Ιστορία | 19.06.2023 07:55

Επιχείρηση Pastorius: Πως η αποστολή Γερμανών σαμποτέρ να χτυπήσουν τις ΗΠΑ κατέληξε σε φιάσκο - Ο Χίτλερ ήθελε να αυτοκτονήσει από τότε

Newsroom

Ήταν η Επιχείρηση Pastorius, η αποστολή γερμανών σαμποτέρ να προκαλέσουν χτυπήματα δολιοφθοράς στις ΗΠΑ. Το όλο σχέδιο κατέληξε σε φιάσκο – Ο Χίτλερ... σκέφτηκε να αυτοκτονήσει, αλλά ανέβαλε για λίγα χρόνια…

Είναι σε κάποιους γνωστό, περισσότερο σ’ εκείνους που μελετούν την Ιστορία, ότι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ιάπωνες στρατιώτες αποβιβάστηκαν στην Αλάσκα με σκοπό να προκαλέσουν δολιοφθορά στους αντιπάλους τους. Πολλοί όμως δεν γνωρίζουν ότι, και η ναζιστική Γερμανία είχε στείλει ομάδα σαμποτέρ για να προκαλέσουν εκτεταμένες καταστροφές σε επιχειρήσεις κοινής ωφελείας στο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, αλλά...

Οι άνδρες εκείνοι, διέσχισαν τον Ατλαντικό με υποβρύχιο, ήταν (σχετικά) καλά εκπαιδευμένοι, άριστα εξοπλισμένοι, είχαν πάνω τους χιλιάδες δολάρια για κάθε ενδεχόμενο, αλλά δεν τους έλειπε η πίστη γι’ αυτό που θα έκαναν, με αποτέλεσμα η όλη προσπάθειά τους να καταλήξει σε ένα τραγελαφικό φιάσκο. Είναι η Επιχείρηση Pastorius, που πέρασε στα «μονόστηλα» της Ιστορίας, κι αυτό μόνο και μόνο για την ανικανότητα και προχειρότητα που επέδειξαν οι άνθρωποι που είχαν επιφορτιστεί να τη φέρουν εις πέρας.

Στρατιώτες με ιστορία

Καθένας από τους πράκτορες εκείνους, που είχαν επιλεγεί να συμμετάσχουν στην Επιχείρηση, ήταν Γερμανοί, που είχαν μεταναστεύσει στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Κάποιοι από αυτούς μάλιστα, είχαν αποκτήσει και την αμερικανική υπηκοότητα· όλοι τους γνώριζαν καλά τη χώρα, μιλούσαν άπταιστα αγγλικά και είχαν εγκαταλείψει τη (τότε και τώρα) γη της επαγγελίας των μεταναστών πιστεύοντας ότι το Γ’ Ράιχ θα ξαναέδινε στη Γερμανία τη λάμψη και τη δόξα που είχε χάσει στον Πόλεμο των Χαρακωμάτων.
Όλοι τους θεωρούνταν πλέον πιστοί στο ναζιστικό κόμμα, αφού όλοι τους προέρχονταν από την German-American Bund, μιας οργάνωσης που προωθούσε τα ιδεώδη της Νέας Γερμανίας στις ΗΠΑ (και που μετά το 1941 διαλύθηκε). Ένας από εκείνους τους μυστικούς πράκτορες, ο Ερνστ Mπέργκερ, ήταν μέλος του ναζιστικού κόμματος, έχοντας σταθεί στο πλευρό της ηγεσίας κατά την απόπειρα του Πραξικοπήματος της Μπυραρίας το 1923. Μετά την επιστροφή του στη Γερμανία, ο Μπέργκερ εντάχθηκε ξανά στις τάξεις του κόμματος και μάλιστα υπηρέτησε σε ηγετικές θέσεις.
Ακόμα ένα μέλος της ομάδας ήταν ο Τζορτζ Τζον Ντας, 39 χρονών, ένας ήρεμος και πράους πρώην σερβιτόρος τον οποίο είχε πείσει η μητέρα του να επιστρέψει στη Γερμανία· λέγεται ότι είχε δει την επιχείρηση εκείνη ως ευκαιρία να γυρίσει πίσω στην Αμερική.
Πριν ακόμα αρχίσει η αποστολή κινδύνευε να καταρρεύσει καθώς ο Τζορτζ Ντας, διοικητής της ομάδας, ξέχασε εμπιστευτικά έγγραφα στο βαγόνι ενός τρένου και ένας από τους άνδρες του, μεθυσμένος, φώναζε στους θαμώνες σε μια ταβέρνα στο Παρίσι ότι ήταν μυστικός πράκτορας που θα έκαιγε τις ΗΠΑ!

