Ραντεβού με την Ιστορία στη Θεσσαλονίκη: «Σίγουρα η γενιά του Πολυτεχνείου δεν κυβέρνησε - Κάποιοι έγιναν υπουργοί, αλλά σε ένα πλαίσιο που έβαλαν άλλοι»

«Ζει ο Τάκης Καΐσης; Ζει; Τον θυμάμαι σαν τώρα. Ξεχώριζε από τότε…», αναρωτιέται με αγωνιώδες βλέμμα η εκφωνήτρια του Πολυτεχνείου Θεσσαλονίκης Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου. «Χαρούλα έχεις εγγόνια» ρωτά από την πλευρά της η κυρία Νίτσα για να απαντήσει με καμάρι η δεύτερη ότι ο γιος της σπουδάζει στα ίδια αμφιθέατρα που αυτή μαζί με τους συναγωνιστές της έδιναν αγώνες για να πέσει η Χούντα. Πενήντα χρονιά μετά την ιστορική κατάληψη του Πολυτεχνείου Θεσσαλονίκης οι πρωταγωνιστές εκείνων των ημέρων- που σήμερα ζουν στην Κρήτη, την Αθήνα, την Ζάκυνθο και σε διάφορα άλλα μέρη της Ελλάδας- ξανάσμιξαν στο ίδιο αμφιθέατρο την Τρίτη (14.11).

Ρίγη συγκίνησης, μάτια δακρυσμένα, σπινθηροβόλα, "καθαρά" βλέμματα αλλά και πολλές αγκαλιές πλημμύρισαν το κεντρικό αμφιθέατρο της Πολυτεχνικής στη Θεσσαλονίκη. Οι παλιοί αντιδικτατορικοί αγωνιστές έπιασαν ξανά το μικρόφωνο, όχι όμως για να βγάλουν ένα πύρινο λόγο κατά της χούντας και υπέρ της δημοκρατίας, αλλά για να αναψηλαφήσουν εκείνες τις ιστορικές στιγμές που στιγμάτισαν την πόλη και την χώρα.  

Λευτέρης Μαλαξιανάκης: Είναι άδικο να αποδοθεί σε εκείνο το κίνημα η σημερινή κατάσταση

«Μας συνδέουν οι στιγμές της προσωπικής και συλλογικής μας Ιστορίας. Δεν ήταν πόλεμος. Ήταν ένοπλοι και απέναντι άοπλοι. Ήταν σύγκρουση ηθικής τάξεως. Το Πολυτεχνείο το έκανε μια γενιά, που ρίσκαρε, αγωνίστηκε για τα ιδανικά της. Μετά τις συλλήψεις ακολούθησαν οι ξυλοδαρμοί και οι φυλακές» είπε με συγκίνηση ο Λευτέρης Μαλαξιανάκης και συνέχισε: «Αναρωτιόμαστε στη μεταπολίτευση τι έγινε αυτή η γενιά και το πνεύμα της. Σίγουρα αυτή η γενιά δεν κυβέρνησε. Κάποιοι έγιναν υπουργοί, αλλά σε ένα πλαίσιο που έβαλαν άλλοι. Κυβέρνησαν οι προηγούμενοι και οι επόμενοι, επίγονοι της πολιτικής ολιγαρχίας. Είναι άδικο να αποδοθεί σε εκείνο το κίνημα η σημερινή κατάσταση, είμαι περήφανος που συμμετείχα στην εξέγερση». 

Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου: Είχα προετοιμαστεί για το χειρότερο σενάριο, ότι θα πεθάνω, άρα δεν είχα καμία πρόσθεση να υποχωρήσω στις απειλές τους

Αγέρωχη και παθιασμένη η «πασιονάρια» της κατάληψης Κλεοπάτρα Παπαγεωργίου,  η οποία ταξίδεψε αποκλειστικά από την Αθήνα για την συνάντηση ανέβηκε στο βήμα, θυμίζοντας τις στιγμές εκείνης της εποχής.  «Η ελληνική φοιτητική νεολαία από το 1972 βρίσκεται σε τροχιά σύγκρουσης με το καθεστώς. Φοιτητικές συγκεντρώσεις, πορείες, καταλήψεις κτιρίων προκαλούν το κράτος που απαντά με στρατεύσεις, φυλακίσεις, ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια. Η στιγμή που οι πάνω αδυνατούν να κυβερνήσουν και οι κάτω δεν αντέχουν επέρχεται τον Νοέμβριο του 1973. Στις 14 του μήνα  μια αρχικά μικρή ομάδα φοιτητών καταλαμβάνει το Πολυτεχνείο στην Αθήνα. Τους μιμούνται φοιτητές σε Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Γιάννενα. Μέσα σε δύο μέρες εκατοντάδες χιλιάδες λαού, συμμετέχουν στην εξέγερση» θυμάται.

