1945: το «ΕΘΝΟΣ» κυκλοφορεί ξανά στην ελεύθερη Αθήνα και η ανθρωπότητα κινείται με… ατομική ενέργεια

Είναι πια 1945 και το «ΕΘΝΟΣ»- που γεννήθηκε πριν από 32 χρονια- ετέθη εκτός κυκλοφορίας και ξαναγενιέται στην ελεύθερη πια Αθήνα. Η ανθρωπότητα κινείται πλέον με τρόμοα, αλλά και με… ατομική ενέργεια. Την Εποποιία του 1940 ακολούθησε η κατάρρευση του 1941. Και μετά Κατοχή, πικρής σκλαβιάς χειροπιαστό σκοτάδι… Και η εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» πού; Δέσμια, στο σκοτάδι κι αυτή!

Το «Ελεύθερον Βήμα» στις 29 Απριλίου του 1941 έγραφε: «Εντός εικοσιτετραώρων η κατάληψις της χώρας μας θα έχει συμπληρωθή. Έτσι η Ελλάς βγαίνει από τον πόλεμο - και βγαίνει οριστικώς από τον πόλεμον, καθ’ ον τρόπον εβγήκαν όλαι σχεδόν αι χώραι της ηπειρωτικής Ευρώπης. Δεν είνε μόνη η Ελλάς που ευρίσκεται εις αυτήν τη θέσιν. Από της Νορβηγίας μέχρι του Ταινάρου και από των Πυρηναίων μέχρι των παρυφών της Ουκρανίας υπάρχει δι’ όλους τους λαούς της Ευρώπης απόλυτος ταυτότης εις τας πολιτικάς και άλλας συνθήκας της υπάρξεώς των»… Ουδέν σχόλιον!

Και στα… περίπτερα της Ιστορίας αναζητείς την «Καθημερινή». Το βασικό θέμα αναλύει- με άλλες λέξεις- ό,τι και η προηγούμενη εφημερίδα: «Ο αθηναϊκός λαός αντιμετωπίζει τα γεγονότα με σταθεράν πεποίθησιν ότι όλα βαίνουν προς το καλύτερον, ότι λήξαντος του πολέμου, διά την Ελλάδα τουλάχιστον, ανοίγεται η περίοδος της ειρήνης και της εντός των πλαισίων της ειρήνης αυτής παραγωγικής δραστηριότητος»…

Και η «Ακρόπολις» πιο πρακτική: «ΑΠΟ ΑΥΡΙΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΙΝ ΧΙΛΙΕΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΔΙΑ ΝΑ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΘΗΤΕ ΕΙΣ ΤΑΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΑΣ ΣΑΣ ΜΕ ΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ»…

Η «Βραδυνή»; Διαβάστε: «Εφόσον περνούν αι ημέραι, τόσον αυξάνει η ευμένεια και η φιλική διάθεσις του ελληνικού λαού απέναντι των Γερμανών, πράγμα το οποίον ανταποκρίνεται εις τα προς την Ελλάδα αισθήματα του Ράιχ και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, επερχομένης της πλήρους συνεννοήσεως, θα ανασυνδεθή τάχιστα η παλιά φιλία που ενώνει τας δύο χώρας»… Ο Τύπος της εποχής συνεργαζόμενος με τον κατακτητή! Και το «ΕΘΝΟΣ»;

Μετά τέσσερα έτη...

Ας πάρουμε στα χέρια μας- νοητά- το «ΕΘΝΟΣ» που έχει ημερομηνία 29 Ιανουαρίου του 1945. Η μισή και πλέον Ελλάδα έχει ανασάνει από τη θηλιά της Κατοχής (στην Κρήτη και σε αρκετά νησιά οι Ναζί- με την ανοχή των Βρετανών- παρέμεναν έτοιμοι να επέμβουν αν επικρατούσε ο ΕΛΑΣ…) και η εφημερίδα κυκλοφορεί με βασικό τίτλο: «ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΕΣΣΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ». Διαβάστε: «Συνεπληρώθησαν ακριβώς τρία χρόνια και εννέα μήνες από του απογεύματος της 29ης Απριλίου 1941, οπότε οι Γερμανοί έπαυσαν το «Έθνος» και κατέλαβαν τα Γραφεία και τας τυπογραφικάς του εγκαταστάσεις διά να εκδίδουν τα έντυπά των. Πόσα γεγονότα εις το διάστημα αυτής της σχεδόν τετραετίας, κατά την οποία έπαψε να ακούγεται κάθε απόγευμα η φωνή του «Έθνους» και πόσον γοργαί και απροσδόκητοι αι εναλλαγαί εις την ζωήν της Ελλάδος! Μετά το αθάνατο έπος των αλβανικών βουνών, το δράμα της κατοχής με όλας τας φρικτάς εκδηλώσεις της επιστημονικής βαρβαρότητας των κατακτητών, μετά την απελευθέρωση, η τραγωδία του εμφυλίου πολέμου».

