Λέσβος: Με drones στη μάχη για την καταπολέμηση του δάκου

Δακοκτονία με χρήση drones για τον ψεκασμό ελαιώνων από αέρος επιχειρήθηκε την περασμένη εβδομάδα στη Λέσβο, σε παγκόσμια πρώτη. Ερευνητική ομάδα του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με επικεφαλής τον εντομολόγο του Εργαστηρίου Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας Αντώνη Τσαγκαράκη, μετέβη στο νησί και έκανε πειραματική εφαρμογή εναέριου ψεκασμού σε δυσπρόσιτο και απομακρυσμένο ελαιώνα, όπου δεν είναι εύκολη η πρόσβαση με άλλο μέσο. Στόχος δεν είναι τόσο η προστασία των ορεινών αυτών ελαιώνων, όπου γίνεται η πιλοτική εφαρμογή -οι οποίοι είναι ούτως ή άλλως εγκαταλελειμμένοι και δεν δίνουν παραγωγή-, αλλά κυρίως η καταπολέμηση του εντόμου στην εστία αναπαραγωγής του, προτού επεκταθεί και προσβάλει υγιείς και παραγωγικούς ελαιώνες.

Τα «κτήματα του παππού» που σήμερα δεν αξιοποιούνται μπορεί να γίνουν «φυσικά εντομοτροφεία», όπου αναπαράγεται ανενόχλητος ο υπ’ αριθμόν ένα εχθρός της ελιάς και μολύνει στη συνέχεια τους παραγωγικούς ελαιώνες. Τα αποτελέσματα της εφαρμογής αναμένεται να αποτελέσουν «πιλότο» για πιθανή επέκτασή της και σε άλλες περιοχές της χώρας, με στόχο την καθιέρωσή της ως εναλλακτικής μεθόδου δακοκτονίας σε ειδικές περιπτώσεις, εφόσον πρώτα τροποποιηθεί το νομικό πλαίσιο που σήμερα απαγορεύει τη χρήση εναέριων εφαρμογών φυτοπροστασίας. Για τον λόγο αυτόν, ο φάκελος με την εφαρμογή και τα συμπεράσματά του θα κατατεθεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Χρήσιμη μέθοδος

Η χρήση drones για ψεκασμούς με στόχο τη φυτοπροστασία απαγορεύεται, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την ΕΕ, γιατί η νομοθεσία κατατάσσει το μέσο αυτό στη γενική κατηγορία των αεροψεκασμών, που θεωρείται μη ελεγχόμενη και επιτρέπεται μόνο για λόγους δημόσιας υγείας (π.χ. καταπολέμηση κουνουπιών). Το πείραμα έγινε με στόχο να αποδείξει πως το νέο πτητικό μέσο μπορεί να ψεκάσει στοχευμένα και να είναι χρήσιμο σε ειδικές περιπτώσεις.

«Δεν θα πρότεινα αυτήν τη μέθοδο για εφαρμογή σε πεδινούς και προσβάσιμους ελαιώνες, αφενός γιατί δεν υπάρχει λόγος και αφετέρου γιατί δεν διασφαλίζεται πως θα γίνεται πάντα ελεγχόμενα» ανέφερε στον «Αγρότη» ο κ. Τσαγκαράκης και πρόσθεσε: «Θα μπορούσε όμως να είναι μια χρήσιμη μέθοδος σε επικλινείς και δυσπρόσιτες περιοχές όπου δεν είναι εύκολη η πρόσβαση, ή σε περιοχές πολύ μακριά από το οδικό δίκτυο». Η εφαρμογή έγινε την Πέμπτη 18 Ιουλίου στην περιοχή της Κώμης Λέσβου, κοντά στη Θερμή, η οποία συνδυάζει τα χαρακτηριστικά που ήθελαν οι επιστήμονες: εγκαταλελειμμένους και δυσπρόσιτους ελαιώνες κοντά σε παραγωγικούς και εκμεταλλεύσιμους. Επιλέχθηκε για ψεκασμό μια έκταση 35 στρεμμάτων εγκαταλελειμμένου ελαιώνα.