Όπως ανέφερε η ίδια η επαναστατική εξέγερση από αντιδικτατορική - αντιιμπεριαλιστική αποκτά χροιά αντικαπιταλιστική. Κινείται από τα παιδιά των ηττημένων του εμφυλίου. «Ο παλαιός πολιτικός κόσμος είναι άφαντος. ΚΚΕ και ΚΚΕ εσωτερικού συμμετέχουν αμήχανα στην αρχή, ενεργά στην συνέχεια. Μια δεκάδα οργανώσεων της επαναστατικής αριστεράς δίνουν  τον τόνο με αγκιτάτορες και επαναστατικά συνθήματα. Το καθεστώς κατεβάζει τα τανκς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και ανακαταλαμβάνει τα κτίρια, σκοτώνει, φυλακίζει και βασανίζει. Οι προσβολές είχαν σκοπό να μας τσακίσουν το ηθικό, να μας “ σπάσουν”. Οι προσβολές και με χειρονομίες των βασανιστών, οι επίμονες ερωτήσεις για τις επαφές που είχαμε, τι σκοπό είχαμε... Αλλά εγώ είχα προετοιμαστεί για το χειρότερο σενάριο, ότι θα πεθάνω, άρα δεν είχα καμία πρόσθεση να υποχωρήσω στις απειλές τους. Τελικά το στρατιωτικό καθεστώς πέφτει κάτω από το βάρος των εγκλημάτων του και ο πολιτικός κόσμος καταφθάνει από το εξωτερικό για να «ομαλοποιήσει» την πολιτική ζωή. Δικάζει την χούντα. Αποδέχεται  την παλλαϊκή αντιδικτατορική πάλη, αποσιωπεί τον αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα της εξέγερσης. Η επαναστατική αριστερά αδυνατεί να παράξει πολιτική και διαλύεται». 

Τον λόγο πήρε και ο Πάνος Ερμείδης υποστηρίζοντας με γλαφυρό τρόπο ότι «τα γεγονότα του 1973 έχουν χαράξει ένα κοινό παρονομαστή, που ήταν ο προσωπικός αγώνας του καθενός για ελευθερία» και ότι «κανείς δεν δικαιούται να οικειοποιηθεί τα γεγονότα».

«Το προηγούμενο βράδυ ήμασταν στη Λέσχη Κρητών Φοιτητών και γινόταν καυγάς Λενινιστών - Μαοϊκών» θυμάται ο πρώην βουλευτής, καθηγητής του ΑΠΘ Νίκος Παπαδάκης. «Και τότε σηκώνεται ένας και λέει: «Ξέρετε, τι γίνεται στην Αθήνα;». Αμέσως άλλαξε το κλίμα, όλοι έγιναν ένα. Ήταν σε εξέλιξη η εξέγερση του Πολυτεχνείου στην Αθήνα...»

Ο Μανώλης Βαρδουλάκης ήρθε από την Κρήτη μόνο για τη συνάντηση. Ανέβηκε στο βήμα και ανέφερε: «Δεν ήμασταν 35 που πιάσανε, ήταν περίπου 180, αυτό στην επίσημη Ιστορία δεν το αναφέρει κανείς, ας μην το παραγνωρίζουμε, ας το λέμε».

«Η εξέγερση χαράχτηκε στη μνήμη καρέ-καρέ. Στα βλέμματα, στις γκριμάτσες, στα λόγια, είναι σαν να ήταν χθες» τόνισε ο πρώην υφυπουργός Παρασκευάς Παρασκευόπουλος και πρόσθεσε: «Ήταν μια κορυφαία στιγμή, λαϊκή, για τη δημοκρατία, επηρέασε την εξέλιξη των πραγμάτων. Η γενιά μου δεν έχει να απολογηθεί για τίποτα. Και νομίζω ότι ελάχιστοι έκαναν αργότερα κατάχρηση της φήμης τους. Η μεγάλη πλειοψηφία δεν χρησιμοποίησε το βιογραφικό της στο Πολυτεχνείο».

Μεταξύ άλλων στο αμφιθέατρο ήταν η Γλυκερία Καλφακάκου, ο Μιχάλης Τριανταφυλλίδης και ο Χρίστος Ζαφείρης. Τη συζήτηση συντόνισε ο εκδότης Πέτρος Παπασαραντόπουλος μαζί με το προεδρείο της τότε συνέλευσης.