Στόχος, να προκαλέσουν πανικό

Όταν οι κατάσκοποι – κομάντος αποβιβάστηκαν στις ακτές των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Ιούνιο του 1942, κοντά στο Ίστ Χάμπτον, στη Νέα Υόρκη, είχαν μαζί τους ξύλινα κουτιά με εκρηκτικά, αμερικανικά ρούχα και πάνω από 175.000 δολάρια σε μετρητά.
Οι στόχοι τους ήταν να καταστρέψουν τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια στους καταρράκτες του Νιαγάρα, τα εργοστάσια της εταιρείας Aluminium Company of America στο Ιλινόις, τη Νέα Υόρκη και το Τενεσί, καθώς επίσης και να προκαλέσουν δολιοφθορές σε επιχειρήσεις κοινής ωφελείας κατά μήκος του ποταμού Οχάιο ώστε να διαταραχθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα.
Επίσης είχαν οδηγίες να σκορπίσουν κύμα τρόμου τοποθετώντας εκρηκτικά σε γέφυρες, σιδηροδρομικούς σταθμούς, εγκαταστάσεις νερού και δημόσιους χώρους· είχαν πάνω τους πλαστά πιστοποιητικά γέννησης, κάρτες κοινωνικής ασφάλισης και άδειες οδήγησης.

Μια ακόμα ομάδα, με επικεφαλής κάποιον Έντουαρντ Κέρλινγκ, 32 χρονών, αποβιβάστηκε από υποβρύχιο σε μια παραλία κοντά στο Τζάκσονβιλ της Φλόριντα· είχαν ακριβώς τον ίδιο εξοπλισμό και τα ίδια χρήματα. Εκείνη η ομάδα έθαψε τα κουτιά με τα εκρηκτικά, επιβιβάστηκε σε ένα λεωφορείο και κατευθύνθηκε στο Σινσινάτι του Οχάιο για να συναντήσει την πρώτη ομάδα. Οι Γερμανοί είχαν βγει στη στεριά φορώντας στολές του πολεμικού ναυτικού, έτσι ώστε, αν αιχμαλωτίζονταν, να θεωρηθούν αιχμάλωτοι πολέμου και όχι κατάσκοποι.

Ένα απροσδόκητο - μοιραίο περιστατικό

Οι αποφασισμένοι για όλα, λοιπόν, γερμανοί δολιοφθορείς, ενώ περπατούσαν υπό πυκνή ομίχλη στο Λονγκ Άιλαντ, αντιμετώπισαν ένα πρόβλημα: ένας νεαρός Λιμενικός, που περιπολούσε στην περιοχή, τους είδε και έσπευσε προς τους άνδρες ρίχνοντας τους τη δέσμη φωτός από έναν φακό στα μάτια. Ο αρχηγός της ομάδας κατευθύνθηκε προς το μέρος του για να τον σταματήσει και να μη φθάσει εκεί που έσκαβαν οι άντρες, για να κρύψουν τα κιβώτια με τα εκρηκτικά. Έχοντας ήδη βγάλει τη στολή του, ο αρχηγός, εξήγησε στον Λιμενικό ότι ήταν ψαράδες, που τακτοποιούσαν τα σύνεργά τους.
Ένας από τους δολιοφθορείς ξεπρόβαλε τότε μέσα από την ομίχλη μιλώντας στα γερμανικά. Ο αρχηγός τον διέταξε να απομακρυνθεί, με αποτέλεσμα ο Αμερικάνος να γίνει ακόμη πιο καχύποπτος. Τότε ο αρχηγός έκανε κάτι πολύ περίεργο: άρπαξε τον φακό του νεαρού και τον έστρεψε προς το πρόσωπό του. Φώναξε στον Λιμενικό ότι δεν ήθελε να τον σκοτώσει και του πρόσφερε χρήματα για να απομακρυνθεί. Ο έντρομος άνδρας πήρε τα χρήματα, κάπου 250 δολάρια, και έφυγε τρέχοντας όσο πιο γρήγορα μπορούσε, όμως έσπευσε και ανέφερε το περιστατικό στην Υπηρεσία του.

