Πώς «σώζονται» τα δασικά αυθαίρετα για 30 χρόνια

Δυνατότητα τακτοποίησης των δασικών αυθαιρέτων για 30 χρόνια δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος, το οποίο παρουσιάστηκε σήμερα από τον υπουργό, Κωστή Χατζηδάκη.

Συγκεκριμένα όσον αφορά τα αυθαίρετα, τα οποία υπάρχουν στις λεγόμενες οικιστικές πυκνώσεις, όρος ο οποίος επισήμως δεν υφίσταται ύστερα από τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, το σχέδιο νόμου προβλέπει:

•  Εκ νέου ανάρτηση των δασικών χαρτών με τις περιοχές που είχαν εξαιρεθεί ως οικιστικές πυκνώσεις.
•  Υποβολή αιτημάτων υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου με την πληρωμή παραβόλου (εντός 6 μηνών από την ισχύ του) με προσωρινή αναστολή όλων των διοικητικών κυρώσεων (κατεδαφίσεις, πρόστιμα, κλπ).
•  Κατάρτιση σε κάθε Περιφέρεια οικονομοτεχνικών μελετών, που προσδιορίζουν τις αστικές πυκνώσεις και τεκμηριώνουν την ανάγκη για την προσωρινή διατήρηση των κατοικιών εντός αυτών.
•  Έκδοση προεδρικού διατάγματος, βάσει των μελετών, κατόπιν επεξεργασίας και από το ΣτΕ.
•  Καταβολή προστίμου, το ύψος του οποίου δεν έχει καθοριστεί ακόμα και αναστολή της κατεδάφισης επί 30ετία. Θα επιβάλλονται κυρώσεις σε όσους δεν έχουν υπαχθεί.

Για να μπορέσουν να υπαχθούν τα αυθαίρετα ακίνητα στις διατάξεις του νέου νόμου θα πρέπει να μην είναι μεμονωμένα, να μην έχουν οικοδομηθεί μετά τον Ιούλιο του 2011 και να μη βρίσκονται σε περιβαλλοντικά «ευαίσθητες» περιοχές (όπως ρέματα, Natura κ.λπ.).

Πρακτικά οι αιτήσεις για τη διαδικασία τακτοποίησης θα ξεκινήσουν μετά την ψήφιση του νόμου. Αυτό θα γίνει ώστε τα στοιχεία αυτών των αιτήσεων να βοηθήσουν στην καταγραφή του προβλήματος και να χρησιμοποιηθούν ως στοιχεία για τις μελέτες. Οι οικονομοτεχνικές μελέτες, οι οποίες προβλέπεται να γίνουν με συγκεκριμένες προδιαγραφές και χρονοδιαγράμματα θα σταλούν στο ΣτΕ ως συνοδευτικό υλικό του σχεδίου Π.Δ. Η διαδικασία τακτοποίησης θα προχωρήσει μετά την έκδοση του Π.Δ.

Δασικοί χάρτες

Με το ίδιο νομοσχέδιο αντιμετωπίζεται το χρόνιο πρόβλημα ιδιοκτητών γης που καλλιεργείται εδώ και δεκαετίες ως αγροτική αλλά στους δασικούς χάρτες εμφανίζεται δασική καθώς δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι σχετικές πράξεις της Διοίκησης.

Βάσει των νέων ρυθμίσεων, εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των δασικών χαρτών οι περιοχές, για τις οποίες, πριν το 1975, είχαν εκδοθεί πράξεις της Διοίκησης, με τις οποίες άλλαξε νομίμως ο χαρακτήρας τους από δασικός σε αγροτικός και αφορούν διανομές (εποικιστικά), αναδασμούς, απαλλοτριώσεις με σκοπό την αγροτική αποκατάσταση και άδειες του υπουργού Γεωργίας ή του νομάρχη για μεταβίβαση κλήρου.

Όλες οι παραπάνω αφορούν αγροτικές εκτάσεις που είχαν δηλωθεί από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ως αγροτικές στην ΕΕ και λάμβαναν επιδοτήσεις. Αποτυπώθηκαν ως δασικές εκτάσεις, γιατί παρέλειψαν να λάβουν υπόψη τους τις παραπάνω πράξεις της Διοίκησης και θα έπρεπε να αποτυπωθούν ως Αγροτικές Εκτάσεις.

Οπως επισημαίνει το υπουργείο, αποτέλεσμα ήταν οι περιπτώσεις αυτές να φτάνουν στις Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) όπου πλέον εκκρεμούν 160.000 αντιρρήσεις στο 50% της χώρας. Τα 2 τελευταία χρόνια έχουν εξεταστεί μόλις 10.000 αιτήσεις και με τα σημερινά δεδομένα οι αντιρρήσεις επί των δασικών χαρτών θα ολοκληρωθούν σε 27 χρόνια!

