ΑΜΚΑ: Το νέο καθεστώς χορήγησης – Πότε θα απενεργοποιείται και ποιοι οι δικαιούχοι

Υπογράφηκε η ΚΥΑ συνολικά εννέα συναρμόδιων υπουργείων η οποία ορίζει το νέο καθεστώς χορήγησης Αριθμού Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ), καθώς και τις προϋποθέσεις ενεργοποίησης ή απενεργοποίησής του.

Νέος τρόπος χορήγησης ΑΜΚΑ: Τι ορίζει η ΚΥΑ

Στην ΚΥΑ ορίζονται με σαφήνεια οι δικαιούχοι, διαχωρίζεται το στάδιο της αρχικής έκδοσης του ΑΜΚΑ από το στάδιο ενεργοποίησης και εξορθολογίζεται η αντιμετώπιση φαινομένων καταστρατήγησης, μέσω ηλεκτρονικών διασταυρώσεων.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, βασικοί στόχοι της αναμόρφωσης, που επιχειρείται με την έκδοση της ΚΥΑ, είναι οι εξής:

• ο εκσυγχρονισμός της αρχιτεκτονικής του ΑΜΚΑ με την εισαγωγή διακριτών σταδίων έκδοσης και ενεργοποίησης του,
• η ψηφιοποίηση ΑΜΚΑ και η διαλειτουργικότητα φορέων αναβαθμίζει την εξυπηρέτηση των πολιτών και απλοποιεί τη διασταύρωση των δεδομένων και
• ο περιορισμός φαινομένων καταστρατήγησης, όπως η έκδοση ΑΜΚΑ από μη δικαιούχους και η συνέχιση της χρήσης του αριθμού από μη δικαιούχους, για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή λήψη προνοιακών παροχών.

Δικαιούχοι 

Σύμφωνα με την απόφαση, δικαιούχοι ΑΜΚΑ είναι οι:

• Έλληνες πολίτες,
• πολίτες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
• πολίτες τρίτων χωρών ή ανιθαγενείς και
• ανήλικοι.

Όπως ορίζει η απόφαση, ο ΑΜΚΑ, μετά την έκδοσή του στους δικαιούχους, παραμένει ανενεργός και ενεργοποιείται με την απόδειξη ύπαρξης νόμιμης παραμονής και πραγματικής κατοικίας στη χώρα.

Ως δικαιολογητικό νόμιμης παραμονής θεωρείται το δελτίο ταυτότητας ή το ελληνικό διαβατήριο.

Ως δικαιολογητικό πραγματικής κατοικίας θεωρείται η απόδειξη φορολογικής κατοικίας ή η βεβαίωση πρόσληψης από εργοδότη ή η σύμβαση εργασίας αναρτημένη στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Η απόφαση προβαίνει επίσης σε διαχωρισμό για τις περιπτώσεις έκδοσης ΑΜΚΑ σε Έλληνες πολίτες, σε πολίτες χωρών της ΕΕ και σε πολίτες τρίτων χωρών και ανιθαγενείς.

Διαχωρισμός

Αναλυτικότερα:

1. Για την έκδοση ΑΜΚΑ σε Έλληνες πολίτες ή ομογενείς

• Απαιτείται ως δικαιολογητικό νόμιμης παραμονής, πρόσβασης στην αγορά εργασίας και υπαγωγής στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, δελτίο ταυτότητας ή ελληνικό διαβατήριο.

2. Για την έκδοση ΑΜΚΑ σε πολίτες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Απαιτείται ως δικαιολογητικό νόμιμης παραμονής, πρόσβασης στην αγορά εργασίας και υπαγωγής στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ισχύ.

3. Για την έκδοση ΑΜΚΑ σε πολίτες τρίτων χωρών και ανιθαγενείς

• Απαιτείται ως δικαιολογητικό νόμιμης παραμονής, πρόσβασης στην αγορά εργασίας και υπαγωγής στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, διαβατήριο τρίτης χώρας σε ισχύ ή ταξιδιωτικό έγγραφο δικαιούχου διεθνούς προστασίας σε ισχύ και τίτλος παραμονής στη χώρα, με δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας σε ισχύ.
• Για όσους αντικειμενικά δεν έχουν διαβατήριο, τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας και τους δικαιούχους προσωρινής προστασίας, αρκεί ο τίτλος παραμονής στη χώρα, με δικαίωμα πρόσβασης στην αγορά εργασίας σε ισχύ.
• Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι, με την απόφαση, λαμβάνεται ειδική πρόνοια για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως οι άστεγοι και οι αιτούντες άσυλο.
• Για τους αιτούντες άσυλο, με το δελτίο αιτούντος διεθνούς προστασίας εκδίδεται αυτόματα Προσωρινός Αριθμός Ασφάλισης και Υγειονομικής Περίθαλψης Αλλοδαπού (ΠΑΑΥΠΑ), ο οποίος εξασφαλίζει την παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Αν η αίτηση ασύλου γίνει αποδεκτή, ο ΠΑΑΥΠΑ μετατρέπεται σε ΑΜΚΑ, ενώ, αν η αίτηση απορριφθεί, ο ΠΑΑΥΠΑ απενεργοποιείται αυτόματα.
• Για τους αστέγους, έχει ληφθεί πρόνοια, ώστε για την απόδειξη της κατοικίας να αρκεί βεβαίωση χρήσης των υπηρεσιών από υπνωτήριο ή βεβαίωση από την κοινωνική υπηρεσία του δήμου ή από το Κέντρο Κοινότητας.

Όπως επισημαίνει η Κοινή Υπουργική Απόφαση, ο ΑΜΚΑ απενεργοποιείται, εφόσον δεν πληρείται οποιοδήποτε από τα κάτωθι κριτήρια:

(α) της νόμιμης παραμονής ή

(β) της πρόσβασης στην αγορά εργασίας ή

(γ) της πραγματικής κατοικίας στη χώρα, εκτός των ανήλικων δικαιούχων ή

(δ) εφόσον απενεργοποιηθεί ο ΑΜΚΑ του άμεσα ασφαλισμένου, σε περίπτωση έμμεσα ασφαλισμένων ενηλίκων ή ανηλίκων.

Σε περίπτωση απενεργοποίησης του ΑΜΚΑ, οι κάτοχοι έχουν τη δυνατότητα άπαξ ενεργοποίησής του προσωρινά για 30 ημέρες, μέσα στις οποίες θα πρέπει να προσκομίσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την επανενεργοποίησή του.