Η ομάδα, στο μεταξύ, έθαψε βιαστικά τον εξοπλισμό της, άλλαξε τα ρούχα της και απομακρύνθηκε από την περιοχή.
Κι όλα είχαν γίνει πρόχειρα και βιαστικά. Όταν, λίγη ώρα μετά, η ομίχλη καθάρισε, οι άνδρες της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ, που είχαν ενημερωθεί, είδαν ένα υποβρύχιο να απομακρύνεται στον ορίζοντα και περιπολώντας στην αμμουδιά, εντόπισαν τις φρεσκοσκαμμένες τρύπες.

Δεν χρειάστηκε να σκάψουν πολύ για να ανακαλύψουν τα κουτιά με τα πυρομαχικά και τις επιμελώς τυλιγμένες γερμανικές στολές. Οι άνδρες της Ακτοφυλακής, ανέφεραν αμέσως το περιστατικό και η είδηση έφτασε γρήγορα στο FBI. Ο διευθυντής της υπηρεσίας Τζον Έντγκαρ Χούβερ, πρότεινε να κρατηθεί μυστική η άφιξη των Γερμανών στο αμερικανικό έδαφος από τον Τύπο, αλλά και από τον πρόεδρο Ρούσβελτ και εξαπέλυσε - αθόρυβα - το μεγαλύτερο ανθρωποκυνηγητό που είχε γίνει ποτέ από το FBI, από την εποχή που αναζητούσε τον Νο1 Δημόσιο Κίνδυνο Τζον Ντίλινγκερ.
Οι δύο ομάδες των Γερμανών επρόκειτο να συναντηθούν στις 4 Ιουλίου σε ένα ξενοδοχείο στο Σινσινάτι για να συντονίσουν τις επιχειρήσεις δολιοφθοράς τους· εν τω μεταξύ ήρθαν σε επαφή με έμπιστούς, των οποίων τα ονόματα και οι διευθύνσεις είχαν γραφτεί πάνω σε χαρτοπετσέτες.

Και ξαφνικά ο ένας το μετάνιωσε!

Κάποια στιγμή, απογοητευμένος ο ένας από τους δύο επικεφαλής, ο Τζον Ντας εξομολογήθηκε το σχέδιό του να ακυρώσει την αποστολή και να επικοινωνήσει με το FBI. Ο Ντας κάλεσε τον Ερνστ Μπεργκερ στο δωμάτιο του ξενοδοχείου τους και άνοιξε ένα παράθυρο, λέγοντας του, ότι θα μιλήσουν και αν διαφωνούσαν: «μόνο ο ένας από εμάς θα βγει από αυτήν την πόρτα, ο άλλος θα πέσει από αυτό το παράθυρο». Ο Ντας εξομολογήθηκε ότι δεν είχε σκοπό να ολοκληρώσει την αποστολή, πως μισούσε τον ναζισμό και σχεδίαζε να αναφέρει την όλη υπόθεση στο FBI. Ο υπαρχηγός, ο Ερνστ Μπέργκερ, αιφνιδιάστηκε και εξεμάνη, καθώς ήταν πιστός Ναζί και έτοιμος να σκορπίσει την καταστροφή στα εδάφη των ΗΠΑ. Ο Μπέργκερ, σκέφτηκε τότε, είτε να σκοτώσει τον Ντας και να αναλάβει μόνος με τους δικούς του την αποστολή, είτε να ακολουθήσει το σχέδιο του αρχηγού. Αν και ο Μπέργκερ ήταν ένας σκληρός μαχητής, δεν ήταν δολοφόνος. Ωστόσο, ο Ντας δίσταζε να τηλεφωνήσει στο FBI. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στη Γερμανία, οι ομάδες είχαν πάρει διαβεβαιώσεις ότι δεν υπήρχε κίνδυνος από το FBI, αφού κατάσκοποι είχαν διεισδύσει στις τάξεις του και βρίσκονταν μάλιστα σε υψηλές θέσεις.

O Mr Bean του FBI...