Και πιο κάτω συνεχίζει: «Το περίφημον ΕΑΜ που ενεφανίζετο ως μια παραδόξως κιβωτός, περικλείουσα κάθε καρυδιάς καρύδια, δεν ήργησε να αποδειχθή ότι ήτο ο δούρειος ίππος, ο προωρισμένος να διευκολύνη την διείσδυσιν και την επικράτησιν του κομμουνισμού μεταξύ του εθνικού οργανισμού. Όταν έκριναν ότι επέστη η κατάλληλος στιγμή εκείνοι, που εκρατούσαν τα νήματα, απέρριψαν το προσωπείον και εξεδηλώθη ιταμά, ωμά, εγκληματικά η Στάσις: η ένοπλος απόπειρα καταλήψεως της εξουσίας».

Ο Εμφύλιος έχει διανύσει ήδη την πρώτη περίοδό του το 1945 και το «Έθνος» βρίσκεται απέναντι στους εκπροσώπους του ΕΑΜ ΕΛΑΣ. Και όπως θα κατανοήσατε από τα γραφόμενα, στην σκοτεινή περίοδο της Κατοχής, «Έθνος» δεν εκδιδόταν.

«Πρώτον θύμα του κατακτητού»

Αριστερά του βασικού θέματος υπάρχουν δηλώσεις πολιτικών «ΕΠΙ ΤΗ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΕΙ ΤΟΥ «ΕΘΝΟΥΣ». Ο Νικόλαος Πλαστήρας (πρωθυπουργός τότε) δήλωσε: «Το «Έθνος» επί τριάντα χρόνια επρωτοστάτησεν εις αγώνας διά την ελευθερίαν και την υγιά ανάπτυξιν του ελληνικού Λαού, πάντοτε εντός του πλαισίου των εθνικών μας παραδόσεων. Δι’ αυτό υπήρξε και το πρώτον θύμα του κατακτητού. Η επανέκδοσις του «Έθνους», δεν αμφιβάλλω, ότι θα αποτελέση συμβολήν εις την εθνικήν και ηθική ανασυγκρότηση του λαού μας».

Και εκεί, στην 1η σελίδα της επανεκδιδόμενης μετά τετραετίας εφημερίδας, βρίσκουμε και το πρόγραμμα του Ραδιοφώνου, των θεατρικών σκηνών, των κινηματογράφων, που δεν ξεπερνούν τους 15 και ακριβώς από κάτω, με τίτλο, που οι πρεσβύωπες αδυνατούν να αναγνώσουν, μια σημαντική είδηση που έχει θαφτεί- μεταφορικά μαζί με την πρωταγωνίστριά της που ετάφη κυριολεκτικά.

«Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ: Εις τον ναόν του Αγίου Γεωργίου (Καρύτση) εγένετο χθες την 11ην π.μ. η κηδεία της αλησμονήτου πρωταγωνιστρίας της Εθνικής μας Σκηνής Ελένης Παπαδάκη, η οποία, ως γνωστόν, εδολοφονήθη κατά τη διάρκεια της στάσεως. Κατά την διάρκεια των λόγων η εκκλησία εδονείτο από τας κραυγάς «ανάθεμα» και «ευχή κατάρα» δια τους δολοφόνους»… Μια είδηση που συγκλόνισε την Αθήνα και ακόμα συγκλονίζει αναψηλαφώντας την και έχει χαθεί, μονόστηλη υπό σωρό άλλων δημοσιευμάτων!

Κατά τα λοιπά η 1η σελίδα- ουσιατικά- ως βασικό θέμα Νο3 έχει την πορεία του πολέμου που ακόμα συνεχίζεται: «Η χειμαρρώδης ρωσσική προέλασις - Εντείνεται ολονέν η απειλή κατά του Βερολίνου και του Καίνιξμπεργκ».
Να σημειώσουμε ότι από τις 25 Ιανουαρίου έχει τελειώσει με ήττα των Ναζί η Μάχη των Αρδενών και το Θηρίο που αιματοκύλησε τον Κόσμο πνέει τα λοίσθια… Ο Χίτλερ θα αυτοκτονήσει τρεις μήνες μετά και η Ευρώπη θα αρχίσει να χαμογελάει και πάλι. Ολόκληρη η Ευρώπη; Δυστυχώς όχι. Κι ανάμεσα στις κατηφείς χώρες που τον πόλεμο τους άλλος πόλεμος διαδέχθηκε ήταν και η Ελλάδα. Και τι πόλεμος; Εμφύλιος!