Με το νομοσχέδιο θα λαμβάνονται πλέον υπόψη αυτές τις διοικητικές πράξεις, κάτι το οποίο θα οδηγήσει και στη σημαντική μείωση του αριθμού αντιρρήσεων.

Παράλληλα θα δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες να αξιοποιούν την περιουσία τους όταν δικαιώνονται στην εξέταση των αντιρρήσεων, χωρίς να περιμένουν να «κλείσει» το θέμα σε ολόκληρο τον νομό, όπως συμβαίνει σήμερα.

Επιπλέον ενισχύονται οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων για να αποσυμφορηθεί το έργο τους (σύνδεση της αμοιβής τους με το παραγόμενο έργο, αλλαγή σύνθεσής τους, συχνότερες υποχρεωτικές συνεδριάσεις ανά μήνα, πρόβλεψη αναπληρωτών κ.λπ.).

Διαχείριση αποβλήτων

Οσον αφορά στα μη επικίνδυνα απόβλητα, το νομοσχέδιο καθιστά υποχρεωτική για τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος την ύπαρξη καφέ κάδου, όπου υπάρχει σχετική υποδομή

Για τα επικίνδυνα απόβλητα (αμίαντος), οι ιδιοκτήτες έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για ασφαλή συλλογή και μεταφορά επικίνδυνων αποβλήτων που βρίσκονται στο ακίνητό τους και να εξασφαλίζουν την πρόσβαση σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα με σχετική άδεια. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του υπόχρεου με την απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η αρμόδια υπηρεσία, ύστερα από σχετική εντολή του αρμόδιου Εισαγγελέα Πρωτοδικών, προβαίνει σε συλλογή και απομάκρυνση των επικίνδυνων αποβλήτων και καταλογίζει τη σχετική δαπάνη στον ιδιοκτήτη και στον επικαρπωτή του ακινήτου.

Ειδικά για τις πυρόπληκτες περιοχές (Μάτι) η δαπάνη μεταφοράς αμιάντου καταβάλλεται από την αρμόδια υπηρεσία.

Οσον αφορά στα απόβλητα Εκσκαφών Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑEKK), για την έκδοση οικοδομικής άδειας προϋπόθεση είναι η σύναψη συνεργασίας με εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ για την αποκομιδή των μπάζων.

Για τις περιοχές που δεν υπάρχει εγκεκριμένο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή των ΑΕΚΚ για τη διασφάλιση της διαχείρισης των παραγόμενων ΑΕΚΚ.

Νέο μοντέλο διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο δημιουργείται ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) που θα εποπτεύεται από το Υπουργείο και ο οποίος θα λειτουργεί επιτελικά, θα χαράσσει την πολιτική, θα συντονίζει την εφαρμογή της και θα διαχειρίζεται την αυξημένη χρηματοδότηση για τις περιοχές αυτές, ενώ ουσιαστικά καταργούνται οι υφιστάμενοι 36 Φορείς Διαχείρισης.

Ο Οργανισμός – όπως επεσήμανε ο κ. Χατζηδάκης - θα συνάψει αμέσως μνημόνια συνεργασίας με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για τη φύλαξη των περιοχών, ενώ θα συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με τις Περιφέρειες και με Δήμους για την πραγματοποίηση έργων και για αναπτυξιακά προγράμματα. Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι θα χρηματοδοτούνται σχετικά.

Επίσης προβλέπεται η κατάργηση των 36 Διοικητικών Συμβουλίων των Φορέων Διαχείρισης και η δημιουργία 24 αποκεντρωμένων δομών. Η στελέχωση του νέου σχήματος (Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές) θα γίνει μέσω αξιολόγησης βάσει των κριτηρίων ΑΣΕΠ. Η βάση στελέχωσης των 24 ΜΔΠΠ θα είναι οι σημερινοί υπηρετούντες υπάλληλοι μετά από αξιολόγηση μέσω ΑΣΕΠ,από την οποία «θα παραμείνουν οι καλύτεροι], όπως επισημάνθηκε κατά τη σημερινή παρουσίαση.

Σύμφωνα με το υπουργείο, το προωθούμενο μοντέλο προσιδιάζει σε πολλά ευρωπαϊκά σχήματα, όπως στη Φινλανδία και την Ιρλανδία, τα οποία ο κ. Χατζηδάκης κάλεσε να μελετήσουν οι επικριτές της ρύθμισης: «Να μην σπεύδουν να μας κάνουν κριτική γιατί βάζουν τον πήχυ χαμηλά και θα τον περάσουμε εύκολα» είπε χαρακτηριστικά.

