Η ελληνική ήπια ισχύς δεν μπορεί να επαναπαύεται στην αναπαραγωγή ξένων δημοσιευμάτων

Ήταν φθινόπωρο του 1990, στην ηµερολογιακή δύση της ψυχροπολεµικής περιόδου, όταν ένας Αµερικανός ακαδηµαϊκός -του Πανεπιστηµίου Harvard- ονόµατι Τζόζεφ Νάι ανέδειξε µέσα από τις σελίδες του περιοδικού «Foreign Policy» την ιδέα της καλούµενης ήπιας ισχύος. «Η ήπια ισχύς προέρχεται από τη θελκτικότητα της κουλτούρας, των πολιτικών ιδανικών και των πολιτικών επιλογών µιας χώρας… Βρίσκεται στην ικανότητα να ελκύεις και να πείθεις», όπως σηµειώνεται στην ελληνική έκδοση του βιβλίου που θα κυκλοφορούσε ο Νάι αρκετά χρόνια αργότερα, το 2004, µε τον τίτλο «Ηπια ισχύς: Το µέσο επιτυχίας στην παγκόσµια πολιτική» (εκδόσεις Παπαζήση).

Η πανδημία του κορονοϊού ήρθε να αναδείξει την αξία όλων εκείνων των «ήπιων» δυνάµεων που δεν σχετίζονται µε τον πόλεµο αλλά µε την ειρήνη. ∆ιότι πολλοί µπορεί να έχουν υποστηρίξει ότι η υγειονοµική απειλή του COVID-19 ισοδυναµεί µε πόλεµο, πρόκειται ωστόσο για έναν πόλεµο τον οποίο δεν πρόκειται να κερδίσουν στρατοί ενόπλων, αλλά αντιθέτως… γιατροί και νοσηλευτές, απλοί πολίτες και πολιτικές ηγεσίες (µε τις πολιτικές επιλογές που αναφέρει ο Νάι), βιοµηχανίες και επιστηµονικά εργαστήρια, επικοινωνιολόγοι και διαφηµιστές, προπαγανδιστές και εταιρείες δηµοσίων σχέσεων.

Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η Ελλάδα βρίσκεται ξαφνικά να προβάλλεται διεθνώς ως θετικό παράδειγµα. Γιατί; Επειδή οι νεκροί από τον COVID-19 στη χώρα µας έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραµµές είχαν µόλις και µετά βίας ξεπεράσει τους 100, όπερ σηµαίνει ότι τα µέτρα απέδωσαν. Το γιατί απέδωσαν είναι βέβαια άλλη υπόθεση. Το ότι πολλοί Ελληνες πειθάρχησαν φοβούµενοι όχι µόνο τον κορονοϊό αλλά… τον κορονοϊό σε συνδυασµό µε τις αδυναµίες και µε τα κενά του ελληνικού Εθνικού Συστήµατος Υγείας είναι, νοµίζω, σαφές.

Οπως και να ’χει, οι νεκροί έχουν παραµείνει χαµηλά και αυτό είναι που έχει σηµασία στην παρούσα φάση, όπως προκύπτει άλλωστε και µέσα από όλα εκείνα τα ξένα δηµοσιεύµατα που µνηµονεύουν την Ελλάδα ως «πρότυπο». Η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό αποτελεί χαρακτηριστικό ήπιας ισχύος. Το ζητούµενο τώρα είναι να µπορέσουµε να χτίσουµε πάνω σε αυτήν την εικόνα. Το να ευλογούµε τα γένια µας αναπαράγοντας όσα καλά λένε οι ξένοι για εµάς δεν προσφέρει στην πραγµατικότητα τίποτα. Σε λίγους µήνες τα δηµοσιεύµατα του ξένου Τύπου θα έχουν πια ξεχαστεί. Οι προκλήσεις, ωστόσο, για την Ελλάδα θα παραµένουν, όπως άλλωστε και η ανάγκη ανάδειξης της ελληνικής ήπιας ισχύος εκτός των συνόρων.

Πέρα από την ήπια ισχύ, άλλωστε, υπάρχει και η καλούµενη έξυπνη ισχύς.