Ερευνα: Η βαλκανική Οδός, η Ειδομένη και τα λιμάνια της κόκας και της ηρωίνης

Μέσα από τη βαλκανική οδό φτάνει η ηρωίνη από τη μεγαλύτερη χώρα παραγωγής στον κόσμο, το Αφγανιστάν και -σε μικρότερο βαθμό- από το γειτονικό Ιράν ή το Πακιστάν σε όλη τη Δυτική Ευρώπη. Την ίδια ώρα η βαλκανική οδός γίνεται ολοένα και περισσότερο δημοφιλής και σε λαθρεμπόρους κοκαΐνης, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα ναρκωτικά η οποία δημοσιεύτηκε σήμερα. 

Έμποροι και εγκληματικές οργανώσεις βρίσκουν χώρο δράσης στα Βαλκάνια, εκμεταλλευόμενοι την αδύναμη διακυβέρνηση και την οικονομική αστάθεια, δύο στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις περισσότερες από τις 11 χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. 

Παράλληλα, η έλλειψη περιφερειακής συνεργασίας οι ανεπαρκείς έλεγχοι, τα υψηλά επίπεδα ανεργίας και οι χαμηλοί μισθοί δημιουργούν ισχυρά κίνητρα για διαφθορά στα Βαλκάνια. Σε συνδυασμό μάλιστα με το τραυματισμένο και αδύναμο πολίτικο σύστημα και τους θεσμούς των κρατών της ΝΑ Ευρώπης κάνουν ακόμη πιο ευάλωτες τις Βαλκανικές χώρες στη διακίνηση και την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών. 

Μιλώντας στο ethnos.gr υψηλόβαθμα στελέχη της διεύθυνσης δίωξης ναρκωτικών τόνισαν ότι αν και οι προσπάθειες καταπολέμησης του φαινομένου έχουν εντατικοποιηθεί τα τελευταία χρόνια πρέπει πολλά ακόμη να γίνουν για να βελτιωθεί η εικόνα. «Τα σύνορα δεν εμποδίζουν τους εγκληματίες να συνεργαστούν. Αλλά η κακή συνεργασία και η αδύναμη διακυβέρνηση παρεμποδίζουν τις αντιδράσεις της  δικαιοσύνης εντός και μεταξύ των κρατών» είπε στο ethnos.gr υψηλόβαθμο στέλεχος της Αστυνομίας.

Χαρακτηριστικό είναι ότι μόλις το εμπόρευμα ηρωίνης εγκαταλείψει το τουρκικό έδαφος οι πιθανότητες κατάσχεσής του σε κάποια από τις βαλκανικές χώρες μειώνεται αισθητά. Ενδεικτικό είναι ότι στην Τουρκία, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, αν και η κατασχεθείσα ποσότητα ηρωίνης μειώθηκε από 8,3 τόνους το 2015 σε 5,6 τόνους το 2016, εντούτοις εξακολουθεί να κατέχει  τη μεγαλύτερη κατασχεθείσα ποιότητα ηρωίνης από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, Στην ΕΕ όλες οι χώρες μαζί κατέσχεσαν 4,3 τόνους το 2016. 

Τα σημεία διέλευσης 

Το λευκό εμπόρευμα ξεκινάει κυρίως από το Αφγανιστάν προσπαθώντας να καλύψει μια ζήτηση που διεθνώς ξεπερνά τους 85 τόνους.  
Περνώντας από την Τουρκία στην Ελλάδα η περιοχή της Ειδομένης παίζει αναβαθμισμένο ρόλο, αποτελώντας σημαντικό σημείο διέλευσης μεταξύ της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας. «Κόκκινο» χαρακτηρίζεται το συνοριακό πέρασμα Jazince/Gllobocice έξω από το Τέτοβο. Κομβικό ρόλο παίζει και η Πρίστινα όπου ανθούν οι οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις. ενώ το Peja / Pec στο δυτικό Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται σε διασταύρωση διαφόρων βασικών οδών εμπορίας.

Η πόλη Τούζλα και η γύρω περιοχή εντός της Βοσνίας Ερζεβοβίνης αποτελεί ακόμη ένα «εύκολο» πέρασμα για τα καρτέλ των ναρκέμπορων.  Δημοφιλής διαδρομή εμπορίας ναρκωτικών είναι και η πόλη Subotica  στη βόρεια Σερβία κοντά στα σύνορα με την Ουγγαρία και το Vrsac κοντά στη διέλευση των συνόρων με τη Ρουμανία.  

Το λιμάνι του Μπαρ στο Μαυροβούνιο χαρακτηρίζεται ως σημείο εισόδου λαθρεμπορίου ναρκωτικών μαζί με την Rozaje, μια μικρή πόλη στο βορειοανατολικό Μαυροβούνιο, που θεωρείται σημαντικό πόστο στη διακίνηση ναρκωτικών.

Μικρότερο εμπόρευμα ηρωίνης φτάνει από την Λατινική Αμερική στο λιμάνι του Δυρραχίου στην Αλβανία το οποίο στη συνέχεια διοχετεύεται μέσω του Κοσσυφοπεδίου, της Σερβίας και της Βοσνίας για να φτάσει στην Κεντρική Ευρώπη. Στην Ελλάδα φτάνει περνώντας πρώτα από το Κόσοβο και έπειτα από  τη Βόρεια Μακεδονία. 

Οι διάδρομοι των καρτέλ 

Συνολικά στην Ευρώπη η ηρωίνη και η κοκαΐνη μπαίνει από 4 διαφορετικούς οδούς διακίνησης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση προέκυψε παρακλάδι της Βαλκανικής οδού μέσω Συρίας και Ιράκ. Εκτός όμως από την Βαλκανική διαδρομή τα τελευταία χρόνια απέκτησε σημασία η «νότια οδός» στην οποία φορτία από το Ιράν και το Πακιστάν εισέρχονται στην Ευρώπη από αέρος ή μέσω θαλάσσης είτε άμεσα είτε μέσω αφρικανικών χωρών. Υπάρχει επίσης η «βόρεια οδός» και μια οδός μέσω του νότιου Καυκάσου και διαμέσου της Μαύρης Θάλασσας. 

Πρωταθλητής το Βέλγιο στην κατάσχεση κοκαΐνης 

Στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Έκθεση, η κοκαΐνη κυκλοφορεί σε δύο μορφές. Η ευρύτερα διαδεδομένη είναι η κοκαΐνη σε σκόνη ενώ λιγότερο διαδεδομένο είναι το κρακ, μια μορφή της ουσίας που καπνίζεται. Η κοκαΐνη μεταφέρεται στην Ευρώπη με διάφορους τρόπους συμπεριλαμβανομένων επιβατικών πτήσεων, εμπορικών πτήσεων, ταχυδρομικών υπηρεσιών ιδιωτικών αεροσκαφών, θαλαμηγών εμπορευματοκιβωτίων και θαλάσσιων μεταφορών. 

Συνολικά το 2016 αναφέρθηκαν στην ΕΕ περί τις 98,.000 κατασχέσεις κοκαΐνης που αντιστοιχούν σε ποσότητα βάρους 70,9 τόνων, καταγράφοντας μικρή αύξηση στην ποσότητα που κατασχέθηκε το 2016. Πρωταθλήτρια στις κατασχέσεις αναδείχθηκε το Βέλγιο με περίπου 30 τόνους το οποίο αντιστοιχεί σε 43% των εκτιμώμενων συνολικών κατασχέσεων στην ΕΕ το 2016 εκτοπίζοντας την Ισπανία με 15,6 τόνους. Πάνω από 5 τόνους κατασχέθηκαν στην Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.