Κοροναϊός: Τι γνωρίζουμε, πώς προστατευόμαστε - Ερωτήσεις κι απαντήσεις

Ο κοροναϊός έχει μπει για τα καλά στις ζωές μας κι αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς μας. Σύμφωνα με τις μελέτες για αυτού του είδους τους ιούς, για να «πεθάνει» ο κοροναϊός θα πρέπει να ανέβει η θερμοκρασία, που σημαίνει ότι θα πρέπει να κάνουμε υπομονή γύρω στους δύο μήνες για να τον δούμε να μας... αποχαιρετά. Μέχρι να έρθει εκείνη η ώρα και βεβαίως να μην υπάρξει και καμία αλλαγή δεδομένων οφείλουμε να επιδεικνύουμε τη δέουσα σοβαρότητα, να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής και να πειθαρχούμε στις οδηγίες πολιτείας κι αρμοδίων τμημάτων υγείας.

Πολλά είναι τα ερωτήματα που ταλανίζουν τους πολίτες για τον νέο κοροναϊό και παρακάτω μπορείτε να βρείτε απαντήσεις στα περισσότερα εξ αυτών, που αφορούν σε συμπτώματα, πρόληψη κι άλλα πολλά.

Πόσο διαρκεί η επώαση, πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα

Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών, σε ποσοστό 97,5% έχουν εμφανίσει τα συμπτώματά τους μέσα σε 12 μέρες από την έκθεση στον ιό και την έναρξη της λοίμωξης, γεγονός που δικαιολογεί την έως τώρα καραντίνα για 14 μέρες. Ωστόσο, ένας στους 1.000 θα εμφανίσει συμπτώματα μετά τις δύο εβδομάδες απομόνωσης. Υπολογίστηκε ότι για κάθε 10.000 άτομα που μπαίνουν σε καραντίνα δύο εβδομάδων, τουλάχιστον τα 101 θα εκδηλώσουν συμπτώματα μετά τη λήξη της απομόνωσης τους.

Πώς μεταδίδεται

Σύμφωνα με τα ευρήματα των επιστημόνων ο 2019–nCoV μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με ασθενή, μέσω σταγονιδίων τα οποία παράγονται όταν ο ασθενής βήχει ή φτερνίζεται ή μέσω σταγονιδίων από τη σίελο ή από τη ρινική κοιλότητα. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, αρκετοί κοροναϊοί κυκλοφορούν στα ζώα, οι οποίοι δεν έχουν ακόμα μεταδοθεί σε ανθρώπους. Ωστόσο, με τα χρόνια, βελτιώνεται σε παγκόσμιο επίπεδο η ανίχνευση ιών κι έτσι είναι πολύ πιθανό να ανιχνευθούν περισσότεροι κοροναϊοί. Όσον αφορά στον νέο κοροναϊό 2019–nCoV, δεν έχει εντοπισθεί ακόμα η πηγή προέλευσης του στα ζώα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο 2019–nCoV μεταδίδεται από οποιοδήποτε ζώο ή το κατοικίδιο σας. Το πιο πιθανό είναι ότι η μετάδοση στον άνθρωπο προήλθε από κάποιο ζώο σε αγορά ζώντων ζώων στην Κίνα.

Πώς να προστατευτούμε

Για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, αποφεύγουμε την άμεση επαφή με ζώα ή με επιφάνειες που έχουν έρθει σε επαφή με ζώα. Τονίζεται και πάλι ότι μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα ζώα συντροφιάς ή κατοικίδια, όπως είναι οι γάτες και οι σκύλοι, μεταδίδουν τον 2019–nCoV. Ο 2019–nCoV προκαλεί αναπνευστική νόσο η οποία μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο σε άνθρωπο, συνήθως κατόπιν στενής επαφής με ασθενή μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον ή σε χώρο παροχής φροντίδας υγείας.

Σε περίπτωση που ένα άτομο πιστεύει ότι μπορεί να έχει συμπτώματα και γνωρίζει ότι υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να έχει εκτεθεί στον ιό, θα πρέπει να απευθυνθεί άμεσα σε επαγγελματία υγείας. Θα πρέπει να προσέχει να μην εκθέσει και άλλους ανθρώπους και να μη βρίσκεται σε κοντινή επαφή. Να παραμείνει στο σπίτι. Να απευθυνθεί στο ΕΟΔΥ όπου θα τον παραπέμψουν άμεσα εκεί που θα διαπιστωθεί εάν έχει προσβληθεί από τον κοροναϊό.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, για τη διαχείριση ύποπτου κρούσματος με πνευμονία από το νέο κοροναϊό συστήνονται τα παρακάτω:

