Κορονοϊός: 10 φόβοι σε αναμονή για τους λοιμωξιολόγους - Ο κίνδυνος για δεύτερο κύμα του ιού

Δέκα φόβους σε …αναμονή έχουν οι αρμόδιες υγειονομικές αρχές αλλά και οι ειδικοί επιστήμονες του υπουργείου Υγείας, καθώς ο κίνδυνος μετάδοσης του κορονοϊού δεν έχει ακόμη εκλείψει πλήρως. Παρότι οι πολίτες μοιάζουν να χαλαρώνουν, οι επιστήμονες γνωρίζουν καλά ότι ακόμη και με υψηλές θερμοκρασίες υπάρχει ο κίνδυνος ανάπτυξης εστιών κατά τόπους, που μπορούν να προκαλέσουν ζημιά στη χώρα τόσο υγειονομικού χαρακτήρα, όσο και οικονομικού.

Η επιδημιολογική καμπύλη πάντως παραμένει στα σταθερά χαμηλά επίπεδα, γεγονός που σημαίνει ότι ο ιός ναι μεν κυκλοφορεί αλλά η πιθανότητα μετάδοσης είναι πολύ μικρή σε σχέση με την κορύφωση της επιδημίας που είχαμε πριν μερικές εβδομάδες. Είναι ενδεικτικό ότι η τρέχουσα εξάπλωση του ιού είναι εξαιρετικά περιορισμένη με τον δείκτη R0 (που αποτυπώνει τον ρυθμό μετάδοσης του ιού) να είναι μικρότερος του 0,3.

Ωστόσο οι ειδικοί έχουν 10 προβληματισμούς που τους κάνουν να είναι ακόμη σε εγρήγορση. Άλλωστε ο κίνδυνος εμφάνισης ενός δεύτερου κύματος τον Σεπτέμβριο παραμένει πάντα ανοικτός.  

