Μεταναστευτικό: Πρόβλεψη σοκ από τον Γερμανό ΥΠΕΣ για «δεύτερο 2015»

«Δεύτερο 2015» βλέπει ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Χορστ Ζεεχόφερ, σε μια πρόβλεψη που σοκάρει, αναφορικά με τις προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές στην Ευρώπη, αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα συνδρομής προς τις χώρες υποδοχής, όπως η Ελλάδα.

«Η πίεση της μετανάστευσης στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. είναι πολύ υψηλή. Βλέπουμε πολλές συγκρούσεις γύρω μας που προκαλούν την φυγή πολλών ανθρώπων. Θα έχουμε ένα δεύτερο 2015 εάν δεν βοηθήσουμε τα κράτη στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. να αντιμετωπίσουν αυτή τη μετανάστευση», τόνισε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Bild». Το 2015 εισήλθαν στην Ελλάδα -και διήλθαν μέσω της χώρας μας προς την Βόρεια Ευρώπη- πάνω από 860.000 πρόσφυγες και μετανάστες.

Η ανησυχία του Γερμανού ΥΠΕΣ πηγάζει κυρίως από τα γεγονότα των τελευταίων μηνών στην ευρύτερη περιοχή του Ιντλίμπ στην Βορειοδυτική Συρία, όπου ο κυβερνητικός στρατός του Άσαντ συνεπικουρούμενος από ρωσικές δυνάμεις πολιορκεί το ύστατο προπύργιο ανταρτών και τζιχαντιστών, οδηγώντας νέα κύματα προσφύγων προς τα σύνορα με την Τουρκία και από εκεί προς την Ευρώπη.

Πριν λίγες μέρες ο Ντέιβιντ Σουάνσον, εκπρόσωπος του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε ότι πάνω από 690.000 άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους στις περιοχές αυτές μόνο τους τελευταίους μήνες. Το 80% των εκτοπισμένων είναι γυναίκες και παιδιά. Άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των προσφύγων σε 1,1 εκατομμύριο από τον Απρίλιο του 2019 ως σήμερα.

Ο Γερμανός Χριστιανοκοινωνιστής (CSU) υπουργός παρατηρεί μια επικίνδυνη ακινησία των τελευταίων ετών σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πολιτική, η οποία όπως τονίζει πρέπει να τερματιστεί σύντομα, με ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου.

Ο κίνδυνος για την Ελλάδα και το γερμανικό σχέδιο για το ευρωπαϊκό άσυλο

Την περασμένη εβδομάδα οι τρεις εταίροι του κυβερνητικού συνασπισμού στη Γερμανία -Χριστιανοδημοκράτες (CDU), Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), Σοσιαλδημοκράτες (SPD)- ήρθαν σε συμφωνία επί του σχεδίου για τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου, το οποίο προτίθεται να προωθήσει η γερμανική προεδρία της Ε.Ε. κατά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, το σχέδιο, που θα αναμορφώσει τον κανονισμό του Δουβλίνου θα περιλαμβάνει προβλέψεις που ευνοούν και ανακουφίζουν την Ελλάδα, η οποία ως κύρια χώρα πρώτης υποδοχής προσφύγων στην Ε.Ε. σηκώνει δυσανάλογα μεγάλο βάρος ενός κοινού ευρωπαϊκού ζητήματος.

Η προωθούμενη ρύθμιση θα προβλέπει πως στις χώρες πρώτης υποδοχής, όπως η χώρα μας, θα γίνεται η καταγραφή και η «προκαταρκτική εξέταση» των αιτήσεων ασύλου και όχι το σύνολο της διαδικασίας μέχρι την τελική απόφαση, όπως προβλέπει το Δουβλίνο. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας θα διαπιστώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα αν ο αιτών έχει τις ρεαλιστικές προϋποθέσεις για την χορήγηση καθεστώτος διεθνούς προστασίας, δηλαδή αν μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρόσφυγας ή πολιτικά διωκόμενος. Όσοι δεν έχουν αυτό το προφίλ θα επιστρέφονται με ευθύνη της FRONTEX, ενώ όσοι έχουν προοπτική χορήγησης ασύλου θα κατανέμονται στα κράτη – μέλη με την αρχή της «δίκαιης κατανομής», που θα βασίζεται στον πληθυσμό και την οικονομική ισχύ κάθε χώρας. Η διαδικασία ασύλου θα συνεχίζεται στη χώρα αυτή.

Η συγκεκριμένη πρόβλεψη φαίνεται ιδιαίτερα ανακουφιστική για τα ελληνικά νησιά, που ασφυκτιούν σήμερα με περισσότερους από 42.000 εγκλωβισμένους αιτούντες άσυλο. Η δυνατότητα εφαρμογής, ωστόσο, μιας τέτοιας ρύθμισης αμφισβητείται από πολλούς, με δεδομένα τα «τείχη» που έχουν υψώσει πολλές χώρες της Ε.Ε., οι οποίες αρνούνται να αναλάβουν το μέρος της ευθύνης που τους αναλογεί.

Σύμφωνα με τα όσα έχουν διαρρεύσει, επίσης, η προωθούμενη από τη Γερμανία μεταρρύθμιση θα προβλέπει πως οι κοινωνικές παροχές των αιτούντων άσυλο θα παρέχονται αποκλειστικά και μόνο στη χώρα που θα είναι αρμόδια για την εξέταση του αιτήματος. Η συγκεκριμένη ρύθμιση έχει στόχο να περιορίσει την λεγόμενη δευτερεύουσα μετανάστευση, δηλαδή τις «διαρροές» των αιτούντων άσυλο από τη μια χώρα στην άλλη.

Η κατάσταση το 2015 και σήμερα

Το 2015, χρονιά κορύφωσης της προσφυγικής – μεταναστευτικής κρίσης,

τα προσφυγικά κύματα προς την Ευρώπη εκδηλώνονταν με τη μορφή τσουνάμι, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι εγκατέλειπαν τις εστίες του εμφυλίου στη Συρία, αλλά και τις περιοχές που καταλάμβαναν οι μαχητές του ISIS κατά την προέλασή τους σε Συρία και Ιράκ.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, την χρονιά εκείνη εισήλθαν στην Ελλάδα συνολικά 861.630 πρόσφυγες και μετανάστες, στη συντριπτική τους πλειονότητα (856.723) στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Τέσσερα χρόνια μετά, το 2019, ο αριθμός των αφίξεων ήταν ασύγκριτα χαμηλότερος -74.613 στο σύνολο, εκ των οποίων 59.726 στα νησιά- αν και κατά 50% σε σχέση με την περασμένη χρονιά.

ΠΙΝΑΚΑΣ: ΑΦΙΞΕΙΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ/ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΌ ΤΟ 2014 ΩΣ ΤΟ 2019 (ΠΗΓΗ: UNHCR)

Η μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δύο έτη είναι πως το 2015 τα προσφυγικά κύματα ήταν διερχόμενα από την Ελλάδα στον ανεμπόδιστο δρόμο τους προς τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης μέσω του τότε «βαλκανικού διαδρόμου» που περνούσε από την Ειδομένη.
Μετά το κλείσιμο των συνόρων, την άνοιξη του 2016 και την Κοινή Δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας, οι εισερχόμενοι στα νησιά παραμένουν εγκλωβισμένοι σ΄ αυτά.