Δίπλωμα οδήγησης: Πάνω από 2,5 χρόνια στα χαρτιά η πολυδιαφημισμένη εξέταση με κάμερες

Στα χαρτιά έχει μείνει 2,5 χρόνια μετά την ψήφισή του ο νόμος για τις αλλαγές στην εκπαίδευση των υποψηφίων οδηγών και την απόκτηση διπλώματος οδήγησης που στόχο είχε την εφαρμογή ενός αδιάβλητου συστήματος με χρήση καμερών κατά την εξέταση μεταξύ άλλων προβλέψεων.

Τα νέα εγχειρίδια για τα θεωρητικά μαθήματα δεν είναι ακόμα έτοιμα, ενώ και το πολυδιαφημισμένο σύστημα εξετάσεων με τις κάμερες βρίσκεται στον «πάγο» καθώς ναυάγησε και η προγραμματική σύμβαση μεταξύ του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), το οποίο είχε αναλάβει να δημιουργήσει τη σχετική «Ολοκληρωμένη Πλατφόρμα Διαφανούς Εξέτασης Οδηγών για Άδεια Οδήγησης». Η σύμβαση υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2022 και είχε τρίμηνη διάρκεια, η οποία παρήλθε όπως επίσης και η παράτασή της μέχρι που στις αρχές της φετινής χρονιάς ο γενικός γραμματέας του υπουργείου, Γιάννης Ξιφαράς κήρυξε την οριστική λήξη της αποδεχόμενος τα πρακτικά της επιτροπής παρακολούθησης της σύμβασης, σύμφωνα με τα οποία «έχουν εξαντληθεί οι εκ της συμβάσεως δυνατότητες διόρθωσης και συμμόρφωσης των παραδοτέων και ιδίως του ΠΑ1 καθώς ρητά η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι τα περιελθέντα σε αυτή Παραδοτέα δεν παραλαμβάνονται».

Ακυρώνεται και το προσωρινό δίπλωμα

Την ίδια στιγμή η υποστελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών είναι τέτοια που ενίοτε ακυρώνει ουσιαστικά και το προσωρινό δίπλωμα οδήγησης, το οποίο ήρθε για να λύσει το πρόβλημα των καθυστερήσεων στην έκδοση των διπλωμάτων των επιτυχόντων στις εξετάσεις. Η προσωρινή άδεια δίνει τη δυνατότητα στον κάτοχό της να πιάσει τιμόνι από την επομένη της επιτυχούς εξέτασής του. Ωστόσο ενώ η χρήση του προσωρινού διπλώματος ορίζεται το πολύ για διάστημα έξι μηνών, αυτή τη στιγμή υπάρχουν Περιφέρειες, όπως αυτή της Λακωνίας, στις οποίες η αναμονή για το κανονικό δίπλωμα ξεπερνά και τους επτά μήνες.

Τα παραπάνω επεσήμανε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκπαιδευτών Οδήγησης (ΠΟΕΟ) και Αντιπρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Νίκος Γρέντζελος, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης της Επιτροπής Οδικής Ασφάλειας της Βουλής.

Μονο ένα κέντρο για άτομα με αναπηρία

Την ίδια στιγμή αν και ο νόμος για τα διπλώματα 4850 του 2021 προέβλεπε τη δυνατότητα δημιουργίας ιδιωτικών κέντρων αξιολόγησης για άτομα με κινητικά προβλήματα και αυτός ο σχεδιασμός δεν προχώρησε ποτέ, καθώς απαιτούνται προτάσεις των Υπουργείων Υγείας και Μεταφορών και έκδοση σχετικού Π.Δ. Ετσι, αυτή τη στιγμή τα άτομα με κινητικά προβλήματα, για τα οποία το αυτοκίνητο είναι απαραίτητο για τις καθημερινές τους ανάγκες πιστοποιούνται μόνο από ένα κέντρο, τον Ηνίοχο - το οποίο βρίσκεται στο Κέντρο Αποκατάστασης Αναπήρων στο Καματερό με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις. «Αν τηλεφωνήσει κάποιος σήμερα στην καλύτερη περίπτωση θα βρει ραντεβού για τέλος Ιουλίου, καθώς είναι το μοναδικό τέτοιου είδους κέντρο στην Ελλάδα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γρέντζελος.