Σοκ και δέος μετά τη «Χιροσίμα»

Και ένα φύλλο με ημερομηνία σημαδιακή: 7 Αυγούστου του 1945. Την προηγουμένη ημέρα μια πολιτεία ολόκληρη, η Χιροσίμα, σχεδόν έσβησε καιόμενη… Βασικό θέμα στο «Έθνος»: ΜΕΤΑ ΤΟ ΝΕΟΝ ΟΠΛΟΝ – Η ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ ΠΕΡΙΚΛΕΙΕΙ ΤΟ “ΑΤΟΜΟΝ”. Το θέμα καλύπτει τη μισή 1η σελίδα. Και γυρίζοντας στην 2η σελίδα διαβάζουμε: «ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΩΡΑ: Συμμαχικά αεροπλάνα περιπολούν υπεράνω της Χιροσίμα προς διαπίστωσιν των τρομερών αποτελεσμάτων της νέας βόμβας - Αδιαπέραστα νέφη καλύπτουν ακόμη την ιαπωνικήν πόλιν - Το Τόκιο διαμαρτύρεται δια τη χρήσιν του νέου όπλου». Και τοβλέμμα μας μαγνητίζει ο μεσότιτλος του βασικού: ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ. Διαβάζουμε: «Το πρακτορείον Ρώϋτερ μεταδίδει ότι η χρησιμοποίηση της ατομικής βόμβας εναντίον της Χιροσίμας, ήτις είναι μία των σημαντικωτέρων πολεμικών βάσεων της Ιαπωνίας, μετέβαλε την όψιν του κόσμου. Η γενική εντύπωσις ερμηνεύεται από τους λόγους του κ. Τσώρτσιλ όποιος είπεν ότι η νέα εφεύρεσις αποτελεί μέγιστον θρίαμβο του ανθρώπινου πνεύματος»! Εμείς τι να πούμε 80 χρόνια μετά; Έτσι είναι αν έτσι νομίζετε…

Κατά τα άλλα: Οι «Κομμουνισταί τρομοκρατούν τον Πειραιά», οι «Παντοπώλαι απειλούν με κλείσιμο των καταστημάτων τους», «Ζητήσατε κατά προτίμησιν το «ΟΥΖΟ 42»… και «Μελετάται η βελτίωσης των συντάξεων» Αυτά…
Και στο φύλλο της 8ης Αυγούστου η Ατομική Βόμβα μονοπωλεί το ενδιαφέρον (την επόμενη ημέρα έπεσε νέα βόμβα στο Ναγκασάκι). Υπό τον βασικό τίτλο ΝΕΑ ΚΑΜΠΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΓΗΣ διαβάζουμε: «Το βράδυ της μάχης του Βαλμύ, όπου οι κουρελήδες και ξυπόλητοι στρατιώται της Γαλλικής Δημοκρατίας ενίκησαν τους Πρώσσους του δουκός του Μπράουνσβαϊγκ, το 1792, ο Γκαίτε, ευρισκόμενος εις το στρατηγείον τούτου είπεν: «Από σήμερον αρχίζει νέα περίοδος εις την ιστορίαν της ανθρωπότητος». Το ίδιον μπορεί να λεχθεί και τώρα με την «ατομικήν βόμβα».

Και στο φύλλο της 9ης Αυγούστου, τελευταία στιγμή το «ΈΘΝΟΣ» προλαβαίνει την είδηση: «Ερρίφθη σήμερον νέα βόμβα τόμου εις τον λιμένα Ναγκασάκι-ο τρίτος αμερικανικός στόλος κατευθύνεται προς το Bλαδιβοστόκ;». Kαι πλάι: «Εντός ημερών ή ωρών αναμένεται το τέρμα της ιαπωνικής αμύνης». Όλα έχουν ένα τέλος κάποτε κι ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος μόλις τέλειωσε. 1945, λοιπόν, το «Έθνος» κυκλοφορεί και πάλι και η «Ανθρωπότης» γυρίζει σελίδα…