Τι σημαίνει η επέκταση των 12 ναυτικών μιλίων

«Η εξωτερική μας πολιτική κλείνει ένα μεγάλο ζήτημα 120 ετών», ανέφερε ο κ. Κοτζιάς, σημειώνοντας πως «ανοίγει και υλοποιεί μια πολύ σημαντική πολιτική, την επέκταση της κυριαρχίας της χώρας πρώτη φορά μετά από 70 χρόνια, από τότε που πήραμε τη Δωδεκάνησο». Μάλιστα, ανακοίνωσε ότι τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης της χώρας από τους Οθωνούς μέχρι τα Αντικύθηρα είναι έτοιμα. Πάντως, το θέμα της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης προκάλεσε την αντίδραση σύσσωμης της αντιπολίτευσης. 

Χωρικά ύδατα

Τι είναι, όμως, τα χωρικά ύδατα και τι σημαίνει η επέκτασή τους από 6 σε 12 ναυτικά μίλια; Χωρικά ύδατα: Θεωρούνται μέρος του εθνικού εδάφους, αφού αποτελούν την επέκτασή του στη θάλασσα. 

Ποια είναι τα χωρικά ύδατα

Αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει 6 ναυτικά μίλια από τη φυσική ακτογραμμή εκτός από τις περιπτώσεις όπου η απόσταση της ελληνικής ακτής από την απέναντι τουρκική ακτή είναι μικρή και εφαρμόζεται ο κανόνας της μέσης γραμμής, δηλαδή η μέση απόσταση των ακτών των δύο χωρών. Αυτό συμβαίνει στις ανατολικές ακτές των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και της Δωδεκανήσου. 

Για την οριοθέτηση στην περιοχή των Δωδεκανήσων ισχύει η Συμφωνία της 4ης Γενάρη 1932 και το Πρωτόκολλο της 28ης Δεκέμβρη 1932 μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας. Η Ελλάδα, δηλαδή, θεωρείται διάδοχο κράτος της Ιταλίας στη συμφωνία αυτή με βάση τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων της 10ης Φλεβάρη 1947, που εκχωρεί την κυριαρχία των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.

Τι αλλάζει με τα 12 ναυτικά μίλια

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, εθιμικό και συμβατικό, η Ελλάδα έχει το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια. 

Με το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, κυρωτικού της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, προβλέπεται ότι «η Ελλάδα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα κατ’ εφαρμογή του άρθρου 3 της κυρουμένης Συμβάσεως να επεκτείνει σε οποιονδήποτε χρόνο το εύρος της χωρικής θάλασσας μέχρι αποστάσεως 12 ναυτικών μιλίων».

Η Ελλάδα, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, απέφευγε να θίξει το θέμα των 12 ναυτικών μιλίων λόγω της έντασης που ήθελαν να δημιουργήσουν οι Τούρκοι στο Αιγαίο. Πάντως, η τουρκική πλευρά υποστηρίζει ότι με την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα νησιά του Αιγαίου στα 12 ναυτικά μίλια θα αποκλειστούν οι τουρκικές ακτές από την πρόσβασή τους στη θάλασσα.

Γιατί είναι σημαντική η ανακοίνωση Κοτζιά

Ο Νίκος Κοτζιάς εξήγησε πως η διευθέτηση της αιγιαλίτιδας ζώνης έχει τρία βήματα, που όλα έχουν ολοκληρωθεί: «Το πρώτο βήμα είναι να κλείσουν οι κόλποι, το δεύτερο βήμα είναι να φτιαχτούν παντού μαζί με τους κόλπους οι γραμμές βάσης και το τρίτο είναι, με βάση αυτά, να γίνει επέκταση από τα 6 στα 12 μίλια». Αυτό μας διευκολύνει και για την ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αλβανία, συμπλήρωσε.

Ακόμη, αποσαφήνισε πως με αυτό τον τρόπο επεκτείνεται η κυριαρχία της Ελλάδας, καθώς δεν πρόκειται για κυρίαρχα δικαιώματα όπως είναι η ΑΟΖ, αλλά είναι κανονική «εδαφική κυριαρχία». «Η χώρα επεκτείνει τον εαυτό της στα 12 μίλια, εκτός όπου είναι στενά, όπου πηγαίνουμε με την αρχή της μέσης γραμμής», διευκρίνισε. 

Η ανακοίνωση του Νίκου Κοτζιά για την έναρξη των διαδικασιών επέκτασης των χωρικών υδάτων της χώρας από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών είχε αναφερθεί στις προετοιμασίες που γίνονταν.

«Το δεύτερο, που είναι σχεδόν ολοκληρωμένο, είναι ολοκληρωμένο από εμάς απλώς θέλουμε τον έλεγχο και από διεθνείς χαρτογράφους, είναι η Κρήτη. Και είναι έτοιμο αλλά θέλει ξανά μέτρημα, από τα Αντικύθηρα και την Κρήτη μέχρι και τον Σαρωνικό και σε πρωτόλειο πιο πολύ είναι από τον Σαρωνικό πάνω μέχρι τον Παγασητικό, μέχρι τη Μαγνησία, περιλαμβάνοντας την Εύβοια κ.λπ., κι όπως ξέρετε, προγραμματίζουμε, κλιμακωτά, να φτάσουμε να το ολοκληρώσουμε ως κυβέρνηση αυτό το σχέδιο», σημείωσε ακόμη.  

