Αποτρόπαιο έγκλημα: Σαν σήμερα ταγματασφαλίτες εκτελούν ανάπηρους πολέμου

Βράδιαζε στην γερμανοκρατούμενη Αθήνα του 1943, μια μέρα σαν τη σημερινή: 30 Νοεμβρίου, ανήμερα του Αγίου Αντρέα. Έξω από μεγάλα νοσοκομεία της πόλης παρατηρείται κινητικότητα. Άνδρες, ένοπλοι, όχι Γερμανοί, τρέχουν με νευρικότητα στις εισόδους του «Σωτηρία», και 18 ακόμη μεγάλων νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Πολλοί ανησυχούν και δικαίως. Τι έχει συμβεί; Εκατοντάδες άνδρες των ταγμάτων ασφαλείας χύμηξαν σαν πεινασμένα σκυλιά στους θαλάμους των νοσοκομείων, όπου νοσηλεύονταν εκατοντάδες ανάπηροι από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο, οι οποίοι... είχαν κάνει το μοιραίο λάθος να ενταχθούν στο ΕΑΜ. Οι ένοπλοι Έλληνες – συνεργάτες των Γερμανών φόρτωσαν σε καμιόνια τους ανάπηρους και τους οδήγησαν στο στρατόπεδο «Χατζηκώστα», αλλά και στο διαβόητο «Χαϊδάρι». Την άλλη μέρα στήσανε στον τοίχο 283!

Ενοχλούσαν οι ανάπηροι

Μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού, οι περισσότεροι των αναπήρων πολέμου συγκεντρώθηκαν σε νοσοκομεία της πρωτεύουσας. Περίπου 15.000 ανάπηροι νοσηλεύτηκαν υπό κάκιστες συνθήκες και δίχως ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, σε δεκάδες νοσοκομεία της Αθήνας. Από την πρώτη στιγμή, οι ανάπηροι, άρχισαν αγώνες για την επιβίωσή τους πρωτίστως και κατόπιν εναντίον των αξιωματικών που συνεργάζονταν με την κατοχική κυβέρνηση και με τους κατακτητές. Τον Σεπτέμβριο του 1941, ιδρύθηκε το ΕΑΜ, όπου πολλοί από τους αναπήρους βρίσκουν πολιτική στέγη και ο «πόλεμος» αρχίζει ξανά. Στις 28 Οκτώβρη 1941 ανάπηροι μαζί με φοιτητές καταθέτουν στεφάνια στο μνημείο του «Αγνώστου Στρατιώτη» υπό το βλοσυρό βλέμμα των Αρχών κατοχής. Το κίνημα των αναπήρων συντονίζεται με το φοιτητικό κίνημα, με τους δημόσιους υπάλληλους, τους βιοτέχνες, τους εργαζόμενους.

Σε όλες τις λαϊκές κινητοποιήσεις της Αθήνας για συσσίτια, στις εθνικές επετείους της 25ης του Μάρτη και 28ης Οκτώβρη μπροστάρηδες είναι οι ανάπηροι και οι τραυματίες του αλβανικού μετώπου· άλλοι με ένα πόδι, άλλοι  δίχως χέρια, πολλοί στα αναπηρικά τους αμαξίδια ή με τις πατερίτσες, με μπαστούνια ακόμα και με τους επιδέσμους στα κεφάλια, στα μάτια. Οι νοσοκόμες έσπρωχνα τα αμαξίδια, υποβάσταζαν τους ακρωτηριασμένους ή οδηγούσαν τους τυφλούς. 

Ο αγώνας των αναπήρων εξοργίζει τις ελληνικές δωσιλογικές και γερμανοϊταλικές Αρχές κατοχής. Πέφτει η ιδέα να οδηγηθούν και να εγκλειστούν όλοι οι ανάπηροι πολέμου στα Μέθανα, για «λουτροθεραπεία». Οι ανάπηροι αντιλαμβάνονται και ενημερώνονται από δικούς τους για το σχέδιο και το ματαιώνουν.

Στις 3 Μαρτίου του 1943, ανάπηροι πήραν μέρος στην παλλαϊκή διαδήλωση που είχε σκοπό τη ματαίωση της επιστράτευσης για λογαριασμό των δυνάμεων του «άξονα». Πλάι τους εργαζόμενοι της Αθήνας και του Πειραιά, δημόσιοι υπάλληλοι, φοιτητές, λαός ολόκληρος! Το τίμημα: 46 νεκροί! Η επιστράτευση ματαιώθηκε.

Η υπόθεση με τις αντιδράσεις και τον αγώνα των αναπήρων δεν πήγαινε άλλο. Ο Στυλιανός Γονατάς, ένας από τους εμπνευστές, από κοινού με τον Θεόδωρο Πάγκαλο (παππούς του πολιτικού του ΠΑΣΟΚ), της ίδρυσης και συγκρότησης των Ταγμάτων Ασφαλείας (ένοπλων παραστρατιωτικών μονάδων, υπαγόμενων στην γερμανική διοίκηση, που χρησιμοποιήθηκαν από τους κατακτητές ενάντια στο αντιστασιακό κίνημα), λέγεται ότι ήταν ο ιθύνων νους, που σχεδίασε την έφοδο στα νοσοκομεία και το άγριο χτύπημα των αναπήρων. Ωστόσο ο Γονατάς (στρατιωτικός και πολιτικός), γρήγορα αποστασιοποιήθηκε από το όλο εγχείρημα των Ταγμάτων Ασφαλείας λόγω των αγριοτήτων που διέπραξαν κατά του άμαχου πληθυσμού και της επικράτησης φιλοβασιλικών ακροδεξιών στοιχείων στην καθοδήγησή τους και μάλλον κακώς του αποδίδουν κάποιοι αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα.

Το βράδυ της ντροπής

Το απόβραδο της 30ής Νοεμβρίου λοιπόν, ελληνόφωνα στρατεύματα κατοχής, οι ταγματασφαλίτες, οπλισμένοι με γερμανικά όπλα, και υπό την καθοδήγηση του αξιωματικού της Γκεστάπο Φον Στρόουπ περικύκλωσαν τα στρατιωτικά νοσοκομεία, και τα καταλαμβάνουν. Εισβάλλουν φωνάζοντας και πυροβολώντας και με χτυπήματα, λογχισμούς και πυροβολισμούς ρίχνονται πάνω στους ανάπηρους και στους τραυματίες. Η αγριότητα τους, ξεπερνάει τα όρια: Έσυραν αναπήρους με κομμένα και τα δυο άκρα στους διαδρόμους των νοσοκομείων και στους προαύλιους χώρους. Άρπαζαν τα τεχνητά μέλη και τα έσπαζαν για να μην τα χρησιμοποιήσουν και τους χτύπαγαν με αυτά στο κεφάλι. Οι ανάπηροι φορτώνονται σε καμιόνια. Πολλοί αυτούς πέθαναν ή κατά τη μεταφορά τους ή μέσα στις φυλακές γιατί τα μη επουλωμένα τραύματά τους αιμορραγούσαν.

Την επομένη ακούστηκαν τα πολυβόλα...