Οι 10 εκπληκτικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις που έφεραν στο φως νέα δεδομένα και μας έκαναν να ξαναδιαβάσουμε την Ιστορία

Εχετε σκεφτεί ποτέ τις ανακαλύψεις που μας άνοιξαν δρόμο στην μελέτη της Ιστορίας; Οι 10 εκπληκτικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις που έφεραν στο φως νέα δεδομένα, θα σας 

Παρόλο που πλέον η προηγμένη τεχνολογία και η επισταμένη έρευνα έχουν καταστήσει το αρχαίο παρελθόν στις μέρες μας πιο προσιτό από ποτέ, δεν έχουν γίνει ακόμη και τόσες πολλές πρωτοποριακές ανακαλύψεις.

Οι πιο κάτω 10 αρχαιολογικές ανακαλύψεις, όχι μόνο άλλαξαν τον τρόπο που «ξαναδιαβάσαμε» την Ιστορία, αλλά μας αποκάλυψαν έναν θησαυρό μυστικών που είχαν χαθεί στα βαθιά σκοτάδια του παρελθόντος.

1. Το Παλάτι της Κνωσού

Το αρχαίο μινωικό ανάκτορο της Κνωσού στην Κρήτη, θεωρείται η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης. Πιθανώς χτισμένη μεταξύ 1600 και 1400 π.Χ., η Κνωσός ήταν το πολυτελές κέντρο της πόλης κατά την Εποχή του Χαλκού. Σήμερα, η αναστηλωμένη πόλη εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τις εκπληκτικές τοιχογραφίες της και την εκπληκτική αρχιτεκτονική.

Το παλάτι ανακαλύφθηκε το 1900 από τον αρχαιολόγο σερ Άρθουρ Έβανς. Παρόλο που ανακαλύφθηκε πριν από περισσότερο από έναν αιώνα, πολλά ερωτήματα παραμένουν ακόμα αναπάντητα. Οι ιστορικοί δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει πότε χτίστηκε το παλάτι, καθώς ορισμένα κτίρια προϋπήρχαν της κύριας δομής του παλατιού.

2. H Πομπηία Μέσα από τις στάχτες

Ο διαβόητος και τραγικός χαμός της πόλης της Πομπηίας βοήθησε τους αρχαιολόγους και τους ιστορικούς να κατανοήσουν τη ζωή στην αρχαία Ρώμη χάρη στην απίστευτη διατήρηση κτιρίων, τεχνουργημάτων, φαγητού, ακόμη και ανθρώπινων υπολειμμάτων, που παρέμειναν ανέγγιχτα κάτω από την ηφαιστειακή τέφρα. Η παλαιότερη αναφορά της πόλης καταγράφηκε το 310 π.Χ. Το 62 μ.Χ. έγινε ένας σφοδρότατος σεισμός, που συντάραξε την ωραία και πλούσια πόλη, αλλά ο σεισμός αυτός δεν ήταν παρά το προμήνυμα για την ολοσχερή καταστροφή της. Λίγα χρόνια αργότερα, στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ., έπειτα από εκκωφαντική έκρηξη του Βεζούβιου, ένα τεράστιο κύμα στάχτης έθαψε, μέσα σε λίγες ώρες, την εύθυμη, σπάταλη και πανέμορφη ρωμαϊκή πόλη.

Την επόμενη μέρα, ένα κύμα τοξικών αερίων σάρωσε την πόλη, σκοτώνοντας όσους επέζησαν. Η πόλη θάφτηκε κάτω από 3 μέτρα στάχτης, ηφαιστειακών αναβλημάτων και κίσσηρι (ελαφρόπετρα) και έμεινε ανέγγιχτη επί αιώνες. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 2.000 άτομα τάφηκαν ζωντανά και πέθαναν έτσι από ασφυξία. Πρώτη ανακάλυψη τμήματος της Πομπηίας έγινε το 1592, τυχαία, κατά τις εργασίες για την κατασκευή του υπόγειου υδραγωγείου της πόλης Τόρε Ανουντσιάτα που βρίσκεται εκεί κοντά.

