Εφιάλτης δίχως τέλος σε Τουρκία-Συρία: Φόβοι για εξάπλωση χολέρας και προειδοποίηση για έξαρση μολύνσεων

Αντιμέτωπες και με τον κίνδυνο επιδημιών και μολύνσεων είναι η Τουρκία και η Συρία, την ώρα που τα σωστικά συνεργεία δίνουν μάχη με τον χρόνο για τον εντοπισμό επιζώντων στα ερείπια των χιλιάδων κτιρίων που κατέρρευσαν από τους φονικούς σεισμούς που έπληξαν την περιοχή.

Φόβοι για έξαρση επιδημιών

Ειδικότερα, οι ειδικοί εκφράζουν ήδη φόβους για έξαρση των επιδημιών, κρούωντας τον κώδωνα κινδύνου για τη δημόσια υγεία. Οι συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων και οι ζημιές στις δομές υγείας δημιουργούν εκεί τον πιο επικίνδυνο συνδυασμό για την εξάπλωση μολυσματικών νόσων, όπως η χολέρα.

Οι σεισμοί είναι από τα πιο εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα με πολύ μεγάλες δυνατότητες να πυροδοτήσουν μια αλυσίδα επιπτώσεων που επηρεάζει σημαντικά τη δημόσια υγεία μέσω θυμάτων και τραυματισμών, αναφέρεται σε έρευνα της Δρ. Μαρίας Μαυρούλη, του καθηγητή Αθανασίου Τσακρή (Εργαστήριο Μικροβιολογίας Ιατρικής ΕΚΠΑ) και του δρος Σπυρίδωνος Μαυρούλη και του καθηγητή Ευθύμη Λέκκα (Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος ΕΚΠΑ), η οποία δημοσιεύθηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Microorganisms, την επομένη του καταστροφικού σεισμού στην Τουρκία και στη Συρία.

«Οι σχετικές καταστροφές αποδίδονται όχι μόνο στην έντονη κίνηση του εδάφους και σε σεισμικά φαινόμενα αλλά και σε δευτερεύουσες επιπτώσεις, που περιλαμβάνουν κυρίως κατολισθήσεις και τσουνάμι, μεταξύ άλλων. Όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν συνθήκες ευνοϊκές για την εμφάνιση μολυσματικών ασθενειών που είναι ικανές να προκαλέσουν πρόσθετες ανθρώπινες και οικονομικές απώλειες και να διαταράξουν τη διαδικασία έκτακτης ανάγκης και ανάκαμψης» προστίθεται στη μελέτη.

Αν και είναι αδύνατο να προβλεφθεί με ακρίβεια ποιες ασθένειες θα μεταδοθούν μετά από έναν συγκεκριμένο τύπο φυσικού κινδύνου, οι μολυσματικές ασθένειες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν είτε ως ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό, είτε ως ασθένειες που μεταδίδονται από τον αέρα, είτε ως ασθένειες που μεταδίδονται από φορείς, είτε ως μόλυνση από τραυματισμούς.

Η αναφορά της εμφάνισης μολυσματικών ασθενειών μετά από καταστροφικούς σεισμούς που προκλήθηκαν σε όλο τον κόσμο μεταξύ 1980 και 2016 έδειξε ότι η συχνότητα των μολυσματικών ασθενειών αυξήθηκε μετά από κάθε έναν από αυτούς τους σεισμούς.  Ο χρόνος και το μέγεθος ενός σεισμού, η περιοχή εμφάνισής του, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκαλούνται από τον σεισμό, όπως κατολισθήσεις, υδρολογικές ανωμαλίες και τσουνάμι, και η συνέργεια με διαφορετικούς τύπους φυσικών κινδύνων μπορεί να παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην αυξημένη συχνότητα μολυσματικών ασθενειών.

Κίνδυνος για χολέρα

Ο Αθανάσιος Τσακρής, καθηγητής Μικροβιολογίας στο ΕΚΠΑ, τόνισε στην ΕΡΤ, ότι πάντα σε τέτοιες ανθρωπιστικές κρίσεις και σε τέτοιες φυσικές καταστροφές ελλοχεύει ο κίνδυνος να έχουμε μια αλυσίδα παράπλευρων απωλειών και προβλημάτων στη συνέχεια, όπως είναι τα προβλήματα δημόσιας υγείας.

«Φανταστείτε τώρα για ένα τόσο μεγάλο σεισμό σε μια τόσο μεγάλη περιοχή, με τόσα σημαντικά κοινωνικά προβλήματα που υπάρχουν στη συγκεκριμένη περιοχή, δημιουργούν τις απαραίτητες συνθήκες για να έχουμε έξαρση διαφόρων ιογενών βακτηριακών λοιμώξεων και πιθανών επιδημιών στο άμεσο μέλλον. Μετά τις απώλειες αυτών των ανθρώπινων ζωών και τις καταστροφές που έχουν συμβεί στη συγκεκριμένη περιοχή» τόνισε.

