Η πιστοποίηση ωφελεί τις επιχειρήσεις

Κάθε φορά που προμηθευόμαστε ένα προϊόν, πώς ξέρουμε πως ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές ασφάλειας, ποιότητας και λειτουργίας; Πως διασφαλίζουμε πως οι μάσκες που αγοράσαμε λειτουργούν όπως πρέπει; Πως μπορούμε να συμμετέχουμε σε διεθνείς αλυσίδες αξίας; Πως επιλέγουμε τα κατάλληλα πρόσωπα για τις κατάλληλες δουλειές; Η κοινή απάντηση που έχουν όλα αυτά τα ερωτήματα είναι, “με πιστοποίηση”. Είναι μια σημαντική διαδικασία που αφορά προϊόντα, διεργασίες, συστήματα και ανθρώπους, που ενδυναμώνει επιχειρήσεις, και δημιουργεί μια “κοινή γλώσσα επικοινωνίας” με αιχμή τη συμβατότητα, τη συγκρισιμότητα, την ασφάλεια δικαίου και τον ισότιμο ανταγωνισμό, ενώ βελτιώνει και την πρόσβαση, και επιτυχημένη παραμονή, σε διεθνείς αλλά και εγχώριες, αγορές. Επιτρέπει επίσης την προετοιμασία επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση διάφορων, έκτακτων γεγονότων. Για παράδειγμα, στην εποχή του κορονοϊού, η πιστοποίηση προστατεύει τους καταναλωτές διά της ποιότητας των προϊόντων, αλλά και επιχειρήσεις, μέσα από διαδικασίες επιχειρησιακής συνέχειας.

Στην πράξη, η πιστοποίηση είναι μια διαδικασία συμμόρφωσης σε απαιτήσεις και προδιαγραφές βάσει προτύπων με γνώμονα την ασφάλεια, ποιότητα, υγεία, την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και τη διαλειτουργικότητα με τη δημιουργία συγκρίσιμων χαρακτηριστικών. Παράλληλα, αναβαθμίζει τη λειτουργία μιας επιχείρησης, εκσυγχρονίζοντας δομές και διαδικασίες. Τέλος, η πιστοποίηση αποτελεί σταδιακά και κριτήριο για επενδυτικές ή καταναλωτικές αποφάσεις. Στις πρώτες, αξιολογούνται κριτήρια περιβαλλοντικών, κοινωνικών και χρηστής διαχείρισης, ενώ και οι καταναλωτές διεθνώς, αναζητούν δείγματα “υπεύθυνης εταιρικής συμπεριφοράς” (σε θέματα ασφάλειας, περιβάλλοντος, διακυβέρνησης, κοκ). Με άλλα λόγια, είναι μια διαδικασία με υποχρεώσεις αλλά και πολλά οφέλη και για αυτό αποτελεί, για τις επιχειρήσεις που την επιλέγουν, μια στρατηγική επιλογή αναβάθμισης.

Δεν αφορά ωστόσο μόνο τις επιχειρήσεις καθώς συμβάλει και στη βελτίωση του νομοθετικού έργου και την καλή νομοθέτηση, αλλά και στη διαρκή αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού. Στο σημερινό περιβάλλον διαρκώς μεταβαλλομένων αναγκών σε δεξιότητες και επανακατάρτιση, η πιστοποίηση προσφέρει πολύτιμες λύσεις σε εργαζόμενους και εργοδότες. Τέλος, στην παραγωγή νομοθετικού έργου, τα πρότυπα αξιοποιούνται ως ο προτιμώμενος τρόπος ή ως υποχρέωση για τη συμμόρφωση με συγκεκριμένη νομοθεσία και ως μέσο για καλή νομοθέτηση.

Στο Special Report του ΣΕΒ (δείτε εδώ) αναδεικνύονται τόσο οι κρίσιμες πτυχές, όσο και τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης της πιστοποίησης στην Ελλάδα. Υπολογίζεται πως σε ώριμες οικονομίες η πιστοποίηση αυξάνει το ΑΕΠ έως και 0.8%. Στην Ελλάδα 6.165 επιχειρήσεις ήταν πιστοποιημένες το 2018 με το πρότυπο ISO 9001:2015.

Η ενίσχυση της πιστοποίησης στην Ελλάδα περνάει από δύο βασικές κατηγορίες πρωτοβουλιών. Η πρώτη αφορά στις δράσεις διάδοσής της, ιδιαίτερα για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που συχνά είτε διστάζουν να την επιδιώξουν, είτε δεν γνωρίζουν τις σημαντικές θετικές της προεκτάσεις. Η δεύτερη αφορά στην εύρυθμη λειτουργία ολόκληρου του υποστηρικτικού συστήματος σε τρεις κεντρικούς πυλώνες: τυποποίηση, μετρολογία και διαπίστευση, δηλαδή τις τεχνικές προδιαγραφές, την αξιοπιστία αποτελεσμάτων και την αμεροληψία της αξιολόγησης.

Σε αυτή την κατεύθυνση, καίριας σημασίας είναι η αποτελεσματική λειτουργία των δημόσιων δομών, δηλαδή του Εθνικού Συστήματος Υποδομών Ποιότητας (ΕΣΥΠ) και του Εθνικού Συστήματος Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ). Δυστυχώς, και οι δύο δομές αντιμετωπίζουν πολλές δυσλειτουργίες κυρίως λόγω των διαρκών αλλαγών δομών και διοικήσεων, την περιορισμένη ψηφιοποίησης που θα διευκόλυνε το συντονισμό, μη επαρκείς υποδομές, αλλά και χρηματοδοτικές ελλείψεις.

Είναι κρίσιμο να υπάρξει η πολιτική δέσμευση για διαχρονική στήριξη στην αναβάθμιση των εν λόγω οργανισμών που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ωρίμανσης και ενδυνάμωσής τους. Θα είναι η αφετηρία για διοικήσεις με τεχνογνωσία, επιλεγμένες με αξιοκρατικά κριτήρια και θα επιτρέψει την άσκηση του εποπτικού ρόλου της Πολιτείας με τρόπο που να αντανακλά και την κρισιμότητα του έργου της. Παράλληλα, είναι σημαντικό να αυξηθεί η αναγνωρισιμότητα και αξιοποίηση της πιστοποίησης στη δημόσια διοίκηση και στην παραγωγή νομοθετικού έργου. Για να τα πετύχουμε αυτά, χρειάζεται κάλυψη του ελλείματος γνώσης, ανάδειξη της αξίας του συστήματος, σύγχρονες δεξιότητες και η διαρκή αναβάθμιση των αρμόδιων οργανισμών. Έτσι, θα μπορέσει να πιάσει τόπο και η κινητοποίηση των επιχειρήσεων να αναθεωρήσουν τον τρόπο που προσεγγίζουν την πιστοποίηση.