Εβγαλε ρίζες στα Αναφιώτικα το γιαπί του υπουργείου Πολιτισμού

Φως Κυκλάδων πέντε λεπτά από το Σύνταγμα. Θλιβερά μπετοσίδερα και σκουπίδια στη σκιά της Ακρόπολης. Πικρό βλέμμα τουρίστριας που μόλις της άρπαξαν το πορτοφόλι. Συναντήσαμε αυτές τις τρεις εικόνες διαδοχικά, με χρονική απόσταση μόλις πέντε λεπτών, ανεβαίνοντας στη μοναδική γειτονιά των Αναφιώτικων που έχει ήδη αρχίσει να δέχεται κύματα επισκεπτών πριν ξεκινήσει η κανονική τουριστική περίοδος.

Πάει περίπου ένας χρόνος από τον περασμένο Μάρτιο (13/3/2019), όταν το «Εθνος» δημοσίευσε την έκκληση 83 κατοίκων και φίλων των Αναφιώτικων που εξέπεμπαν SOS ζητώντας από τον Δήμο Αθηναίων τα στοιχειώδη: καθαριότητα, αστυνόμευση, ρεύμα που να μην πέφτει με το παραμικρό, ηλεκτροφόρα καλώδια και χαλάσματα που να μην απειλούν τους περαστικούς. Πολλές συζητήσεις έγιναν τότε, οι αρμόδιοι έδωσαν υποσχέσεις ένεκα και της προεκλογικής περιόδου, ο καιρός πέρασε, ελάχιστα έγιναν.

Επιστολή στον Δήμο

Την περασμένη Τετάρτη, 19 Φεβρουαρίου, οι κάτοικοι επανήλθαν με επιστολή τους προς τη δημοτική Αρχή και τις παρατάξεις. Αυτήν τη φορά ζητούν να γίνει κάτι τουλάχιστον με τα επικίνδυνα «από άποψη δομική, δημόσιας ασφάλειας και υγιεινής» χαλάσματα της οδού Στράτωνος. Πρόκειται για τα απομεινάρια μιας ακόμη παράλογης ιστορίας, για ένα γιαπί-σύμπλεγμα επτά ημιτελών κτιρίων όπου το 1996 ξεκίνησαν εργασίες από το υπουργείο Πολιτισμού με προϋπολογισμό 205 εκατ. δραχμών και σκοπό την κατασκευή μουσείου με θέμα τη ζωή στην Αθήνα. Το έργο σταμάτησε τον Απρίλιο του 1997, όταν η Πολεοδομία διαπίστωσε ότι γινόταν με αυθαίρετο τρόπο (!), αν και κρατικό. Είκοσι τρία χρόνια μετά, τα εμφανώς κακότεχνα πανωσηκώματα που είχαν ξεκινήσει να κατασκευάζονται, πατώντας πάνω στα ισόγεια σπιτάκια του προηγούμενου αιώνα, συνεχίζουν να χάσκουν μέσα σε ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο.

Το «πολιτιστικό γιαπί», όπως αποκαλείται, γέρνει απλωμένο στους αριθμούς 15, 17, 21, 23 και 25 της οδού Στράτωνος. Κτίσματα που ανεβαίνουν σε τρία ή και τέσσερα επίπεδα. Τοίχοι λεπτοί – ίσα που τους συγκρατούν σκουριασμένα πλέγματα. Στέγες και μπαλκόνια που κατέρρευσαν, τούβλα και πέτρες που πέφτουν όταν φυσά πολύ. Και ανάμεσα στα χαλάσματα όγκοι από σκουπίδια κάθε μορφής, πλαστικά, κλαδιά και φύλλα που σαπίζουν. Οι τουρίστες περνούν και αποστρέφουν το βλέμμα, έχοντας άλλωστε τόσο πολλά να τους μαγέψουν γύρω γύρω.

Οι γειτόνοι προσπαθούν μόνο να κλείνουν τα ανοίγματα στους τοίχους για να μην πέσει κάποιος κατά λάθος. Οι μόνοι που φαίνεται να μη φοβούνται να μπουν μέσα σε αυτόν τον λαβύρινθο είναι κάποιοι νεαροί που σκαρφαλώνουν και αφήνουν πίσω τους «γκράφιτι» και βαψίματα με σπρέι. Οι αρμόδιοι έχουν από καιρό αποφανθεί για την επικινδυνότητα. Στις 20/5/2019, το Τμήμα Ελέγχου Κατασκευών του Δήμου Αθηναίων διαπιστώνει σε έκθεσή του, μεταξύ άλλων, «κατάρρευση του μεγαλύτερου τμήματος των στεγών και των μεσοπατωμάτων», «αποσαθρώσεις του συνδετικού κονιάματος», «ασταθή τμήματα σε στέγες και τοίχους», «περιορισμένης έκτασης μέτρα ασφαλείας» και ζητά άμεσα από τον ιδιοκτήτη να συμμορφωθεί, χωρίς να του επιτρέπει ενστάσεις. Τον Αύγουστο του 2018, το Υγειονομικό της Περιφέρειας διαπιστώνει «πληθώρα απορριμμάτων και άχρηστων αντικειμένων», «πλαστικές σακούλες, διαφημιστικά φυλλάδια, χαρτόκουτα, συσκευασίες τροφίμων και ποτών, κομμάτια πλαστικού, τμήμα από μεταλλικό σκέπαστρο» και ό,τι άλλο μπορεί να έχουν σωρεύσει εδώ ο αέρας και η εγκατάλειψη τόσων χρόνων. Πρόκειται, όπως αναφέρει, για εστία ανάπτυξης εντόμων και τρωκτικών, «με δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία των περιοίκων και των διερχομένων, στη δημόσια υγεία και στο περιβάλλον» και ζητά επίσης να ληφθούν μέτρα αμέσως. Η ίδια υπηρεσία αναφέρει ότι ιδιοκτήτης των ερειπίων που άφησε το υπουργείο Πολιτισμού είναι πλέον η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, που τα παρέλαβε από το ΤΑΙΠΕΔ.

«Καλύτερα από το τίποτε»

Βαδίζουμε με προφυλάξεις δίπλα στους ετοιμόρροπους τοίχους, ανεβαίνοντας και πάλι προς το φως των Αναφιώτικων. Συναντάμε κατοίκους της περιοχής και τους ρωτάμε τι απέγινε γενικότερα με τα περσινά τους αιτήματα. Η Αλεξάνδρα Κατσουράνη χαμογελά. Μας δείχνει ένα επιδαπέδιο καλαθάκι για σκουπίδια, από εκείνα που υπήρχαν κάποτε κατά εκατοντάδες στην υπόλοιπη Αθήνα. «Μας έφεραν τρία τέτοια καλαθάκια» λέει. «Είναι σαφώς καλύτερα από το τίποτε που υπήρχε πριν». Πάμε να τη ρωτήσουμε για το αν βελτιώθηκαν ο φωτισμός και η αστυνόμευση. Μας προλαβαίνει όμως μια νεαρή τουρίστρια που βαδίζει προς το μέρος μας, ακολουθούμενη από μια μεγαλύτερης ηλικίας. Ρωτά εάν είδαμε κάποιον να περνά κρατώντας ομπρέλα. «Μόλις μας έκλεψε το πορτοφόλι με όλα μας τα χρήματα και τα χαρτιά» λέει με ήρεμη απόγνωση. Στρίβει και συνεχίζει τη διαδρομή της ψηλότερα προς την Ακρόπολη, σαν να αποδέχεται τη μοίρα.