• χορήγηση απλής χειρουργικής μάσκας στον ασθενή

• εξέταση και νοσηλεία του ασθενή σε ξεχωριστό θάλαμο

• εφαρμογή βασικών προφυλάξεων, προφυλάξεων επαφής και προφυλάξεων σταγονιδίων από το προσωπικό που εμπλέκεται στη διαχείριση του ασθενή

• άμεση ενημέρωση της Επιτροπής Νοσοκομειακών Λοιμώξεων

• άμεση δήλωση του περιστατικού στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας

Οι οκτώ οδηγίες για τις ευπαθείς ομάδες

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας στο πλαίσιο νέας ενημερωτικής εκστρατείας, που εντάσσεται στην καμπάνια που έχει ξεκινήσει η ΓΓΠΠ για τον κοροναϊό με τίτλο: «Δεν φοβόμαστε - Προστατευόμαστε - Μένουμε σπίτια μας», εξέδωσε οδηγίες για αυτούς που κινδυνεύουν περισσότερο από τον κοροναϊό.

Όπως ανακοινώθηκε το βράδυ της Δευτέρας, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, οι συγκεκριμένες συμβουλές εκδόθηκαν σε απόλυτη συνεννόηση με το υπουργείο Υγείας και τον ΕΟΔΥ και με σκοπό την παροχή έγκυρης ενημέρωσης στους πολίτες.

Από την ΓΓΠΠ τονίζεται ότι, σύμφωνα με τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα για τη λοίμωξη από τον COVID-19, τα ηλικιωμένα άτομα καθώς και άτομα οποιασδήποτε ηλικίας με χρόνια υποκείμενα νοσήματα (π.χ. χρόνια αναπνευστικά νοσήματα, κακοήθειες κτλ), ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση σοβαρής νόσου και επιπλοκών.

Κατά συνέπεια, για αυτές τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, κρίνεται ιδιαίτερα αναγκαία η συστηματική εφαρμογή όλων των μέτρων για την πρόληψη της μετάδοσης και διασποράς του νέου κοροναϊού, με έμφαση στα ακόλουθα:

1. Να αποφεύγουν επαφές με άτομα με συμπτωματολογία λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος.
2. Να αποφεύγουν όλα τα μη απαραίτητα ταξίδια, ιδιαίτερα σε περιοχές ή χώρες με επιβεβαιωμένη μετάδοση του ιού στην κοινότητα.
3. Να εφαρμόζουν την υγιεινή των χεριών και να αποφεύγουν την επαφή των χεριών με το πρόσωπο (μάτια, μύτη, στόμα).
4. Να συμμορφώνονται στη χρόνια φαρμακευτική αγωγή που ενδεχομένως λαμβάνουν και στις οδηγίες των θεραπόντων ιατρών.
5. Να αποφεύγουν χώρους συγχρωτισμού, κοινωνικών συναναστροφών μαζικού χαρακτήρα και εκδηλώσεων.
6. Να επικοινωνούν άμεσα με τον θεράποντα ιατρό σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος και να επιμένουν σε ιατρική αξιολόγηση.
7. Να αποφεύγουν επισκέψεις σε νοσηλευόμενους ασθενείς.
8. Να αποφεύγουν επισκέψεις σε χώρους υπηρεσιών υγείας χωρίς σοβαρό λόγο.

Υπενθυμίζεται τέλος ότι για περισσότερες πληροφορίες, οι πολίτες να καλούν στον τηλεφωνικό αριθμό 1135.

Ερωτήσεις, απαντήσεις και υποδείξεις για τον νέο κοροναϊό

Τι είναι κοροναϊοί;

Οι κοροναϊοί είναι μια μεγάλη οικογένεια ιών που μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη σε ζώα και ανθρώπους. Στους ανθρώπους προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις με ποικίλη σοβαρότητα. Εκτιμάται ότι οι κοροναϊοί είναι υπεύθυνοι για ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των κοινών κρυολογημάτων σε ενήλικες και παιδιά.

Τι είναι o νέος κοροναϊός SARS–CoV-2 και τι είναι COVID-19;

Ο νέος κοροναϊός 2019-nCoV ονομάζεται τώρα SARS-CoV-2, ενώ η λοίμωξη που προκαλεί ονομάζεται COVID-19. O νέος αυτός ιός εμφανίστηκε στην Κίνα το Δεκέμβριο του 2019 και στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε ότι πρόκειται για νέο κοροναϊό και είναι μέλος της ίδιας μεγάλης οικογένειας με τους προηγούμενους κοροναϊούς SARS και MERS.