1. Ένας από τους φόβους είναι ο μαθητικός πληθυσμός. Το άνοιγμα και των δημοτικών και των νηπιαγωγείων από αύριο Δευτέρα, προκαλεί έναν προβληματισμό στις υγειονομικές αρχές. Άλλωστε συνήθως τα παιδιά εάν φέρουν τον ιό είναι ασυμπτωματικά, κάτι που θα μπορούσε να συμβάλει στη δημιουργία μικρών εστιών. Από την άλλη τα παιδιά μικρότερης ηλικίας είναι σαφές ότι δεν μπορούν να τηρήσουν τα μέτρα και τις αποστάσεις με ευκολία.
2. Οι φοιτητές από την άλλη προκαλούν επίσης πονοκέφαλο στους ειδικούς. Γι αυτό άλλωστε το θέμα των εξετάσεων αφέθηκε στα χέρια των πρυτάνεων για το πως ακριβώς θα διεξαχθούν. Εάν εξάλλου επιτρεπόταν στους φοιτητές να επιστρέψουν κανονικά στις πόλεις όπου βρίσκονται οι σχολές τους, θα αποτελούσε ουσιαστικά το μεγαλύτερο πληθυσμιακό «ανακάτεμα», με νέους ανθρώπους που συχνά ξεχνούν ότι ο κορονοϊός συνεχίζει να υπάρχει. Ταυτόχρονα αγωνία υπάρχει και για τους φοιτητές που επέστρεψαν στα πανεπιστήμια για να συμμετάσχουν στα εργαστήρια από τις 25 Μαΐου.
3. Ένας άλλος φόβος των αρχών σχετίζεται με τους κατοίκους των μικρών τουριστικών προορισμών και κυρίως μικρών νησιών που δεν είχαν κρούσματα όλο το προηγούμενο διάστημα. Μπορεί θεωρητικά να προετοιμάζεται το σύστημα υγείας, αλλά ο κίνδυνος παραμένει καθότι οι περισσότεροι κάτοικοι σε αυτές τα μικρές νησιωτικές κουκίδες είναι και μεγαλύτερης ηλικίας.
4. Όμως το γενικότερο άνοιγμα των συνόρων μπορεί να ανατρέψει την καλή πορεία της νόσου στη χώρα μας, αφού ο φόβος σχετίζεται κυρίως με τους συμπτωματικούς τουρίστες οι οποίοι δεν θα παρουσιάζουν κανένα σημάδι αλλά θα μετακινηθούν στις απομακρυσμένες περιοχές και τα νησιά στη χώρα μας που μέχρι σήμερα ήταν «καθαρά» από κορονοϊό. «Το μεγαλύτερο στοίχημα είναι ο τουρισμός, το άνοιγμα των συνόρων. Εφόσον ξεπερνάμε ομαλά το εσωτερικό άνοιγμα της χώρας, μέχρι τώρα τουλάχιστον, με τα σχολεία, τα εστιατόρια κ.λ.π. και ο κόσμος πειθαρχεί, φαίνεται πως ο τουρισμός είναι ο επόμενος προβληματισμός μας» εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο Καθηγητής Μικροβιολογίας Αλκιβιάδης Βατόπουλος και μέλος της Επιτροπής των ειδικών του υπουργείου Υγείας. Σημειώνει ωστόσο: «Είναι μεν στοίχημα αλλά η χώρα μας πρέπει να ανοίξει, δεν μπορούμε να ζούμε απομονωμένοι. Αλλά ενέχει έναν κίνδυνο ότι θα έρθουμε σε επαφή με κοινωνίες που έχουν άλλα επιδημιολογικά δεδομένα από εμάς».
5. Η άλλη ανησυχία εστιάζεται στο που παραμένει «κρυμμένος» ο ιός. Εάν δηλαδή μπορεί ακόμη και σήμερα μέσα από επιφάνειες να προκαλέσει μολύνσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι οι έλεγχοι για την τήρηση των μέτρων είναι συνεχείς σε κλειστούς χώρους είναι συνεχείς, ενώ καθυστερεί και το άνοιγμα επιχειρήσεων, εταιρειών, γυμναστηρίων κ.λ.π. Ωστόσο λόγω της μεγάλης διατήρησης του κορονοϊού στις επιφάνειες, οι κίνδυνοι συνεχίζουν να παραμονεύουν σε σούπερ μάρκετ, καφετέριες κ.α.
6. O κίνδυνος βέβαια συνεχίζει να υπάρχει και στο εσωτερικό των χώρων εστίασης που συζητείται να ανοίξουν στις αρχές του μήνα. Η πτώση της θερμοκρασίας των τελευταίων ημερών άλλωστε θα οδηγήσει πολλούς στο να προτιμήσουν τους κλειστούς χώρους, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης του ιού.
7. Περίσκεψη υπάρχει όμως και για τα κλιματιστικά. Κάποια στιγμή η θερμοκρασία θα ανέβει τις επόμενες ημέρες και ο φόβος υπάρχει κυρίως για τα μεγάλα καταστήματα που θα αναγκαστούν να λειτουργήσουν πλήρως τα κλιματιστικά συστήματα. Η αρχική εξάλλου τοποθέτηση να αξιοποιηθούν χημικά που χρησιμοποιούνται και στα νοσοκομεία για αποστείρωση των συστημάτων, γρήγορα έφυγε από το τραπέζι. Ουδείς όπως φαίνεται μπορεί να είναι μέχρι στιγμής σίγουρος ότι σε μεγάλα καταστήματα, σε μέσα μεταφοράς, σούπερ μάρκετ κτλ θα ακολουθηθούν οι οδηγίες ώστε να υπάρχει απόλυτη ασφάλεια.
8. Ταυτόχρονα όσο θα ανεβαίνει ο υδράργυρος τόσο οι ειδικοί φοβούνται ότι πολίτες δεν θα τηρούν τα μέρα προστασίας. Και εξαιτίας της καλής επιδημιολογικής καμπύλης που κάνει τους περισσότερους να θεωρούν ότι ο κίνδυνος πέρασε, αλλά και επειδή είναι δύσκολο να φορεθεί η μάσκα με υψηλές θερμοκρασίες. Η ανησυχία εδώ εστιάζεται φυσικά στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού που κυκλοφορούν κανονικά στους δρόμους και πιθανώς να αποφεύγουν και τις μάσκες όταν θα αρχίσουν οι καύσωνες. Άγνωστο επίσης παραμένει κι αν το καλοκαίρι είναι πιθανό να καταγραφεί αποδυνάμωση του ιού αφού υπάρχουν ακόμη ασάφειες. το καλοκαίρι καθώς υπάρχουν ασάφειες. Ο πρύτανης του ΕΚΠΑ καθηγητής Θάνος Δημόπουλος και η ομάδα του εκτιμούν πάντως ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες και τα υψηλότερα ποσοστά υγρασίας (65-75% RH) κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού θα οδηγήσουν πιθανόν σε μερική μείωση της μολυσματικότητας του SARS-CoV-2. Είναι αμφίβολο όμως ότι αυτή η μείωση θα είναι αρκετή από μόνη της για τον καθολικό έλεγχο των μεταδόσεων του ιού.  
9. O άλλος μεγάλος κίνδυνος για τις υγειονομικές αρχές φαίνεται ότι είναι ορισμένες ομάδες του πληθυσμού όμως είναι δύσκολο λόγω συνηθειών να τηρηθούν τα μέτρα προστασίας, όπως είναι οι κοινότητες των Ρομά. Εκτιμάται μάλιστα λένε καλά γνωρίζοντες στο «Εθνος της Κυριακής» ότι και το επόμενο διάστημα θα καταγραφούν πιθανώς εστίες μόλυνσης σε τέτοιες περιοχές.
10. Ο τελευταίος φόβος των ειδικών σχετίζεται με την πιθανή δεύτερη επέλαση του νέου κορονοϊού. Βάση εκτιμήσεων, η επανεμφάνιση του SARS-CoV-2 κατά τους χειμερινούς μήνες αποτελεί το πιο πιθανό ενδεχόμενο. Και το ζήτημα είναι στη χώρα μας που νόσησε κάτω του 0,5% του πληθυσμού, η ανοσία δεν φαίνεται να μπορεί να ανακόψει την ορμή του. Με βάση εξάλλου την ομάδα των ειδικών του ΕΚΠΑ: «Η πιθανή εποχικότητα του νέου κορονοϊού εξαρτάται εκτός από τις κλιματολογικές συνθήκες και από άλλους παράγοντες όπως η ανοσία στον πληθυσμό, η διασταυρούμενη ανοσία μεταξύ SARS-CoV-2 και άλλων κορονοϊών, και το εύρος των προληπτικών παρεμβάσεων». Συνεπώς οι ελπίδες των επιστημόνων βρίσκονται τώρα σε μία πιθανή θεραπεία, ή ακόμη και σε ένα εμβόλιο καθώς και στις προληπτικές παρεμβάσεις.

