Ελληνικό τεστ εντοπίζει πρώιμα το Αλτσχάιμερ με ακρίβεια 85,3%

Στον πρώιμο εντοπισμό της νόσου Αλτσχάιμερ στοχεύει ένα νέο διαγνωστικό τεστ ονόματι R4Alz (Remedes for Alzheimer), που μετρά τις νοητικές λειτουργίες κατά το γήρας. Η δοκιμασία R4Alz αποτελεί το αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής της ψυχολόγου Ελένης Πόπτση και υλοποιείται με τη συνεργασία των τμημάτων Ψυχολογίας, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών και Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ, με την Alzheimer Hellas.

Μέσα στο 2020 πραγματοποιήθηκε μελέτη με στόχο την διερεύνηση της υπόθεσης του κατά πόσο η νευροψυχολογική  δοκιμασία R4Alz, μπορεί να διαφοροποιήσει άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο μελλοντικής ανάπτυξης νευροεκφυλιστικής νόσου (τα λεγόμενα Άτομα με Υποκειμενική Νοητική Έκπτωση και Άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή) από υγιείς νοητικά ενήλικες, άτομα μέσης ηλικίας και ηλικιωμένους. Σύμφωνα με την σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε  στο «Journal of Alzheimer Disease», μια τέτοια διάκριση είναι δυνατή.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 175 άτομα, και έδειξε ότι η δοκιμασία διαθέτει εξαιρετική ευαισθησία, δηλαδή μπορεί να διαχωρίσει την Υποκειμενική Νοητική Έκπτωση από το υγιές νοητικά γήρας με ακρίβεια 85,3%, ενώ με ποσοστό 92,9%, καταχωρεί σωστά τον υγιή πληθυσμό. Με άλλα λόγια, η δοκιμασία R4Alz μπορεί να λειτουργήσει ως «δείκτης» για το εάν ένα άτομο έχει νοητικά ελλείμματα, ακόμη και αν αυτά δεν γίνονται αντιληπτά από το περιβάλλον ή τους ειδικούς, καθιστώντας δυνατή την πρώιμη πρόληψη.

«Η μελέτη βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, καθώς νέες δοκιμασίες προστίθενται, ενώ είναι αναγκαίο να αυξηθεί το δείγμα των συμμετεχόντων έτσι ώστε να προκύψουν πιο έγκυρα κι αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα. Τα ενθαρρυντικά αυτά πρώτα αποτελέσματα, αν επιβεβαιωθούν στο τέλος της έρευνας, θα οδηγήσουν στην πρώιμη διάγνωση αρκετά χρόνια πριν την έναρξη των κλινικών συμπτωμάτων. Το γεγονός αυτό θα επιτρέψει την έγκαιρη παρέμβαση, την καθυστέρηση ή ακόμη και την αναχαίτιση των νοητικών ελλειμμάτων για μεγάλο χρονικό διάστημα, οδηγώντας σε περισσότερα λειτουργικά χρόνια για τον ασθενή και καλύτερη ποιότητα ζωής για τον περιθάλποντα» αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ Πόπτση.

Η κ. Πόπτση επισημαίνει ότι η έγκαιρη διάγνωση των νευροεκφυλιστικών διαταραχών όπως είναι η νόσος Αλτσχάιμερ τουλάχιστον μια δεκαετία πριν την κλινική διάγνωση και την έκφραση των κλινικών συμπτωμάτων, αποτελεί έναν σημαντικό στόχο της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. «Όλο και περισσότερες μελέτες προσπαθούν να καθορίσουν αντικειμενικούς νευροβιολογικούς ή νευροψυχολογικούς δείκτες με στόχο την διάγνωση όσο το δυνατόν πιο σύντομα, ακόμη και πριν τα συμπτώματα να είναι αντιληπτά από τους ειδικούς. Το R4Alz έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να είναι αρκετά πιο σύνθετη και με διαφορετικά επίπεδα δυσκολίας συγκριτικά με άλλες νευροψυχολογικές δοκιμασίες, με στόχο να μπορεί να διακρίνει και να διαγιγνώσκει τα διάφορα στάδια της νευροεκφύλισης από το φυσιολογικά νοητικό γήρας. Χρησιμοποιεί τις συσκευές μέτρησης αντανακλαστικών REMEDES (REflexes MEasurement DEviceS), δηλαδή φορητές συσκευές (REMEDES pads), οι οποίες είναι προγραμματισμένες να παράγουν χρώμα ή/και ήχο ανάλογα με τις απαιτήσεις της εκάστοτε δοκιμασίας, ενώ συνοδεύονται από αντίστοιχα γραφικά και ηχητικά ερεθίσματα» προσθέτει η κ. Πόπτση.