Τα ερείπια της Πομπηίας ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά το 1709, αλλά οι μεγάλες ανασκαφές άρχισαν μόνο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέχρι τη δεκαετία του 1990, τα δύο τρίτα της πόλης είχαν επιστρέψει στο φως. Η Πομπηία είναι ένας θησαυρός πληροφοριών χάρη στη στάχτη που διατήρησε σχεδόν ανέπαφο ό,τι είχε καλύψει.

Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει πλούσιες επαύλεις με τις πολυάριθμες τοιχογραφίες τους, την αγορά, πολυάριθμους ναούς, το μικρό και το μεγάλο θέατρο, αψίδες, κρήνες, καταστήματα, ιδιωτικές κατοικίες. Διασώθηκαν και λεπτομέρειες που μας δείχνουν τον ξαφνικό θάνατο της πόλης. Άνθρωποι που έτρωγαν ξαπλωμένοι στα ανάκλιντρα, άνθρωποι που πνίγηκαν απ' τις αναθυμιάσεις προσπαθώντας να ξεφύγουν απ' το φριχτό θάνατο.. Αρτοποιεία με μηχανήματα ζύμωσης, που περιέχουν καρβέλια ψωμιού που ψήθηκαν την ημέρα της έκρηξης. Διατηρήθηκαν επίσης επιγραφές, οι οποίες έδειχναν στους αρχαιολόγους ακριβώς τι δουλειά είχε κάθε κτίριο.

Έχουν επίσης ανακαλυφθεί υπολείμματα ανθρώπων και ζώων. Από τους 2.000 γνωστούς θανάτους που σημειώθηκαν στην Πομπηία κατά τη διάρκεια της έκρηξης, 1.150 πτώματα βρέθηκαν αιώνες αργότερα. Πολλά από τα πτώματα διατηρήθηκαν από τα ασβεστοποιημένα στρώματα στάχτης που κάλυψαν την πόλη.

3. Ένας ολόκληρος Πολιτισμός στο Ακρωτήρι

Αν η Πομπηία είναι η μεγάλη θαμμένη πόλη της Αρχαίας Ρώμης, τότε το Ακρωτήρι της Σαντορίνης είναι το αντίστοιχο της Αρχαίας Ελλάδας. Η μινωική πόλη καταστράφηκε μετά την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας – μια ηφαιστειακή έκρηξη στο Αιγαίο Πέλαγος που κατέστρεψε το νησί της Σαντορίνης και οικισμούς όπως το Ακρωτήρι. Ολόκληρος ο οικισμός θάφτηκε μετά την έκρηξη που προκάλεσε τεράστιο τσουνάμι.

Η πόλη ανακαλύφθηκε τυχαία όταν λόγω της χρησιμοποίησης θηραϊκής γης για τη μόνωση των τοιχωμάτων της διώρυγας του Σουέζ από τον γάλλο μηχανικό Φερντινάν ντε Λεσσέψ το 1866 αποκαλύφθηκαν προϊστορικές αρχαιότητες. Μικρή ανασκαφική έρευνα επιχειρήθηκε το 1870 από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Εκτεταμένες ανασκαφές ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960 από τον καθηγητή Σπύρο Μαρινάτο, με τις υποδείξεις του ντόπιου Νίκου Πελέκη και στο ίδιο σημείο που έκαναν τις ανασκαφές τους οι Γάλλοι. Από τα ευρήματα των ανασκαφών είναι πλέον γνωστό ότι η περιοχή του Ακρωτηρίου κατοικήθηκε για πρώτη φορά κατά την Ύστερη Νεολιθική περίοδο (γύρω στο 4500 π.Χ. Το μεγάλο πλήθος από τοιχογραφίες που βρέθηκε κατά τη διάρκεια των ανασκαφών αποτελεί πολύτιμη πηγή πληροφοριών για την καθημερινή ζωή στο Ακρωτήρι, τη θρησκεία και τη φύση του νησιού.

4. Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Θαμμένος στη θάλασσα για 2.000 χρόνια, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων ανακαλύφθηκε από μια ομάδα δυτών το 1900. Το παράξενο αντικείμενο παρέμεινε άγνωστο μέχρι τη δεκαετία του 1970, όταν αποκαλύφθηκε ότι η συσκευή πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε για να μετράει τις κινήσεις των αστεριών, καθιστώντας τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων ως τον παλαιότερο υπολογιστής στον κόσμο. Ο μηχανισμός ανακαλύφθηκε σε ένα αρχαίου ναυάγιο στα ανοικτά των ακτών των Αντικυθήρων. Το ναυάγιο χρονολογείται από τον 1ο αιώνα π.Χ. Η συσκευή είναι κατασκευασμένη από μπρούντζο και χρησιμοποιεί μια σειρά από τροχούς, γρανάζια και δείκτες για να παρακολουθεί την κίνηση του ήλιου, της σελήνης και των αστεριών.

