Σαν σήμερα 18 Μαΐου: Ο Νικηταράς αποκτά το προσωνύμιο Τουρκοφάγος μετά τη μάχη των Δολιανών

18 Μαΐου. Η Μάχη των Δολιανών ήταν η πρώτη μάχη της Ελληνικής Επανάστασης που διεξήχθη εντός οικισμού και όχι σε ανοιχτό πεδίο. Μάλιστα, στα Δολιανά διασώζονται ακόμα και σήμερα τα περισσότερα από τα 13 σπίτια στα οποία οχυρώθηκαν οι Έλληνες αγωνιστές, μαζί και αυτό στο οποίο ταμπουρώθηκε ο ίδιος ο Νικηταράς, το οποίο σήμερα είναι διατηρητέο κτήριο και λειτουργεί ως μουσείο.

Διαβάστε επίσης: Επανάσταση 1821: Σπαράγματα του έθνους στο Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας του Παύλου Βρέλλη   

Στις 17 Μαΐου και μετά από εντολή του θείου του, Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο Νικήτας Σταματελόπουλος πήγε στα Δολιανά με εκατό άντρες, με τελικό προορισμό το Άργος και το Ναύπλιο για πολεμικές προμήθειες, αλλά και προς ενίσχυση άλλων οπλαρχηγών. Στις 18 Μαΐου τα ξημερώματα, ισχυρή τουρκική δύναμη (4.000 άνδρες και κανόνια, κατά τον Σπυρίδωνα Τρικούπη) υπό τον Κεχαγιάμπεη, βγήκε από την Τριπολιτσά, με στόχο τη διάλυση του ελληνικού στρατοπέδου στα Βέρβενα. Ένα μέρος του τουρκικού στρατεύματος κινήθηκε προς τα Δολιανά. Οι κάτοικοι, αντιλαμβανόμενοι την εχθρική προέλαση, προσέτρεξαν στον Νικηταρά για να τον ενημερώσουν και να του ζητήσουν να υπερασπιστεί το χωριό τους. Ένα τυχαίο γεγονός είχε οδηγήσει τους άνδρες του Νικηταρά και τον ίδιο να φύγουν το προηγούμενο βράδυ από τα Δολιανά. Ο έλληνας οπλαρχηγός επέστρεψε με τους άνδρες του και οχυρώθηκε στα σπίτια του χωριού.

Οι Έλληνες κατάφεραν, αν και κατά πολύ λιγότεροι να σταματήσουν την προέλαση των Τούρκων, προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες, σε μία μάχη που διήρκεσε όλη την ημέρα. Οι Τούρκοι στο τέλος της ημέρας τράπηκαν σε φυγή και κλείστηκαν στην Τριπολιτσά, αφήνοντας εβδομήντα νεκρούς, δύο κανόνια και τρεις σημαίες. Σε αυτή τη μάχη ο Νικήτας Σταματελόπουλος κέρδισε το προσωνύμιο του «Νικηταράς ο Τουρκοφάγος» που θα τον ακολουθούσε μέχρι τις φυλακές της Αίγινας, όπου ρίχτηκε επί Όθωνα και μέχρι το τέλος της ζωής του, όταν πάμπτωχος, ρακένδυτος και σχεδόν τυφλός θα ζητιάνευε έξω στον χώρο όπου σήμερα βρίσκεται ο ναός της Ευαγγελιστρίας στον Πειραιά. Ο Νικηταράς πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849 σε ηλικία 62 ετών και τάφηκε - σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του -  δίπλα στον θείο του, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Να σημειώσουμε ότι η μάχη των Δολιανών ματαίωσε τη διάλυση του στρατοπέδου στα Βέρβενα και το σχέδιο των Τούρκων. Επίσης τόνωσε το ηθικό των επαναστατών και άνοιξε το δρόμο για την άλωση της Τριπολιτσάς.

Επίσης σαν σήμερα: Το 1928 Οι οθωμανικές δυνάμεις του Μουσταφά Πασά νικούν τους Έλληνες αγωνιστές υπό τον ηπειρώτη οπλαρχηγό Χατζημιχάλη Νταλιάνη στη μάχη του Φραγκοκάστελλου. Τον χώρο υπερασπίζονταν 600 άνδρες από τους οποίους σκοτώθηκαν οι περισσότεροι. Ο θρύλος λέει ότι από τότε, κάθε χρόνο τα χαράματα στις 18 Μαΐου εμφανίζονται στις πολεμίστρες του κάστρου τα φαντάσματα των ηρώων, οι γνωστοί Δροσουλίτες: Μια μακριά σειρά από ανθρώπινες σκιές φαίνεται να ξεκινάει πριν από την ανατολή του ηλίου και σε ημέρες με άπνοια, από την ερειπωμένη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους και να προχωρά προς τη θάλασσα του Φραγκοκάστελλου. Οι ντόπιοι έδωσαν σ’ αυτές τις σκιές την ονομασία Δροσουλίτες, γιατί εμφανίζονται την ώρα της πρωινής δροσιάς. Ο θρύλος υποστηρίζει ότι  οι σκιές ανήκουν στους άνδρες του Χατζημιχάλη Νταλιάνη…

Τέλος σήμερα είναι η Διεθνής Ημέρα μουσείων και η Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για το Εμβόλιο κατά του AIDS.