Εντονες αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων για αυθαίρετα και προστατευμένες περιοχές

Μπορεί να συναντιούνται συχνότερα σε σχέση με το παρελθόν αλλά, όπως φαίνεται απέχουν πολύ από το να βρουν κοινό βηματισμό για τα ζητήματα του περιβάλλοντος. Ο λόγος για τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και την ηγεσία του αρμόδου υπουργείου, οι οποίες συναντώνται πλέον μία φορά το δίμηνο ύστερα από σχετική πρωτοβουλία του υπουργού, Κωστή Χατζηδάκη.

Παρόλα αυτά τόσο το ζήτημα της επί της ουσίας κατάργησης των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών όσο και η κατάρτιση του περιβαλλοντικού νομοσχεδίου, στο οποίο θα συμπεριληφθούν και διατάξεις για τη διευθέτηση των δασικών αυθαιρέτων, των λεγόμενων «οικιστικών πυκνώσεων», οι οποίες έως τώρα είχαν εξαιρεθεί από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, βρίσκει αντίθετες τις οργανώσεις.

Σήμερα σε κοινή τους τοποθέτηση οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Αρκτούρος, Αρχέλων, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, Μεσόγειος SOS, Καλλιστώ, Greenpeace, MEDASSET και WWF Ελλάς αναφέρονται στο ενημερωτικό σημείωμα με τίτλο «Ανεπαρκής η δράση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών» που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο την περασμένη εβδομάδα. Υπογραμμίζουν τα προβλήματα χρηματοδότησης αλλά και τη διαχρονική απαξίωση των Φορέων από διαδοχικές κυβερνήσεις.

Αναφορικά με το «μονομερές αυτό κείμενο», όπως το χαρακτηρίζουν, οι οργανώσεις σημειώνουν:

• Το σύστημα διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών που βασίζεται στους Φορείς Διαχείρισης έχει προσφέρει αξιοσημείωτο έργο στην προστασία των πυρήνων βιοποικιλότητας της χώρας και αυτό παρά την έλλειψη σταθερής χρηματοδότησης και κεντρικού συντονισμού εκ μέρους του ελληνικού Δημοσίου.

• Τα προβλήματα που αντιμετώπισε το υπάρχον σύστημα ήταν, σε μεγάλο βαθμό, αποτέλεσμα της διαχρονικής απαξίωσης των Φορέων Διαχείρισης και της απροθυμίας για ουσιαστική προστασία και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών από διαδοχικές κυβερνήσεις της χώρας και εν πολλοίς καθρεφτίζουν ανεπάρκειες της Διοίκησης.

• Το σημείωμα που διακινήθηκε από το ΥΠΕΝ στις 13 Φεβρουαρίου αδικεί ένα σύστημα και πολλούς ανθρώπους, ανάμεσά τους και τις Διοικήσεις των Φορέων Διαχείρισης, όπως και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που στελέχωσαν πολλά από τους Διοικητικά Συμβούλια, που έδωσαν διαχρονικό αγώνα για την αποτελεσματική προστασία και επιστημονικά τεκμηριωμένη διαχείριση του οικολογικού πλούτου της Ελλάδας, σε εποχές που η Διοίκηση έδειχνε ολιγωρία για έναν τόσο σημαντικό για την Ελληνική φύση θεσμό.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επιφυλάσσονται για ειδικότερα σχόλια επί του νέου συστήματος, όταν τεθεί το νομοσχέδιο σε δημόσια διαβούλευση και γίνουν γνωστές οι αναλυτικές αλλαγές που φαίνεται να προωθούνται.

Ως προς τις δηλώσεις του υπουργού σχετικά με το επερχόμενο νομοσχέδιο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και τις οικιστικές πυκνώσεις, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι το νομικό εφεύρημα των «οικιστικών πυκνώσεων» -των άτυπων και αυθαίρετων οικισμών, που σημειώνονται με μωβ περίγραμμα και εξαιρούνται από τους δασικούς χάρτες- «το οποίο επί της ουσίας επιβραβεύει την αυθαίρετη δόμηση σε δάση και δασικές εκτάσεις, έχει δικαστικά καταρρεύσει καθώς με σαφέστατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, έχει κριθεί αντισυνταγματικό. Καλούμε τον Υπουργό να μην επαναφέρει την απαράδεκτη αυτή ρύθμιση αλλά να επιταχύνει την κύρωση των δασικών χαρτών και την ολοκλήρωση του δασολογίου, βάζοντας τέλος σε κάθε αυθαίρετη επιβουλή επί της δασικής γης».

Σε σχέση με το επερχόμενο νομοσχέδιο για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, οι οργανώσεις θεωρούν απαραίτητο να μην υποβαθμιστούν οι δικλείδες περιβαλλοντικής ασφάλειας για τη βιοποικιλότητα και τις προστατευόμενες περιοχές. Γι΄αυτό και θεωρούν επιβεβλημένη όχι μόνο την επιτάχυνση, αλλά και την ενίσχυση των διαδικασιών ελέγχου μέσω μελετών εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ουσιαστικής διαδικασίας αδειοδότησης και της δημόσιας διαβούλευσης. «Αυτό πρέπει να ισχύει ειδικά για τα έργα και τις δραστηριότητες που σχεδιάζεται να γίνουν εντός του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών, φυσικής ή πολιτισμικής αξίας» σημειώνουν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλώντας την Πολιτεία να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, όπως επιβάλλει η κλιματική κρίση και η δραματική απώλεια της βιοποικιλότητας, και να εκπληρώσει τάχιστα την εκπόνηση ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, την έκδοση των προεδρικών διαταγμάτων χαρακτηρισμού και οριοθέτησης και την έγκριση των σχεδίων διαχείρισης για τις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 -δέσμευση της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εκκρεμεί από το 2006. 

Επιπλέον, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν τον υπουργό σε αυτές τις διμηνιαίες συναντήσεις για έγκαιρη δημοσιοποίηση της θεματολογίας, ώστε να είναι δυνατή η ουσιαστική συμβολή και η διατύπωση λεπτομερέστερων τοποθετήσεων. «Σε κάθε περίπτωση, η αποστολή προς δημοσιογράφους μη δημοσιεύσιμων σημειωμάτων που απαξιώνουν σημαντική δουλειά που έχει γίνει για την προστασία της φύσης δεν συμβάλλει στην ενδυνάμωση της συνεργασίας, στο χτίσιμο της απαραίτητης εμπιστοσύνης και στην αξιοποίηση της διαθέσιμης τεχνογνωσίας».