Ζωνοποίηση περιοχών Natura

Σε κάθε προστατευόμενη περιοχή θα προβλέπονται από 1 έως 4 ζώνες κλιμακούμενης προστασίας, όπως συμβαίνει και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Συγκεκριμένα προβλέπονται:

Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης, στην οποία δε θα επιτρέπεται απολύτως καμία χρήση.

Ζώνη προστασίας της φύσης

Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών

Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων

Σε κάθε ζώνη προβλέπονται οι επιτρεπόμενες και απαγορευόμενες δραστηριότητες βάσει των χρήσεων γης που ισχύουν για την πολεοδομία (π.δ. 59/2018).

Απλοποίηση περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων

Σύμφωνα με το υπουργείο έως σήμερα για την έκδοση μιας περιβαλλοντικής άδειας μπορεί να απαιτηθούν ακόμα και 8 χρόνια.

Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, το υπουργείο φιλοδοξεί να απλοποιήσει τη διαδικασία εισάγοντας τρεις τομές:

• Τη σύντμηση των προθεσμιών σε 120 ημέρες και αυστηρή τήρησή τους.

• Τον περιορισμό σε τρία των σταδίων της περιβαλλοντικής αδειοδότησης με συνέπειες για την υπέρβαση των σχετικών προθεσμιών, αλλά και μέριμνα ώστε οι προθεσμίες του νόμου να μην «παγώνουν» σε καμία περίπτωση.

• Εισαγωγή στη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης τους Πιστοποιημένους Ιδιώτες Αξιολογητές. Δίνεται μάλιστα η δυνατότητα να διεκπεραιώνονται όλα τα στάδια της περιβαλλοντικής αδειοδότησης από Πιστοποιημένους Ιδιώτες Αξιολογητές.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται και η απλοποίηση της διαδικασίας τροποποίησης και ανανέωσης περιβαλλοντικών όρων, ενώ επεκτείνεται η χρονική ισχύς των Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων από 10 σε 15 έτη.

Σφοδρή αντίδραση ΣΥΡΙΖΑ

«Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση και ο κ. Χατζηδάκης, ως άλλος Χουντίνι, στην προσπάθεια του για μια άνευ όρων εξυπηρέτηση ημετέρων και συμφερόντων, είναι ικανός να εξαφανίσει, ακόμη και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας» επισημαίνει στην αρχή της τοποθέτησής του ο αρμόδιος Τομεάρχης της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος.

Προσθέτει ότι με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ξεδιπλώνεται η ατζέντα της κυβέρνησης για το περιβάλλον: «Η παρουσίαση των βασικών αρχών του σχεδίου νόμου αποκαλύπτει σε κάθε πολίτη που ενδιαφέρεται για το περιβάλλον, ότι η κυβέρνηση οπισθοχωρεί ταχέως σε σειρά περιβαλλοντικών ζητημάτων και ανοίγει το δρόμο για εκπτώσεις στην περιβαλλοντική νομοθεσία, που θα οδηγήσουν τη  χώρα σε περιπέτειες» αναφερόμενος σε βασικά σημεία του νομοσχεδίου υπογραμμίζει πως η ρύθμιση αυτή:

-Επιτρέπει, δια της περιστρεφόμενης πόρτας, σε εταιρίες που συντάσσουν Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), να τις αξιολογούν οι ίδιες, αλλάζοντας μόνο Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ).

-Καταργεί τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), αφού έχει προηγουμένως απαξιώσει το έργο τους, ένα μοντέλο διαχείρισης αποκεντρωμένο, συμμετοχικό, αντικαθιστώντας το με ένα μοντέλο αυστηρά ελεγχόμενο από το κεντρικό κράτος, χωρίς πραγματική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ΜΚΟ και της κοινωνίας των πολιτών.

- Αναγάγει σε πρόβλημα τους δασικούς χάρτες, με διατάξεις, που στην καλύτερη περίπτωση θα καθυστερήσουν την οριστική κύρωσή τους και στη χειρότερη σταματήσουν τη διαδικασία.

- Υιοθετεί διατάξεις για τη συλλογή βιοαποβλήτων που περιορίζουν την πλήρη εφαρμογή του μέτρου που είχε ολοκληρώσει ο ΣΥΡΙΖΑ, ανατρέποντας στην πράξη όλο το σχεδιασμό για τη διαλογή στη πηγή και τους στόχους ανακύκλωσης της χώρας, εφόσον έχει παγώσει τα κίνητρα και αντικίνητρα που είχαμε ως χώρα θεσπίσει με την έγκριση της ΕΕ.