Εφαρμογή νέων Ποινικών Κωδίκων από 1ης Ιουλίου

Με αλλαγές στις διατάξεις που προκάλεσαν αντιδράσεις, ακόµη και πολιτικές συγκρούσεις κατατέθηκαν χθες το απόγευµα στη Βουλή τα σχέδια του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονοµίας, ενώ έχει ήδη προγραµµατιστεί η ψήφισή τους µέσα στην εβδοµάδα.

Η εφαρµογή τους αναµένεται να ξεκινήσει από την 1η Ιουλίου, µε την πλειονότητα των νοµικών να υποστηρίζουν ότι ήρθε η στιγµή για την αναµόρφωση των δύο βασικών εργαλείων της Δικαιοσύνης, κάτι που εάν και επιχειρήθηκε αρκετές φορές, έφθασε στην τελική µορφή του -µε ενστάσεις- µόλις πριν από λίγες ηµέρες.

Υπενθυµίζεται ότι οι υπάρχοντες κώδικες χρονολογούνται από το 1950 και µε τις νέες διατάξεις επιχειρείται ο εξορθολογισµός των ποινών αλλά και η κατάργηση απαρχαιωµένων διατάξεων.

Σύµφωνα µε το υπουργείο Δικαιοσύνης, οι νέοι κώδικες αναµένεται να συµβάλουν καθοριστικά στην επιτάχυνση της απονοµής της δικαιοσύνης, µε ευεργετικά αποτελέσµατα στην οικονοµική και την κοινωνική ζωή, αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών ζωής στις φυλακές.

Ειδικότερα, µεταξύ της πληθώρας των αλλαγών, οι νέες διατάξεις προβλέπουν:

• Την κατάργηση του νόµου περί καταχραστών του ∆ηµοσίου
• Την κατάργηση των πταισµάτων
• Την πιο αυστηρή τιµωρία του ρατσιστικού εγκλήµατος
• Τη µετατροπή κακουργηµατικών πράξεων σε πληµµεληµατικές

Υπενθυµίζεται ότι ο νέος Ποινικός Κώδικας προβλέπει ότι στα αδικήµατα που επισύρουν ποινές φυλάκισης από 3 µέχρι 5 χρόνια προβλέπεται υπό όρους αναστολή ή µετατροπή σε χρηµατική ποινή, αλλά και πραγµατική έκτιση ποινών. Η διάταξη που είχε ξεσηκώσει αντιδράσεις για τους διευθύνοντες εγκληµατική οργάνωση, καθώς έριχνε την ποινή τους σε περίπτωση καταδίκης, τελικά ορίζει ποινή κάθειρξης έως 15 χρόνια, ενώ εντάχθηκαν στο άρθρο 336 και οι λοιπές (πλην του εξαναγκασµού µε σωµατική βία ή απειλή κατά της ζωής ή της σωµατικής ακεραιότητας) µορφές βιασµού, µε αναλογική κλιµάκωση των απειλούµενων ποινών.

Ακόµη προβλέφθηκε η αυτεπάγγελτη δίωξη της κακουργηµατικής απιστίας και στον ιδιωτικό τοµέα προς αποφυγήν τυχόν καταχρήσεων, ενώ ενισχύθηκε η προστασία των ανηλίκων απέναντι στη γενετήσια εκµετάλλευσή τους. Τέλος, εγκλήµατα όπως η κλοπή και η φθορά προβλέφθηκε ότι θα διώκονται κατ’ αρχήν αυτεπαγγέλτως, ώστε να εξυπηρετηθούν πρακτικές ανάγκες (σύλληψη επ’ αυτοφώρω κ.λπ.), µε τη δυνατότητα όµως της εκ των υστέρων παύσης της ποινικής δίωξης αν υποβάλει σχετική δήλωση ο ίδιος ο παθών. Σηµαντική βελτίωση η πρόνοια που ελήφθη ώστε να µην επηρεάζονται οι αστικές απαιτήσεις του παθόντος σε περίπτωση παραγραφής του αδικήµατος, λόγω της µετατροπής του από κακούργηµα σε πληµµέληµα.

Οι διατάξεις του νέου Κώδικα Ποινικής ∆ικονοµίας προβλέπουν ακόµη τον θεσµό της ποινικής διαπραγµάτευσης, του λεγόµενου «παζαρέµατος» µεταξύ του εισαγγελέα και του κατηγορουµένου για την ποινή του, όπου όµως δεν υπήχθησαν εγκλήµατα µε αυξηµένη ηθικοκοινωνική απαξία, όπως αυτά που στρέφονται σε βάρος της γενετήσιας ελευθερίας, ή εγκλήµατα που απειλούνται µε ισόβια κάθειρξη. Ακόµη ενισχύθηκε θεσµικά η εφαρµογή της ποινικής διαταγής, µε πρόβλεψη: α) ευµενέστερης ποινικής αντιµετώπισης όσων αποδέχονται την ποινική διαταγή, β) διαδικασίας εκδίκασης αντιρρήσεων και ανατροπής της απόφασης της ποινικής διαταγής, σε µεγαλύτερη προθεσµία, και µετά από συζήτηση µε την κοινή διαδικασία ύστερα από προηγούµενη κλήτευση του κατηγορουµένου.