Καμία αλλαγή σε βιβλία, εξεταστές και ελάχιστο κόστος

Αναφορικά με τις προβλέψεις του νέου αυστηροποιημένου πλαισίου, οι οποίες δεν προχώρησαν ο κ. Γρέντζελος ανέφερε ότι:

• Ενώ προβλέπονταν νέα εγχειρίδια για όλες τις κατηγορίες, εκτιμάται ότι σε 1 - 2 μήνες θα είναι έτοιμα μόνο τα εγχειρίδια για ΙΧ και δίκυκλα, τα οποία όπως θα χρειαστούν μετάφραση σε τρεις γλώσσες αλλά και τροποποιήσεις σε επίπεδο προγράμματος και υπολογιστών.
• Προβλέπονταν ακόμη βιβλία για άτομα με μαθησιακές δυσκολίες και αναλφάβητους, τα οποία σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΕΟ είναι αυτά που θα έπρεπε να έχουν προχωρήσει κατά προτεραιότητα. Ως προς τα εγχειρίδια των αναλφάβητων, υπήρχαν στο παρελθόν, αλλά καταργήθηκαν καθώς παρατηρήθηκαν φαινόμενα δήλωσης αναλφαβητισμού ακόμα και από άτομα που διέθεταν πτυχία. Ωστόσο αντί να βρεθεί ένας τρόπος να παταχθούν τα φαινόμενα αυτά, καταργήθηκαν οριστικά τα εγχειρίδια.
• Παρατηρείται μεγάλη υποστελέχωση σε ό,τι αφορά την εξεταστική διαδικασία: «Χρειάζεται να γίνουν εκ νέου σεμινάρια και παράλληλα να επιτραπεί η μετακίνηση εξεταστών από περιφέρεια σε περιφέρεια, κάτι που το προβλέπει ο νόμος αλλά χρειάζεται Υπουργική απόφαση».
• Ο ίδιος νόμος προβλέπει οικονομοτεχνική μελέτη για τον καθορισμό του ελάχιστου κόστος για τα θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα, το οποίο επίσης δεν έχει προχωρήσει.
• Συνολικά για την εφαρμογή του νόμου χρειάζονται πάνω από 20 υπουργικές αποφάσεις, εκ των οποίων κάποιες είναι ΚΥΑ (Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις) και ορισμένες από αυτές έχουν περιορισμό στο χρόνο.

Οι εκπαιδευτές οδήγησης θεωρούν εδώ και χρόνια τον τρόπο απόκτησης διπλώματος παρωχημένο: «Η εξέτασή μας εστιάζει στο παρκάρισμα και την οπισθογωνία, αλλά δε σκοτώθηκε κανείς σε παρκάρισμα ή σε γωνία. Θα πρέπει να εστιάσουμε στη συμπεριφορά», σημείωσε ο κ. Γρέντζελος προσθέτοντας ότι τα μαθήματα θα έπρεπε να περιλαμβάνουν ώρες εκπαίδευσης σε νυχτερινή οδήγηση και σε αυτοκινητόδρομο και να αναληφθούν πρωτοβουλίες για δια βίου μάθηση.

Σύνδεση με ΑΜΚΑ και αυτόματη αφαίρεση διπλώματος

Ερωτηθείς για το μείζον ζήτημα που συζητείται εδώ και χρόνια αναφορικά με την ανανέωση των διπλωμάτων οδήγησης των ηλικιωμένων οδηγών, ο κ. Γρέντζελος υποστήριξε την άποψη της 5ετούς ανανέωσης σε συνδυασμό με εξετάσεις για οδηγούς άνω των 70 ετών. Επεσήμανε επίσης ότι το θέμα θα μπορούσε να λυθεί αυτομάτως μέσω σύνδεσης του ΑΜΚΑ με το υπουργείο Μεταφορών, έτσι ώστε αν κάποιος έχει πρόβλημα υγείας που δεν του επιτρέπει να οδηγεί, να αφαιρείται το δίπλωμα νωρίτερα.

«Το κλειδί είναι οι ανανεώσεις μέσω ΑΜΚΑ. Στη Γερμανία δεν υπάρχει λήξη του διπλώματος, αλλά με το που κάποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα υγείας ή παίρνει κάποια φαρμακευτική αγωγή που του μειώνει τη δυνατότητα οδήγησης, το δίπλωμα αφαιρείται. Οι υπηρεσίες θα μπορούσαν να κάνουν δειγματοληπτικά κάποιους ελέγχους και σε γιατρούς. Επιπλέον μπορούν να προβλεφθούν ειδικοί περιορισμοί στις ανανεώσεις για τους κατόχους των διπλωμάτων ως προς το χρόνο ή τον τόπο της οδήγησης. Για παράδειγμα να μην οδηγούν νύχτα ή να μην οδηγούν σε αυτοκινητοδρόμους», επεσήμανε.