Πώς μεταδίδεται ο νεός κοροναϊός;

Η μετάδοση του ιού γίνεται από άτομο σε άτομο μέσω του αναπνευστικού, με σταγονίδια από τη μύτη ή το στόμα, από άτομα που βήχουν ή φτερνίζονται. Για αυτό τον λόγο οι πιθανότητες μετάδοσης από κάποιο άτομο με συμπτώματα είναι περισσότερες. Η μετάδοση από ένα ασυμπτωματικό άτομο που μπορεί να φέρει τον ιό είναι πολύ χαμηλή. Χαμηλός είναι και ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού μέσω κοπράνων.

Πόση είναι η περίοδος επώασης του νέου κοροναϊού;

Η περίοδος επώασης του ιού είναι ο χρόνος από την στιγμή που μολύνεται κάποιος από τον ιό μέχρι την έναρξη των συμπτωμάτων της νόσου. Ο χρόνος αυτός κυμαίνεται από 1-14 ημέρες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης COVID-19;

Τα συνήθη συμπτώματα της νόσου είναι πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, ρινική καταρροή, δυσκολία αναπνοής και μυαλγίες. Οι ασθενείς μπορούν να παρουσιάσουν από απλό κρυολόγημα μέχρι ήπια, μέτρια ή σοβαρή λοίμωξη, συμπεριλαμβανομένης σοβαρής πνευμονίας, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, σηψαιμία και σηπτικό σοκ.

Ο νέος κοροναϊός επηρεάζει μόνον τους ηλικιωμένους ή και άτομα νεότερης ηλικίας;

Άτομα όλων των ηλικιών μπορούν να μολυνθούν από τον νέο κοροναϊός. Ηλικιωμένοι και άτομα με προϋπάρχουσες ιατρικές παθήσεις φαίνεται να είναι πιο ευάλωτοι στην λοίμωξη από τον ιό.

Πόσοι ασθενείς εμφανίζουν σοβαρή νόσο και ποια άτομα κινδυνεύουν περισσότερο;

Οι περισσότεροι ασθενείς (περίπου το 80%) εμφανίζουν ήπια νόσο. Σοβαρή νόσο είναι πιθανότερο να εμφανίσουν τα άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (π.χ. ηλικιωμένοι, καρδιοπαθείς, άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, ηπατοπάθειες ή πνευμονοπάθειες). Σε περίπτωση βαρύτερης νόσησης, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει σοβαρή πνευμονία και να χρειαστεί νοσηλεία σε νοσοκομείο. Και σε αυτή την περίπτωση οι περισσότεροι  ασθενείς φαίνεται να θεραπεύονται χωρίς πολύ σοβαρές επιπλοκές. Να τονιστεί ότι το ποσοστό θνησιμότητας είναι χαμηλό και είναι περίπου 2%.

Πόσο πιθανόν είναι να μολυνθώ από τον νέο κοροναϊό;

Κίνδυνος μόλυνσης υπάρχει εάν τις τελευταίες 14 μέρες έχετε ταξιδέψει σε χώρες με συνεχόμενη επιδημία στη κοινότητα ή έχετε έρθει σε επαφή με επιβεβαιωμένο ή ύποπτο κρούσμα του κοροναϊού.

Υπάρχει θεραπεία για την λοίμωξη που προκαλείται από τον νέο κοροναϊό;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία, επομένως η προσέγγιση που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ασθενών με λοίμωξη από τον νέο κοροναϊό είναι η αντιμετώπιση των κλινικών συμπτωμάτων. Η υποστηρικτική φροντίδα μπορεί να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για τους ασθενείς αυτούς.

Πότε πρέπει κάποιος να ελεγχθεί για COVID-19;

Εάν έχει οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού (αιφνίδια έναρξη νόσου, με τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω συμπτώματα: πυρετό, βήχα, δύσπνοια), με ή χωρίς ανάγκη νοσηλείας ΚΑΙ τουλάχιστον ένα από τα παρακάτω επιδημιολογικά κριτήρια, εντός των τελευταίων 14 ημερών πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων:

• Στενή επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα λοίμωξης από τον νέο κοροναϊό SARS-CoV-2 ή
• Ιστορικό ταξιδιού σε πληττόμενες από τον SARS-CoV-2 περιοχές με βάση τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα.

Κάθε ύποπτο κρούσμα θα πρέπει να υποβάλλεται άμεσα σε εργαστηριακό έλεγχο για τον ιό SARS-CoV-2.

