Νέες ρυθμίσεις για τα εφάπαξ των ασφαλισμένων

Με το άρθρο 31 του ν.4670/2020 διαφοροποιούνται από 1.1.2020 οι ασφαλιστικές εισφορές όλων των αυτοτελώς απασχολούμενων του τέως ΕΤΑΑ (δικηγόροι, μηχανικοί, υγειονομικοί), εισάγωντας τρεις ασφαλιστικές κατηγορίες εισφορών (26,31 και 37 ευρώ), τις οποίες με αίτησή του (από 1.7.2020 κατά την πρώτη εφαρμογή) επιλέγει ελευθέρα ο ασφαλισμένος. Με αυτό τον τρόπο αποσυνδέεται η εισφορά από τον κατώτατο βασικό μισθό μισθωτού και δημιουργείται ένα σύστημα απλό και κατανοητό, σε αντιστοιχία με τον τρόπο προσδιορισμού των εισφορών για κύρια και επικουρική ασφάλιση, ενώ διατηρείται η κατώτατη εισφορά για την εφάπαξ παροχή στο ίδιο προηγούμενο επίπεδο.

Παράλληλα, καταργούνται οι ελάχιστες χρονικές προϋποθέσεις για την θεμελίωση του δικαιώματος απονομής της εφάπαξ παροχής. Μοναδική προϋπόθεση για την απονομή της εφάπαξ παροχής αποτελεί η έκδοση οριστικής πράξης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, οριστικής αναπηρίας ή προσυνταξιοδοτικής παροχής. Με την ρύθμιση αυτή επιτυγχάνεται η ενιαία αντιμετώπιση όλων των ασφαλισμένων των πρώην Ταμείων Προνοίας (23 στο σύνολο) του κλάδου εφάπαξ παροχών του e-ΕΦΚΑ, καταργώντας τις καταστατικές διατάξεις τους με τις οποίες εξεταζόταν χωριστά η θεμελίωση του δικαιώματος (πχ στο Δημόσιο ο ασφαλισμένος έπρεπε να συμπληρώσει 12,5 έτη ασφάλισης) ή ακόμα προβλεπόταν και ως προϋπόθεση η χορήγηση και της επικουρικής σύνταξης.

Ταυτόχρονα επιταχύνονται σημαντικά οι διαδικασίες απονομής, καθώς καταργείται το χρονοβόρο στάδιο εξέτασης των προϋποθέσεων θεμελίωσης για την λήψη της εφάπαξ παροχής και απομένει μόνο ο υπολογισμός του ποσού που δικαιούται ο κάθε ασφαλισμένος. Η άνω ρύθμιση έχει σημαντική εφαρμογή στην διαδοχική ασφάλιση, όπου ο ασφαλισμένος λαμβάνει άμεσα το ποσό της εφάπαξ παροχής που δικαιούται από το τελευταίο ταμείο ασφάλισής του, χωρίς να περιμένει και την αναγνώριση χρόνου ασφάλισης από προηγούμενο ταμείο, από το οποίο θα λάβει εν συνεχεία και την τυχόν συμπληρωματική εφάπαξ παροχή. Η ρύθμιση αυτή έχει άμεση εφαρμογή και καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς αιτήσεις απονομής για την εφάπαξ παροχή, ξεμπλοκάρωντας αιτήσεις ασφαλισμένων που εκκρεμούν εδώ και αρκετό καιρό.

Επιπροσθέτως, ακόμα και στους ασφαλισμένους που δεν θεμελιώνουν δικαίωμα κύριας σύνταξης, επιστρέφονται οι εισφορές χωρίς χρονικές προϋποθέσεις και καταργείται ο ελάχιστος χρόνος ασφάλισης των τριών (3) ετών, προκειμένου να τους επιστραφούν με την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου.

Οι διατάξεις αυτές, σε συνδυασμό με την διάταξη του άρθρου 41 παρ. 5 του ν.4670/2020, σύμφωνα με την οποία μπορούν οποτεδήποτε με αίτησή τους να υπαχθούν προαιρετικά στον κλάδο εφάπαξ παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α. όσοι μέχρι τώρα δεν υπάγονταν (μισθωτοί του τέως ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ κλπ), καθιερώνουν ένα θελκτικό και ανταποδοτικό σύστημα ασφάλισης για την εφάπαξ παροχή. Τούτο διότι οι ασφαλισμένοι αυτοί έχουν την δυνατότητα να επενδύσουν στο δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, εντασσόμενοι στον κλάδο εφάπαξ παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α., για όσο χρόνο επιθυμούν και σε οποιοδήποτε στάδιο του ασφαλιστικού τους βίου, μέχρι την θεμελίωση δικαιώματος για κύρια σύνταξη, λαμβάνοντας και το εφάπαξ που δικαιούνται με βάση τις εισφορές που κατέβαλλαν αυτό το χρονικό διάστημα και αποτυπώνονται στις ατομικές τους μερίδες.

Ο δρόμος για τον καθιέρωση ενός σύγχρονου, δίκαιου και ανταποδοτικού συστήματος δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης και στον κλάδο εφάπαξ παροχών του e-Ε.Φ.Κ.Α. έχει ήδη ανοίξει.