5. Ο τάφος του Τουταγχαμών

Παρόλο που είναι ένας από τους πιο γνωστούς Αιγύπτιους όλων των εποχών, ο Τουταγχαμών ήταν ένας σχετικά βραχύβιος Φαραώ που πέθανε όταν ήταν μόλις 18 χρονών. Ενταφιάστηκε σε ένα πλούσιο μνημείο γεμάτο θησαυρούς, συμπεριλαμβανομένης της εμβληματικής χρυσής ταφικής μάσκας. Τα αίτια θανάτου του Τουταγχαμών δεν είναι ξεκάθαρα. Μία κρανιοεγκεφαλική κάκωση, που εντοπίστηκε κατά την εξέταση της μούμιας με Ακτίνες Χ, μαρτυρά ότι ο θάνατός του ήταν βίαιος, αλλά ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα αν επρόκειτο για συνωμοσία ή ατύχημα ή ακόμα και αρρώστια.

Ο τάφος του Φαραώ ανακαλύφθηκε στις 4 Νοεμβρίου του 1922 από τον Βρετανό αρχαιολόγο Χάουαρντ Κάρτερ και η σαρκοφάγος ανοίχτηκε στις 16 Φεβρουαρίου του 1923. Ήταν ο μοναδικός ασύλητος βασιλικός τάφος στην Κοιλάδα των Βασιλέων, κάτι που πιθανόν αποδίδεται στο μικρό μέγεθος του. Ο Τουταγχαμών είχε γυναικείους γοφούς, πεταχτά δόντια, ενώ σύμφωνα με την «εικονική αυτοψία» που τού έγινε, στα δάκτυλα των ποδιών του φάνηκε απόκλιση. Ένα ακόμη στοιχείο του ότι ο Τουταγχαμών είχε προβλήματα κινητικότητας είναι άλλωστε και οι 130 βακτηρίες που ευρέθηκαν θαμμένες στον τάφο του. Η ανακάλυψη ήταν ένα από τα πρώτα ευρέως αναφερόμενα αρχαιολογικά θαύματα της εποχής του και έκτοτε έχει σηματοδοτήσει έναν αιώνα έρευνας στη διάσημη Κοιλάδα των Βασιλέων της Αιγύπτου.

6. Η στήλη της Ροζέτας

Η Στήλη της Ροζέτας δεν είναι απλώς ένα υπέροχο αρχαίο τεχνούργημα, αλλά ήταν επίσης και το κλειδί για την κατανόηση αρχαίων γλωσσών. είναι μια πέτρινη πλάκα από γρανοδιορίτη - και όχι από βασάλτη ή γρανίτη όπως συχνά αναφέρεται λανθασμένα - που προέρχεται από ναό και εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο.
Η Στήλη ήταν το αντίγραφο ενός επίσημου διατάγματος από τον βασιλιά της Αιγύπτου Πτολεμαίο Ε' τον Επιφανή, ο οποίος κυβέρνησε από το 204 έως το 181 π.Χ. Χάρη στην Στήλη, οι ιστορικοί μπόρεσαν επιτέλους να αποκρυπτογραφήσουν τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά για πρώτη φορά χρησιμοποιώντας τα αρχαία ελληνικά ως σημείο εκκίνησης. Η Στήλη ανακαλύφθηκε τυχαία τον Ιούλιο του 1799 από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, κατά τη διάρκεια εργασιών σε ένα μεσαιωνικό οχυρό στις εκβολές του Νείλου. Ο υπολοχαγός Πιέρ Φρανσουά Μπουσάρ μετέφερε τον περίπου 1,5 μέτρου λίθοστο στρατόπεδο του, κοντά στην πόλη Ροζέτας και έκτοτε ο λίθος θα έμεινε γνωστός στην ιστορία με το όνομα της πόλης.

