Οφέλη της μεσογειακής διατροφής και στα κύτταρα; Τι αποκαλύπτει νέα επιστημονική έρευνα

Δεν είναι μυστικό πως η μεσογειακή διατροφή έχει πολλά οφέλη για την υγεία. Άλλωστε, πολλές μελέτες έχουν δείξει πως όσοι άνθρωποι ακολουθούν τη μεσογειακή διατροφή -που βασίζεται περισσότερο σε λαχανικά και ψάρια- είναι πιο υγιείς, με χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων, διαβήτη, καρκίνου και άλλων ασθενειών.

Παρά τις μελέτες και τις αποδείξεις τα οφέλη της, όμως, παραμένει αδιευκρίνιστο πώς αυτός ο συνδυασμός τροφίμων επιμηκύνει τη διάρκεια της ζωής σε κυτταρικό επίπεδο. Τώρα, νέα μελέτη απέδειξε για πρώτη φορά τις κυτταρικές επιδράσεις της μεσογειακής διατροφής. Σε πείραμα που χρησιμοποιήθηκαν νηματώδεις σκώληκες διαπιστώθηκε ότι ένα από τα υγιεινά λιπαρά επηρέασε τη διάρκεια ζωής τους. Η εύρεση αυτής της σύνδεσης είναι σημαντική, λένε οι ειδικοί που έκαναν τη μελέτη, καθώς δίνει νέα στοιχεία για τις επιδράσεις των διαφόρων λιπαρών στην υγεία και τον ρόλο που παίζει η διατροφή στη μακροζωία.

«Τα λίπη θεωρούνται γενικά επιζήμια για την υγεία», εξηγεί η γενετίστρια Άνν Μπρουνέ του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ. «Αλλά ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένοι τύποι λιπών, ή λιπιδίων, μπορεί να είναι ευεργετικοί», συμπληρώνει.

Η μεσογειακή διατροφή είναι πλούσια σε ωφέλιμα λιπαρά, γνωστά και ως μονοακόρεστα λιπαρά οξέα που περιέχονται σε τρόφιμα όπως οι ξηροί καρποί, τα ψάρια και το ελαιόλαδο. Η νέα μελέτη επικεντρώθηκε σε ένα υγιεινό λίπος, το ελαϊκό οξύ, το οποίο είναι το κύριο μονοακόρεστο λιπαρό οξύ στο ελαιόλαδο και σε ορισμένους ξηρούς καρπούς.

Χρησιμοποιώντας το σκουλήκι Caenorhabditis elegans, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως το ελαϊκό οξύ προστατεύει τις κυτταρικές μεμβράνες από βλάβες λόγω οξείδωσης των λιπιδίων και αυξάνει την ποσότητα δύο βασικών κυτταρικών συστατικών που ονομάζονται οργανίδια. Η επιστημονική ομάδα διαπίστωσε ότι τα σκουλήκια που τράφηκαν με ελαϊκό οξύ έζησαν περίπου 35% περισσότερο από εκείνα που ακολούθησαν μία πιο τυπική διατροφή.

Ένας τύπος οργανιδίου που ονομάζεται λιποσταγονίδιο, επέτρεψε στους ερευνητές να προβλέψουν με εκπληκτική ακρίβεια πόσες ημέρες θα επιβίωνε ένα σκουλήκι.

«Ο αριθμός των λιποσταγονιδίων σε μεμονωμένα σκουλήκια μάς είπε με ακρίβεια τη διάρκεια ζωής τους», δηλώνει η βιοχημικός Καταρίνα Πάπσντορφ του Στάνφορντ. «Τα σκουλήκια με μεγαλύτερο αριθμό λιποσταγονιδίων ζουν περισσότερο από εκείνα που έχουν λιγότερα» λέει έπειτα, σύμφωνα με το Science Alert.

Τα σκουλήκια τράφηκαν με βακτήρια που είχαν συμπληρωθεί είτε με ελαϊκό οξύ είτε με ελαϊδικό οξύ, ένα μονοακόρεστο τρανς λιπαρό οξύ που βρίσκεται στη μαργαρίνη και στα τηγανητά τρόφιμα. Τα δύο οξέα έχουν παρόμοια μοριακή δομή αλλά πολύ διαφορετικές επιπτώσεις στην υγεία. Τα τρανς λιπαρά όπως το ελαϊδικό οξύ θεωρούνται ανθυγιεινά, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, άνοιας και άλλων προβλημάτων.

«Είδαμε ότι ο αριθμός των λιποσταγονιδίων στα εντερικά κύτταρα των σκουληκιών αυξανόταν όταν τρέφονταν με ελαϊκό οξύ και ότι αυτό συσχετιζόταν με την παράταση της διάρκειας ζωής», προσθέτει η Μπρουνέ.

Αντιθέτως, το ελαϊδικό οξύ δεν αύξησε τον αριθμό των λιποσταγονιδίων ή τον αριθμό των ημερών που ζούσαν τα σκουλήκια. Εκτός από την αύξηση των λιποσταγονιδίων, τα εντερικά κύτταρα των σκουληκιών είχαν περισσότερα οργανίδια που ονομάζονται υπεροξειδιοσώματα και τα οποία περιέχουν ένζυμα που εμπλέκονται στην οξείδωση και το μεταβολισμό. Και τα δυο οργανίδια βρίσκονται σε νεότερα σε ηλικία ζώα, αλλά μειώνονται με την ηλικία. Τα σκουλήκια που έχουν περισσότερα οργανίδια στα κύτταρά τους τείνουν να ζουν περισσότερο, όπως και εκείνα που τράφηκαν με ελαϊκό οξύ κατά τη διάρκεια του πειράματος.

Ταυτόχρονα με τις επιδράσεις του στα οργανίδια, το ελαϊκό οξύ προστάτεψε τα κύτταρα περιορίζοντας την οξείδωση των λιπιδίων, μια χημική αντίδραση που καταστρέφει τις κυτταρικές μεμβράνες. Το ελαϊδικό οξύ είχε το αντίθετο αποτέλεσμα καθώς αύξησε την οξείδωση των μεμβρανών γεγονός μπορεί να προκαλέσει μιας σειρά δυσμενείς βιολογικές επιδράσεις, σύμφωνα με τους ερευνητές.

«Εδώ και χρόνια, μας ενδιαφέρει να μάθουμε πώς η διατροφή επηρεάζει το προσδόκιμο ζωής. Θα είναι φοβερό να δούμε μία παρόμοια σχέση μεταξύ των λιποσταγονιδίων και της μακροζωίας στα θηλαστικά και τους ανθρώπους. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι μπορεί να υπάρξει μία στρατηγική βασισμένη στα λιπαρά για τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας», καταλήγει η ερευνήτρια.