκόμαστε και έχουμε εξακριβώσει και βελτιώσει τις ανάγκες της καλλιέργειας υπό Ελληνικές συνθήκες» είπε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Κακαμπούκη καταλήγοντας «Θα είναι ένα μεγάλο βήμα προς τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της Ελληνικής γεωργίας και θα μας φέρει πιο κοντά στην επίτευξη των πράσινων στόχων μας».