Τροχαία ατυχήματα

Ο αντιπρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών υπογράμμισε επίσης ότι μπορεί από το 2000 να έχουμε σημαντική μείωση του αριθμού των θανατηφόρων τροχαίων κατά 69%, αλλά οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές εξακολουθούν να είναι πολύ μεγάλες. «Μιλάμε για μείωση, αλλά το 2022 χάσαμε 635 ανθρώπους. Δεν είναι λίγοι και δεν είναι αριθμοί, είναι άνθρωποι», ανέφερε.

Μιλώντας για το όριο ταχύτητας και τη μείωσή του στα 30 από τα 50 χιλιόμετρα την ώρα σε κατοικημένες περιοχές, η οποία έχει εξαγγελθεί πολλάκις από το υπουργείο χωρίς όμως ακόμα να έχει εφαρμοστεί, ο κ. Γρέντζελος τάχθηκε υπέρ αυτής της αλλαγής. Εξήγησε μάλιστα ότι σε περίπτωση ατυχηματος με πεζό, εάν το αυτοκίνητο κινείται με 30 χλμ υπάρχει πιθανότητα 10% να αποβεί θανατηφόρο, αλλά εάν κινείται με ταχύτητα 50 χλμ οι πιθανότητες για θανάτους αυξάνονται κατακόρυφα σε πάνω από 80%.

Απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών, τάχθηκε επίσης υπέρ της αυστηρής αστυνόμευσης και των ελέγχων, και μέσω των καμερών καταγραφής παραβάσεων, ενώ υπογράμμισε ότι σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια περιορισμού των τροχαίων, διαδραματίζει η αναβάθμιση των υφιστάμενων υποδομών και η κατασκευή σύγχρονων.

Βήματα πίσω για την οδική ασφάλεια από την ΕΕ – Πράσινο φως για οδήγηση βαρέων οχημάτων από τα 17

Και ενώ τα θανατηφόρα τροχαία εξακολουθούν να αποτελούν μια θλιβερή πραγματικότητα, η Ευρωπαική Ενωση φαίνεται να ναρκοθετεί η ίδια τους στόχους που έχει θέσει για μηδενισμό των θυμάτων. Το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο άναψε πριν λίγες ημέρες το πράσινο φως για τη δυνατότητα να οδηγούν φορτηγά νέοι 17 ετών και λεωφορεία νέοι 18 ετών, πιεσμένο σε ένα βαθμό και από το διεθνές έλλειμμα που παρατηρείται σε επαγγελματίες οδηγούς.

Η αναθεώρηση της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις άδειες οδήγησης που υπερψηφίστηκε στην Ολομέλεια αν και περιλαμβάνει μέτρα στη θετική κατεύθυνση - ψηφιακές άδειες, εκπαίδευση των υποψηφίων σε δύσκολες συνθήκες, αυστηρότερους κανόνες και περιορισμούς για τους νέους οδηγούς, οδηγεί σε μείωση των ορίων ηλικίας για την απόκτηση επαγγελματικού διπλώματος.

Η Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και αρμόδια για τις μεταφορές  Έλενα Κουντουρά εξέφρασε την έντονη απογοήτευσή της για την μείωση των ορίων ηλικίας και την αγωνία της για την αύξηση των κινδύνων στους ευρωπαϊκούς δρόμους που η μείωση αυτή συνεπάγεται.

«Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μεγάλο έλλειμμα σε επαγγελματίες οδηγούς, όμως η λύση δεν είναι να επιδιώξει να  το καλύψει από τη μείωση των ορίων ηλικίας, υπονομεύοντας έτσι το στόχο για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας και την προστασία της ανθρώπινης ζωής», δήλωσε χαρακτηριστικά η Έλενα Κουντουρά, μετά την ψηφοφορία.

Τη σοβαρή του διαφωνία εξέφρασε και το Ευρωπαικό Συμβούλιο για την Ασφάλεια των Μεταφορών (ETSC) υπογραμμίζοντας πως οι έφηβοι οδηγοί φορτηγών προσθέτουν έναν ακόμα παράγοντα κινδύνου κυριως για τους ευάλωτους χρήστες των δρόμων.