Εκεί σηκώθηκε πρώτα ένα φωτογραφικό drone, το οποίο «σάρωσε» την έκταση, σε κοντινή απόσταση από τα ελαιόδενδρα, προκειμένου να κάνει λεπτομερή χαρτογράφηση της περιοχής όπου θα εφαρμοστεί ο ψεκασμός. Με τους δέκτες ακριβείας RTK που διαθέτει κάνει καταγραφή με ακρίβεια μικρότερη των πέντε εκατοστών. Στη συνέχεια ανέλαβε δράση το ψεκαστικό drone, το οποίο έκανε την εφαρμογή της δακοκτονίας, ακολουθώντας τη διαδρομή που είχε καταγραφεί. «Ο ψεκασμός έγινε με τον ίδιο τρόπο που γίνεται ο συμβατικός, αλλά από αέρος. Αντί να περάσει από τον ελαιώνα ο γεωργικός ελκυστήρας με το βυτίο και έναν ψεκαστή με το ακροφύσιο, τη δουλειά την έκανε το drone» εξήγησε ο κ. Τσαγκαράκης και πρόσθεσε: «Η μέθοδος έχει αρκετά αυξημένο βαθμό δυσκολίας, καθώς η πτήση των μη επανδρωμένων εναέριων μέσων γίνεται σε πολύ μικρή απόσταση από τα δέντρα, τα οποία βρίσκονται σε επικλινές και ανώμαλο έδαφος».

Ψεκασμός δέντρο παρά δέντρο

Όπως και στην «επίγεια» μέθοδο με το τρακτέρ, έγινε ψεκασμός δέντρο παρά δέντρο, σε ένα κομμάτι του ελαιόδεντρου. Το σκεύασμα που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένα μείγμα από εντομοκτόνο βιολογικής προέλευσης, όπως αυτά που εφαρμόζονται για τη δακοκτονία σε βιολογικούς ελαιώνες, με την προσθήκη ενός προσελκυστικού. «Κάναμε με επιτυχία την πρώτη επέμβαση και την ολοκληρώσαμε με μεγάλη ακρίβεια. Αν χρειαστεί θα γίνει και δεύτερη επέμβαση» ανέφερε ο επικεφαλής της ομάδας, ο οποίος αναμένει τον Σεπτέμβριο τα αποτελέσματα της πιλοτικής εφαρμογής.

«Θέλουμε να δούμε πώς θα επηρεάσει ο ψεκασμός που έγινε τόσο τους εγκαταλελειμμένους ελαιώνες όσο και αυτούς που αξιοποιούνται και δίνουν παραγωγή. Στους πρώτους δεν θα πάει κανείς να μαζέψει τις ελιές ακόμα και μετά την καταπολέμηση του δάκου, αφού δεν είναι εύκολη η προσέγγιση για τη συγκομιδή του καρπού. Εκεί όμως είναι η εστία όπου ο δάκος ζει και αναπαράγεται ανενόχλητος. Θέλουμε να τον καταπολεμήσουμε προτού πάει και προσβάλει την παραγωγή στους άλλους» εξήγησε.

H περσινή σεζόν που όλοι θέλουν να ξεχάσουν

Το 2018 ήταν μια χρονιά που θέλουν γρήγορα να ξεχάσουν όσοι ασχολούνται με την ελιά και το ελαιόλαδο στη Λέσβο και όχι μόνο. Οι καιρικές συνθήκες (θερμή άνοιξη, βροχερό καλοκαίρι) ευνόησαν τη ραγδαία ανάπτυξη του δάκου σε ολόκληρη τη μεσογειακή λεκάνη. Ειδικά στο νησί του Βόρειου Αιγαίου, το γεγονός συνδυάστηκε με αστοχίες αναφορικά με τις εργολαβίες δακοκτονίας και έτσι χάθηκε ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής.

«Με εντολή της περιφερειάρχη, Χριστίνας Καλογήρου, αναζητήσαμε λύσεις για να μην έχουμε και φέτος τα ίδια. Πήγαμε στο υπουργείο, μιλήσαμε με το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών, επισκεφθήκαμε το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Ο κ. Τσαγκαράκης, με τον οποίο είχαμε την εμπειρία της καλής συνεργασίας από το πρόγραμμα καταπολέμησης της ακρίδας στη Λήμνο, μας πρότεινε να κάνουμε την πειραματική εφαρμογή των drones» είπε στον «Αγρότη» ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας της Λέσβου, Γιώργος Λαγουτάρης, και πρόσθεσε:

«Ευελπιστούμε πως τα αποτελέσματα θα είναι καλά. Με αυτά θα πάμε στο υπουργείο και θα ζητήσουμε να ενσωματωθεί η χρήση drones στη φυτοπροστασία. Ηδη έχουν γίνει κάποιες κινήσεις σε αυτό και πιστεύουμε πως θα πείσουμε για την αναγκαιότητα να αλλάξει η νομοθεσία».