Λίγο μετά την ανακάλυψη της Στήλης, οι μελετητές άρχισαν να δουλεύουν προσπαθώντας να σπάσουν τον κώδικα. Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν Φρανσουά Σαμπολιόν, από τους πιο διακεκριμένους γλωσσολόγους της εποχής, κατάφερε, με βάση τα ονόματα των βασιλέων Πτολεμαίου και Αρσινόης που αναφέρονται στην στήλη, να βρει το «κλειδί» για να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Μέχρι το 1822, η επιγραφή μεταφράστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου.

7. Το νησί του Πάσχα

Το νησί του Πάσχα, γνωστό αρχικά ως Ράπα Νούι από τους πρώτους του κατοίκους, ανακαλύφθηκε από ολλανδούς θαλασσοπόρους - εξερευνητές την Κυριακή του Πάσχα του 1722. Ο Jacob Roggeveen ήταν ο άνθρωπος που ονομάτισε το νησί. Το νησί του Πάσχα βρίσκεται 2.200 μίλια από τις ακτές της Χιλής και έγινε διάσημο για τα περίπου 1.000 γιγάντια πέτρινα αγάλματα που βρίσκονται διάσπαρτοι βιγλάτορες σε όλο το άγονο τοπίο.
Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού του Πάσχα ήταν οι Ράπα Νούι, μια πολυνησιακή φυλή που έφτασε για πρώτη φορά στο νησί μεταξύ 700-800 μ.Χ. Κάθε άγαλμα Μοάι έχει κατά μέσο όρο 4 μέτρα ύψος και βάρος 13 τόνους, αλλά ουδείς γνωρίζει γιατί κατασκευάστηκαν ή πώς μεταφέρθηκαν αυτοί οι τεράστιοι βράχοι στις σημερινές τους τοποθεσίες.
Η έντονη αντίθεση των αγαλμάτων Μοάι με τον άνυδρο γυμνό τόπο του νησιού αποκάλυψε τη σκοτεινή μοίρα των Ράπα Νούι: μέχρι το 1600, οι κάτοικοι του νησιού είχαν εξαντλήσει δραστικά τους πόρους τους. Ωστόσο, η αποψίλωση της γης για καλλιέργεια και ο πολυνησιακός αρουραίος οδήγησαν σε σταδιακη ερήμωση . Χωρίς να μείνει ένα δένδρο ή ενεργές πηγές τροφής, πιστεύεται ότι οι εναπομείναντες νησιώτες στράφηκαν στον κανιβαλισμό για να επιβιώσουν στο σκληρό περιβάλλον της πέτρας και του ήλιου, σε έναν τόπο που τον μαστιγώνουν οι καταιγίδες και όλα τα στοιχεία της φύσης.
Σήμερα αρκετοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των απογόνων των Ράπα Νούι, εξακολουθούν να ζουν στο νησί (Η απογραφή της Χιλής του 2017 κατέγραψε 7.750 κατοίκους στο νησί, εκ των οποίων 3.512 (45%) θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ράπα Νούι). Το 1995, η UNESCO ονόμασε το νησί του Πάσχα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς , με μεγάλο μέρος του νησιού να προστατεύεται εντός του Εθνικού Πάρκου Ράπα Νούι.

8. Τα λείψανα του βασιλιά Ριχάρδου Γ'

Το 2012, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν σκελετό κάτω από ένα πάρκινγκ του Λέστερ. Ο σκελετός είχε εμφανή σημάδια από βίαια χτυπήματα και παρουσίαζε μια έντονη καμπυλότητα της σπονδυλικής στήλης. Ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα δεν θα πίστευαν ότι είχαν πέσει πάνω στα χαμένα λείψανα ενός από τους πιο διαβόητους ηγεμόνες της Βρετανίας: του Βασιλιά Ριχάρδου Γ'. Τα λείψανα ανακαλύφθηκαν στην πρώην τοποθεσία της εκκλησίας Greyfriars Friary, όπου ο Ριχάρδος θάφτηκε βιαστικά όταν σκοτώθηκε στη μάχη του Bosworth το 1485. Το 2015, έπειτα από χρόνια αντιπαράθεσης μεταξύ ιστορικών, των απογόνων του Ριχάρδου Γ' και τοπικών παραγόντων, τα λείψανα του Βασιλιά, που έκανε διάσημο ο Σαίξπηρ (...το βασίλειό μου για ένα άλογο) θάφτηκαν τελικά στον καθεδρικό ναό του Λέστερ. Ο Ριχάρδος αναπαύθηκε πάνω από 500 χρόνια μετά τον θάνατό του.

