Απαρχαιωμένος εξοπλισμός και υποστελέχωση απειλούν με κατάρρευση την εναέρια κυκλοφορία

Για το σοβαρό ενδεχόμενο κατάρρευσης του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας ενόψει μάλιστα και της νέας τουριστικής περιόδου προειδοποιεί η Ενωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδας (ΕΕΕΚΕ) κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τα απαρχαιωμένα συστήματα και την έλλειψη προσωπικού, η οποία σε κρίσιμες δομές φτάνει έως και το 40%.

Η Ένωση με μία αναλυτική ανακοίνωσή της επισημαίνει πως ενώ όλα αυτά συμβαίνουν, χωρίς να αναλαμβάνεται καμία πρωτοβουλία, η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) εμφανίζουν ταχύτατα αντανακλαστικά μόνο σε ό,τι αφορά στην απαγόρευση πραγματοποίησης απεργίας στον κλάδο. Αφορμή για την ανακοίνωση των ελεγκτών, οι οποίοι εδώ και καιρό προειδοποιούν για τα πολλά ανοιχτά ζητήματα στον τομέα της αεροναυτιλίας, είναι η προσφυγή υπουργείου και ΥΠΑ κατά της συμμετοχής τους στην 24ωρη απεργία της ΑΔΕΔΥ, η οποία πραγματοποιείται σημερα, ημέρα της πρώτης μαύρης επετείου της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών.

«Η κυβέρνηση δείχνοντας πρωτοφανή αναλγησία, προσέφυγε προκειμένου να απαγορεύσει στους συναδέλφους να συμμετάσχουν σε μία τόσο σημαντική απεργιακή κινητοποίηση, την ώρα που υφίστανται κρίσιμα προβλήματα στον χώρο των αερομεταφορών, ενώ μόλις πριν από λίγο καιρό ακούστηκε μέσα στη Βουλή η έκκληση να αποφευχθούν «αεροπορικά» Τέμπη», επισημαίνουν οι ελεγκτές προσθέτοντας πως ουσιαστικά έχει αφαιρεθεί το δικαίωμα της απεργίας από τον κλάδο παρά την απόλυτη συμμόρφωση στις προϋποθέσεις που επιτάσσει ο Ν. 4808/2021 σχετικά με την απεργία.

Όπως αναφέρουν, σήμερα η ΥΠΑ είναι ουσιαστικά ακέφαλη, «με ευθύνη του Υπουργείου, το οποίο ενώ έχει ζητήσει την παραίτηση της νυν διοίκησης της εδώ και έξι μήνες, ακόμα προσπαθεί ανεπιτυχώς να διορίσει νέα».

Συστήματα 23 ετών και άνω – ραντάρ παρωχημένα

Η Ένωση επισημαίνει ότι η διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας στην Ελλάδα έχει πληγεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια από την έλλειψη σύγχρονων και αξιόπιστων συστημάτων. Εδώ και δυο δεκαετίες, πέρα από κάποιες αναβαθμίσεις, δεν έχει γίνει αντικατάσταση κανενός από τα κρίσιμα συστήματα, αφήνοντας τους Ελεγκτές να εργάζονται με γερασμένο και ξεπερασμένο τεχνολογικά εξοπλισμό, ο οποίος δεν έχει τον απαιτούμενο βαθμό διαθεσιμότητας την ώρα που ο όγκος της εναέριας κυκλοφορίας αυξάνεται συνεχώς.

Κάνουν λόγο για μακροχρόνια απουσία προμήθειας κρίσιμων συστημάτων, σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και την τελμάτωση των εν εξελίξει διαδικασιών προμήθειας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτουν, αυτή τη στιγμή υπάρχουν στην Ελλάδα εγκατεστημένα περισσότερα από τέσσερα διαφορετικά συστήματα επικοινωνιών, από τα οποία το νεότερο είναι 23 ετών. Παρωχημένα και χωρίς δυνατότητα εύρεσης ανταλλακτικών είναι και τα υφιστάμενα συστήματα ραντάρ.

Προειδοποιούν για σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται και με την ασφάλεια των πτήσεων υπενθυμίζοντας ότι το σύστημα της Προσέγγισης Αθηνών και του Κέντρου Ελέγχου Περιοχής Αθηνών και Μακεδονίας έχει καταγράψει δυο ολικές απώλειες της απεικόνισης ραντάρ σε διάστημα μερικών ετών και πολλές ακόμα απώλειες μικρότερης κλίμακας.

Ανάλογα προβλήματα αναφέρουν ότι παρουσιάζονται και στη Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, τη Ρόδο και την Κέρκυρα.