«Πέρα από τις αναπνευστικές λοιμώξεις που συνήθως έρχονται πρώτες μετά από μια τέτοια φυσική καταστροφή, κάτι άλλο που παρατηρούμε επίσης είναι οι λοιμώξεις του γαστρεντερικού συστήματος και κυρίως η χολέρα. Αυτό που φοβόμαστε περισσότερο, ακριβώς γιατί το νερό δεν θα είναι καθαρό, θα μολύνεται με κόπρανα. Είναι πολύ πιθανό να δούμε έξαρση χολέρας» εκτίμησε ο κ. Τσακρής.

«Νομίζω ότι συντρέχουν όλοι οι παράγοντες για να δούμε εξάπλωση τέτοιων λοιμώξεων και για αυτό θα πρέπει και οι διάφορες διεθνείς οργανώσεις, οι οποίες συμμετέχουν αυτή τη στιγμή και βοηθούν με κάθε τρόπο, στο να περιορίσουμε την τόσο μεγάλη ανθρωπιστική κρίση που υπάρχει σε αυτές τις περιοχές».

Παρόμοιες εξάρσεις και στο παρελθόν

Παρόμοιες καταστάσεις έχουν καταγραφεί και στο παρελθόν έπειτα από φονικούς σεισμούς που έγιναν στον πλανήτη.

Το 1994, όταν οι ΗΠΑ χτυπήθηκαν από σεισμό 7.8 Ρίχτερ και θρήνησαν 60 νεκρούς, ήρθε στην επιφάνεια ο πυρετός της κοιλάδας («RVF»), μια ιογενής νόσος που μπορεί να προκαλέσει ήπια έως και σοβαρά συμπτώματα. Μεταξύ των ήπιων συμπτωμάτων συμπεριλαμβάνονται: πυρετός, μυϊκοί πόνοι και κεφαλαλγία-ες που συχνά διαρκούν έως και μία εβδομάδα.

Δύο χρόνια μετά, στην Ιαπωνία 5.297 άνθρωποι βρήκαν τον θάνατο από σεισμό της τάξεως των 6.9 Ρίχτερ. Οι αναπνευστικές νόσοι ήταν εκείνοι που ακολούθησαν και σήμαναν συναγερμό στη χώρα.

Το 1999 όταν η Τουρκία έζησε τον εφιάλτη των 7,6 Ρίχτερ με πάνω από 17.000 νεκρούς, η ηπατίτιδα Α και Β έκανε ξανά την εμφάνισή της.

Το 2003 ο μεγάλος σεισμός των 9.2 Ρίχτερ στην Ινδονησία, με τους 165.000 νεκρούς, έφερε στην επιφάνεια διάφορες υδατογενείς λοιμώξεις, ενώ με ιώσεις του αναπνευστικού ήρθαν αντιμέτωποι οι κάτοικοι του Πακιστάν μετά τα 7,6 Ρίχτερ και τους 86.000 νεκρούς το 2005.

Το 2010 ήταν η σειρά της Αϊτής… Ένας φονικός σεισμός μεγέθους 7 Ρίχτερ σκότωσε πάνω από 222.500 ανθρώπους και προκάλεσε έξαρση της φυματίωσης. Η φυματίωση προσβάλει συνήθως τον πνεύμονα, αλλά μπορεί να επηρεάσει και άλλα μέρη του σώματος. Η φυματίωση μεταδίδεται, όταν οι άνθρωποι που νοσούν από φυματίωση βήχουν, φταρνίζονται ή μεταδίδουν το σάλιο τους, μέσω του αέρα.

Το 2014 η Κεφαλονιά επηρεάστηκε από σεισμούς 6,1 και 5,9 Ρίχτερ, στις 26 Ιανουαρίου και στις 3 Φεβρουαρίου αντίστοιχα. Οι σεισμοί προκλήθηκαν κατά τη χειμερινή περίοδο που χαρακτηρίζεται από χαμηλές θερμοκρασίες και βροχοπτώσεις για αρκετές ημέρες μεταξύ των δύο γεγονότων, οδηγώντας σε αύξηση των περιπτώσεων λοίμωξης του αναπνευστικού.

Το 2016 το Εκουαδόρ βρέθηκε στο επίκεντρο του Εγκέλαδου με δόνηση μεγέθους 7,8 Ρίχτερ που προκάλεσε το θάνατο 672 ανθρώπων. Λίγο καιρό αργότερα, οι επιζήσαντες ήρθαν αντιμέτωπο με τον εφιάλτη του ιού Ζίκα. Τον Φεβρουάριο του 2016 ο ΠΟΥ, σύμφωνα με τις οδηγίες του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού, ανακήρυξε τον Zika ως Επείγον Πρόβλημα Δημόσιας Υγείας Διεθνούς Ενδιαφέροντος (Public Health Emergency of international concern). Την ίδια χρονιά επιβεβαιώθηκαν εισαγόμενα κρούσματα στη Γερμανία, στη Δανία, στην Ελβετία, στην Αγγλία, στην Ιρλανδία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στην Πορτογαλία, στη Σουηδία, στη Φινλανδία και τον Καναδά.