Μέχρι στιγμής πάντως όλα δείχνουν ότι ένα νέο εμβόλιο θα μπορεί να παραχθεί μαζικά προς το τέλος του χρόνου, ώστε να μπορούν να καλυφθούν όλοι οι πληθυσμοί. Παρότι υπήρξε διάθεση κάποιων κυβερνήσεων να διατεθεί πρώτα σε ΗΠΑ και άλλες εύπορες χώρες που είχαν χρηματοδοτήσει τις έρευνες, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διαβεβαιώνει ότι θα αποτελεί κοινό αγαθό για όλη την ανθρωπότητα ώστε να μπορέσει να ξεπεράσει τον εφιάλτη του κορονοϊού.

Σε ότι αφορά στις νέες θεραπείες που θα μπορούν να αποτρέψουν τη βαριά νόσηση, ακόμη και σήμερα παρά τις μελέτες δεν έχει εφευρεθεί εκείνο το σκεύασμα που θα είναι και ασφαλές αλλά και αποτελεσματικό. Γι αυτό και οι ειδικοί αλλά και οι υγειονομικές αρχές στη χώρα μας είναι σε αναμονή ώστε να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν πιθανά νέα περιστατικά του ιού, με παρεμβάσεις αλλά και με άμεση διακομιδή των κρουσμάτων στο σύστημα υγείας.