Την ίδια στιγμή, «οι γειτονικές βαλκανικές χώρες βρίσκονται έτη φωτός μπροστά από άποψη τεχνολογικού εξοπλισμού». Οι ελεγκτές υπογραμμίζουν ότι ο επί χρόνια κατακερματισμός των προμηθειών συστημάτων που έχουν μεγάλο βαθμό αλληλεξάρτησης και οι επιπλοκές που προκύπτουν από την εκτέλεση τόσου μεγάλου αριθμού δημόσιων προμηθειών για τόσο μεγάλα ποσά, έχουν οδηγήσει την προμήθεια του εξοπλισμού σε ένα τέλμα προειδοποιώντας ότι εάν δε βρεθεί λύση «ο έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας στην Ελλάδα δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στον ολοένα αυξανόμενο όγκο κυκλοφορίας και θα καταρρεύσει».

Οι καθυστερήσεις τα προηγούμενα χρόνια είναι τόσο μεγάλες, που σύμφωνα με την ΕΕΕΚΕ, ακόμα και αν οι σχετικές συμβάσεις υπογράφονταν σήμερα, ο χρόνος παράδοσης, μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τους 24 ή σε περιπτώσεις και τους 36 μήνες!

Αναβάθμιση χρειάζονται και οι Πύργοι Ελέγχου σε όλα σχεδόν τα περιφερειακά αεροδρόμια αφού οι χώροι που διαθέτουν είναι περιορισμένοι και δεν μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας. «Πολλοί από αυτούς αντιμετωπίζουν σοβαρά δομικά προβλήματα λόγω παλαιότητας και φυσικών φαινομένων», ενώ στο εσωτερικό τους κυριαρχούν «εικόνες ντροπής και εγκατάλειψης».

Στα αεροδρόμια της Θεσσαλονίκης και της Ρόδου η πρόσβαση στους Πύργους γίνεται μέσα από την πίστα των αεροσκαφών, με αποτέλεσμα οι ελεγκτές να αναγκάζονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις και να καταγράφονται περιστατικά ατυχημάτων.

Οι ελεγκτές δεν παραλείπουν να τονίσουν για ακόμα μία φορά πως το υπουργείο «φρόντισε με περισσό ζήλο να προχωρήσει το έργο των remote towers, το οποίο είναι αχρείαστο, επικίνδυνο, και πρακτικά μη εφαρμόσιμο, με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, κατασπαταλώντας κονδύλια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που ταλανίζουν την αεροναυτιλία».

Το προσωπικό

Σύμφωνα με τους ελεγκτές, το ποσοστό υποστελέχωσης στον κλάδο αγγίζει αυτή τη στιγμή μεσοσταθμικά το 20%, ενώ στο ΚΕΠΑΘΜ που αποτελεί τη μεγαλύτερη μονάδα παροχής ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, φτάνει στο 40%. Μεγάλες είναι οι ελλείψεις προσωπικού και σε πολλά αεροδρόμια νησιών, πολλά από τα οποία σε κάθε τουριστική σεζόν δεν κλείνουν χάρη στις συνεχείς εθελοντικές αποσπάσεις.

Η υποστελέχωση είναι τέτοια που, όπως αναφέρουν, ακόμα και αν σήμερα γίνονταν όλες οι απαραίτητες προσλήψεις, θα χρειάζονταν 2 - 5 έτη προκειμένου οι νέοι ελεγκτές να είναι επιχειρησιακά αξιοποιήσιμοι. «Οι εκπαιδεύσεις επαφίονται στο φιλότιμο των συναδέλφων εκπαιδευτών στα ρεπό τους, χωρίς καν να τους παρέχεται η αποζημίωση εκπαιδευτή όπως συμβαίνει σε όλες τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, την ίδια στιγμή που χώρες όπως η Τουρκία χρησιμοποιούν για τις εκπαιδεύσεις τους τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του Eurocontrol».

Οι ελεγκτές χαρακτηρίζουν την κατάσταση στην ΥΠΑ λυπηρή, υπογραμμίζοντας ότι αναγκάζονται να αγοράζουν μόνοι τους βασικά αναλώσιμα απαραίτητα για την εργασία τους, ενώ δεν προβλέπονται ακόμα και στοιχειώδη θέματα υγιεινής όπως τακτικές απολυμάνσεις/απεντομώσεις.

Η Ένωση επισημαίνει πως για όλα αυτά έχει ενημερωθεί εγκαίρως η ηγεσία του υπουργείου, το οποίο «διαχρονικά επιλέγει την αδράνεια απέναντι σε όλα τα κρίσιμα προβλήματα».

«Ένα χρόνο μετά την τραγωδία των Τεμπών, όχι μόνο τίποτα δεν έχει αλλάξει, όχι μόνο τα προβλήματα γιγαντώνονται, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει καν η ελπίδα επίλυσης τους στο άμεσο μέλλον. Η τουριστική περίοδος αρχίζει πολύ σύντομα και η Ένωση Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας Ελλάδος για ακόμη μία φορά κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, σε ένα κλίμα βαθιάς απογοήτευσης και προβληματισμού», καταλήγει η ανακοίνωση.