9. Ο θησαυρός του Staffordshire

Ο θησαυρός του Staffordshire είναι ο μεγαλύτερος αγγλοσαξονικός θησαυρός που έχει βρεθεί ποτέ και η ανακάλυψή του έχει επίσης αποφέρει πληθώρα νέων πληροφοριών για την αρχαία κοινωνία σε μια εποχή έντονων αλλαγών. Η ιστορία του Θησαυρού του Στάφορντσαιρ, αναζωπύρωσε ο ενδιαφέρον των Βρετανών για την αρχαιολογία της χώρας τους, υπενθυμίζοντας ότι η γη τους κρύβει εντυπωσιακά αντικείμενα. Ο θησαυρός βρέθηκε θαμμένος στο χωράφι ενός αγρότη στο Staffordshire της Αγγλίας το 2009.

Η συλλογή με περισσότερα από 4.000 αντικείμενα περιλαμβάνει αγγλοσαξονικά χρυσά και αργυρά λεπτά τεχνουργήματα και πολεμικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένων εξαρτημάτων σπαθιού. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι ο θησαυρός θάφτηκε τον 7ο αιώνα σε αυτό που αρχικά ήταν το Βασίλειο της Mercia - το σημερινό Στάφορντσαιρ. Πολλά από τα αντικείμενα είναι λυγισμένα ή παραμορφωμένα, με αποτέλεσμα οι ερευνητές να πιστεύουν ότι πάρθηκαν από σκοτωμένους εχθρούς ως πολεμικά τρόπαια και στη συνέχεια θάφτηκαν για να τα φυλάξουν. Γεμάτος συμβολισμό για τους Αγγλοσάξωνες στρατιώτες ο θησαυρός. Ποιος όμως τον έθαψε και γιατί; Εδώ, κι ενώ η ιστορική μαρτυρία λείπει, έρχεται ένα παραδοσιακό ουαλικό τραγούδι που ανακαλεί μια μάχη που συνέβη κοντά στο Λίτσφιλντ του Στάφορντσαιρ, μεταξύ Ουαλών και Αγγλοσαξώνων της Μέρσια, περίπου το 650 μ.Χ..

10. Γκεμπεκλί Τεπέ, Τουρκία

Το 1994, ο γερμανός αρχαιολόγος Κλάους Σμιντ έκανε μια από τις πιο απίστευτες ανακαλύψεις της εποχής μας έξω από την αρχαία πόλη Ούρφα της Τουρκίας. Ο Σμιντ ανακάλυψε τεράστιες λαξευμένες πέτρες 11.000 ετών που είχαν τοποθετηθεί κυκλικά. Οι όρθιοι βράχοι είναι 6.000 χρόνια παλαιότεροι από το Στόουνχεντζ και το γεγονός ότι οι προϊστορικοί άνθρωποι που το έχτισαν πιθανότατα δεν είχαν καν μεταλλικά εργαλεία για χρήση, κάνει την τοποθεσία ιδιαίτερα σπάνια. Πιστεύεται ότι το Γκεμπεκλί Τεπέ είναι ο παλαιότερος ναός του κόσμου. Ο ναός χτίστηκε στην κορυφή ενός τεχνητού λόφου και αποτελείται από πολλές ανεξάρτητες ασβεστολιθικές πλάκες που χρονολογούνται από τη Λίθινη Εποχή.

Όσο έσκαβε ο γερμανός αρχαιολόγος, τόσο περισσότερους στύλους έβρισκε, αποκαλύπτοντας ότι αυτός ο ιερός τόπος ήταν ο τόπος πολλών ναών κατά τη διάρκεια περιόδων, όλοι στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο. Θραύσματα ανθρώπινων οστών έχουν επίσης ανακαλυφθεί, γεγονός που οδηγεί τους ιστορικούς να πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να ήταν τόπος ταφής ή ακόμη και τόπος ανθρωποθυσίας. Ο χώρος βρίσκεται ακόμα υπό ανασκαφή. Το 2018 ανακηρύχθηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.