Κάποια στιγμή, παρά τους ενδοιασμούς του, τηλεφώνησε στο γραφείο του FBI της Νέας Υόρκης. Ήταν κάτι περισσότερο από βέβαιος ότι θα τον αντιμετώπιζαν σαν ήρωα και μάλιστα θα μιλούσε απευθείας με τον Χούβερ.
Ωστόσο, ο υπάλληλος που έλαβε την τηλεφωνική κλήση, ήταν δύσπιστος, αν και είχε ακούσει για το περιστατικό με τα εκρηκτικά και τις γερμανικές στολές. Αφού άκουσε προσεκτικά τον Ντας, τον συμβούλευσε να ηρεμήσει, να τακτοποιήσει τις σκέψεις του και να κλείσει το τηλέφωνο· και τον ενημέρωσε ότι σίγουρα δεν μπορούσε να τον συνδέσει με τον διευθυντή! Έκπληκτος, ο Ντας απάντησε ότι θα καλούσε ξανά σε λίγες μέρες και έκλεισε το τηλέφωνο.

Τις επόμενες μέρες, ο αρχηγός της ομάδας ταξίδεψε μέχρι την Ουάσιγκτον, βρέθηκε με κάποιους παλιούς φίλους και θυμήθηκαν τα παλιά. Κι έπειτα από δύο μέρες κάλεσε ξανά το FBI και ζήτησε ξανά να μιλήσει με τον Χούβερ.

Ο τηλεφωνητής θεώρησε καλύτερα να στείλει έναν πράκτορα να παραλάβει τον άνδρα από το ξενοδοχείο του. Στο βιβλίο του με τίτλο «Eight Spies Against America», ο Ντας αφηγείται πώς τον πήγαιναν από Γραφείο σε Γραφείο και πώς τον ρωτούσαν συνεχώς τα ίδια ξανά και ξανά μέχρι που άνοιξε την τσάντα του και έριξε περίπου 84.000 δολάρια πάνω σε ένα τραπέζι. Αυτό ήταν που τράβηξε την προσοχή των Αμερικανών. Ο επικεφαλής πράκτορας της πρόσφατα επανδρωμένης ομάδας αντικατασκοπείας ανέκρινε τον Ντας επί 13 ώρες, συντάσσοντας αναφορά 250 σελίδων.

Πριν ακόμα καλά καλά τελειώσει την ιστορία του ο Ντας, οι πράκτορες του FBI συνέλαβαν τον Μπέργκερ και αναζητούσαν τους υπόλοιπους. Μέσα σε λίγες μέρες, όλοι οι επίδοξοι σαμποτέρ είχαν τεθεί υπό κράτηση και η ιστορία τους δόθηκε στη δημοσιότητα και ενημερώθηκε ο πρόεδρος Ρούσβελτ. Ο Χούβερ μάλιστα… ξέχασε να αναφέρει ότι ο Ντας είχε παραδοθεί και κέρδισε τα εύσημα για εκείνον και το FBI για την ανακάλυψη της συμμορίας των κατασκόπων.
Οι οκτώ Γερμανοί πράκτορες δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Των Ντας και Μπέργκερ η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια. Οι άλλοι έξι εκτελέστηκαν στην ηλεκτρική καρέκλα.
Η αποτυχία της Επιχείρησης Pastorius έκανε τον Χίτλερ να επιπλήξει αυστηρά τον αρχηγό της υπηρεσίας Αντικατασκοπείας του γερμανικού Γενικού Επιτελείου, ναύαρχο φον Κανάρις και δεν επιχειρήθηκε ποτέ ξανά απόπειρα δολιοφθοράς στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το 1948, οι δύο έγκλειστοι των ομάδων των φιλόδοξων σαμποτέρ έλαβαν χάρη από τον πρόεδρο Τρούμαν και απελάθηκαν στη Γερμανία, όπου όμως θεωρούνταν προδότες γιατί είχαν προκαλέσει το θάνατο των συντρόφων τους.
Ο Ντας εξέδωσε ένα βιβλίο το 1959 και στη συνέχεια τα ίχνη του χάθηκαν. Ακούστηκε ότι πέθανε το 1992 σε ηλικία 89 χρονών, ενώ ο Μπέργκερ πάθανε το 1975.
Η ιστορία των επίδοξων σαμποτέρ έγινε ταινία – όχι κωμωδία και γράφτηκε και ένα σχετικό μυθιστόρημα.
Την αποτυχία των κατασκόπων συζητούσαν σαν ανέκδοτο Σύμμαχοι και Γερμανοί μέχρι πολλά χρόνια μετά τον πόλεμο, μέχρι που ξεχάστηκε στα σκοτεινά συρτάρια του χρόνου…

ειδήσεις τώραΗΠΑΝαζίσαμποτάζΒ' Παγκόσμιος Πόλεμοςκατασκοπεία