«Η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης, σημαίνει επίσης ότι για οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα ή άλλη δραστηριότητα εντός αυτής της ζώνης, θα πρέπει να ζητάνε άδεια από μας πια, ενώ δε ζητούσαν μέχρι τώρα και να καταβάλλουν το αντίτιμο που θα προβλέπει, ό,τι προβλέπει, τυπικό ή ουσιαστικό, κάθε συμφωνία», ανέφερε ακόμη.

Αντιδρά η αντιπολίτευση

Για τους κινδύνους της μερικής επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης, εκτός Αιγαίου, προειδοποίησε ο Ευάγγελος Βενιζέλος, κάνοντας λόγο για αποδοχή του θεμελιώδους τουρκικού επιχειρήματος περί «ειδικών συνθηκών».

Στη δήλωσή του ο κ. Βενιζέλος ανέφερε χαρακτηριστικά: «Μερική επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης εκτός Αιγαίου, με τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο να παραμένουν στα 6 μίλια, σημαίνει αποδοχή, πρώτον, του θεμελιώδους τουρκικού επιχειρήματος περί “ειδικών συνθηκών” στο Αιγαίο και, δεύτερον, της τουρκικής πρακτικής καθώς η Τουρκία έχει διαφοροποιημένο μήκος χωρικών υδάτων». Και υπογράμμισε: «Τέτοιες κινήσεις που απασχολούν την εθνική πολιτική επί 45 χρόνια ούτε εξαγγέλλονται υπό τέτοιες ενδοκυβερνητικές συνθήκες, ούτε, πολύ περισσότερο, γίνονται έτσι, ως επικοινωνιακό αντίβαρο».

Από την πλευρά του, ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, έκανε λόγο για επιβεβαίωση της έλλειψης σοβαρότητας και συναίσθησης ευθύνης, σχολιάζοντας ότι η επιλεκτική επέκταση των χωρικών υδάτων έγινε πρόχειρα και αποσπασματικά. «Ο απολογισμός της θητείας Κοτζιά θα μείνει στην ιστορία και τη συνείδηση των Ελλήνων για την εθνικά επιζήμια Συμφωνία των Πρεσπών και την εκχώρηση της "μακεδονικής" εθνότητας και γλώσσας στα Σκόπια». 

Ταυτόχρονα, στη δήλωσή του πρόσθεσε: «Είναι, επιπλέον, απολογισμός ανοικτών μετώπων και επιζήμιων χειρισμών στα μεγάλα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, καθώς και κακοδιοίκησης και αυταρχισμού στο υπουργείο των Εξωτερικών. Πέραν αυτών και σε επιβεβαίωσή τους, σήμερα, μια πολύ σημαντική ανακοίνωση για την εξωτερική πολιτική της χώρας, όπως η επιλεκτική επέκταση των χωρικών της υδάτων, γίνεται πρόχειρα και αποσπασματικά επ' ευκαιρία της παράδοσης-παραλαβής του υπουργείου Εξωτερικών.

Για ακόμη μία φορά, επιβεβαιώνεται η έλλειψη σοβαρότητας και συναίσθησης ευθύνης. Ως προς την ουσία της ανακοίνωσης, επιφυλασσόμαστε να τοποθετηθούμε, αφού θα υπάρξει πλήρης και επίσημη ενημέρωση για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα και με γνώμονα πάντα τα ευρύτερα συμφέροντα της χώρας».

«H επέκταση της  αιγιαλίτιδας ζώνης είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα για μια χώρα και πρέπει να αντιμετωπίζεται με ανάλογο τρόπο. Οφείλει να εντάσσεται στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής η οποία διαμορφώνεται ύστερα από συνεννόηση και να μην ανακοινώνεται "στο πόδι" στη διάρκεια μιας τελετής παράδοσης-παραλαβής ενός υπουργείου», ανακοίνωσε το Ποτάμι. 

Η Ένωση Κεντρώων διερωτάται αν έχει ενημερωθεί για το θέμα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενώ εκφράζει την πεποίθηση ότι οδεύουμε σε νέες περιπέτειες. «Όσον αφορά αυτά που είπε ο πρωθυπουργός και ο κ. Κοτζιάς στην τελετή παραλαβής και παράδοσης του υπουργείου Εξωτερικών για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης από 6 σε 12 μίλια, έχει ενημερωθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας; Κάθε αλλαγή στην εξωτερική πολιτική προϋποθέτει σύμφωνη γνώμη των πολιτικών αρχηγών και ενημέρωση του Πρόεδρου της Δημοκρατίας», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ένωση Κεντρώων και προσθέτει: «Νομίζουμε ότι η κυβέρνηση ακολουθεί οδό που γεννά περιπέτειες και λειτουργεί σαν τυφλό όργανο των ΗΠΑ. Μόνο που οι ΗΠΑ δεν έχουν μπέσα, δημιουργούν προβλήματα και το κόστος θα το πληρώσει μόνο η Ελλάδα. Καλό θα είναι οι εκλογές να γίνουν το συντομότερο δυνατό, γιατί οδεύουμε προς περιπέτειες».

«Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, ανακοίνωσε την επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο Πέλαγος. Παχιά λόγια και μεγαλαυχία άμα τη αποχωρήσει δεν μετρούν», σχολίασε ο Ανδρέας Λοβέρδος, υπεύθυνος Εξωτερικών και Άμυνας του Κινήματος Αλλαγής, για τις ανακοινώσεις του Νίκου Κοτζιά.