Πότε κάποιος πρέπει να υποβάλλεται σε εργαστηριακό έλεγχο για τον νέο κοροναϊό;

Αν κάποιος πληρεί τα επιδημιολογικά και κλινικά κριτήρια (όπως αναφέρθηκε ερ. 6) θα πρέπει άμεσα να επικοινωνήσει τηλεφωνικώς με τον προσωπικό του ιατρό ή στο τηλεφωνικό κέντρο 1420. Εάν ο ιατρός σας ή οι επαγγελματίες υγείας στο 1420 πιστεύουν ότι υπάρχει ανάγκη για εργαστηριακή εξέταση θα σας ενημερώσει για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί.

Τι μπορώ να κάνω για να προστατευθώ και να αποτρέψω την εξάπλωση του ιού;

• Πλένετε τα χέρια σας σε τακτά χρονικά διαστήματα με τρεχούμενο νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα.
• Χρησιμοποιείτε αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα.
• Όταν βήχετε ή φτερνίζεστε χρησιμοποιείτε χαρτομάντηλα μιας χρήσης και πετάτε τα χρησιμοποιημένα χαρτομάντηλα σε κλειστό κάδο απορριμμάτων ή χρησιμοποιήστε το εσωτερικό του αγκώνα σας.
• Αποφύγετε την επαφή χεριών με το στόμα, τη μύτη και τα μάτια σας.
• Κρατάτε απόσταση ενός μέτρου από ένα άτομο που φαίνεται να είναι άρρωστο με συμπτώματα γρίπης.
• Μείνετε ενημερωμένοι για τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με το COVID-19.

Πρέπει να φορέσω μάσκα για να προστατεύσω τον εαυτό μου;

Οι μάσκες προσώπου βοηθούν στη πρόληψη της περαιτέρω διάδοσης της λοίμωξης από ασθενείς στους άλλους γύρω τους. Δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματικές στην προστασία αυτών που δεν έχουν μολυνθεί με τον ιό για αυτό δεν συνίσταται η χρήση της. Η χρήση μάσκας συστήνεται στους επαγγελματίες υγείας και στους ανθρώπους που φροντίζουν ασθενείς που έχουν προσληφθεί με τον ιό.

Υπάρχει εμβόλιο κατά του νέου κοροναϊού;

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν εμβόλια κατά των κοροναϊών.

Σε ποια άτομα συστήνεται κατοίκον περιορισμός;

Στα άτομα που έχουν ταξιδέψει τις τελευταίες 14 μέρες σε χώρες/επαρχίες με συνεχιζόμενη επιδημία στην κοινότητα και δεν έχουν εμφανίσει προς το παρόν κλινικά συμπτώματα. Οι χώρες/επαρχίες μπορούν να αλλάξουν ανάλογα με την εξέλιξη της επιδημίας.

Ζώα, κατοικίδια και παραλαβή «ύποπτων» πακέτων

Μπορούν οι άνθρωποι να μολυνθούν από τα ζώα ή μπορεί κάποιος να μολυνθεί από το κατοικίδιο του;

Οι κοροναϊοί είναι μεγάλη οικογένεια ιών και κάποιοι από αυτούς συναντώνται και στα ζώα. Σπάνια οι άνθρωποι μολύνονται με αυτούς τους ιούς.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα κατοικίδια ζώα όπως γάτες και σκύλοι μπορούν να μολυνθούν ή να μεταδώσουν τον νέο αυτό κοροναϊό.

Είναι ασφαλές να λαμβάνω ένα πακέτο από μια περιοχή όπου έχει αναφερθεί COVID-19;

Η πιθανότητα μετάδοσης του ιού από άτομο που έχει τον ιό σε ένα πακέτο είναι χαμηλή, καθώς και ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού από ένα γράμμα ή πακέτο που έχει μετακινηθεί, ταξιδέψει και εκτεθεί σε διαφορετικές συνθήκες και θερμοκρασίες είναι εξίσου μικρός.

Ταξιδιωτικές οδηγίες- Είναι ασφαλές να ταξιδέψω;

Όσοι Ελληνες πολίτες βρίσκονται ή προτίθενται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό λόγω της συνεχιζόμενης μετάδοσης του κοροναϊού σε διάφορες χώρες συστήνεται όπως αποφεύγουν κυρίως να ταξιδέψουν σε χώρες/περιοχές που έχουν παρουσιάσει μεγάλο αριθμό κρουσμάτων και γενικότερα να περιορίσουν τα ταξίδια τους στα απαραίτητα.