Απόψεις | 07.10.2020 11:02

Δίκη Χρυσής Αυγής: Οσα έζησα μέχρι να αποκαλυφθεί ο ρόλος της Χρυσής Αυγής

Μαρία Ψαρά

Σκηνή πρώτη, 18 Ιανουαρίου 2013. Ένας Πακιστανός εργάτης είχε πέσει νεκρός το προηγούμενο βράδυ, μαχαιρωμένος από χρυσαυγίτες. Αργότερα μάθαμε το όνομά του: Σαχζάτ Λουκμάν, ετών 27. Αργότερα μάθαμε και ότι οι δολοφόνοι ήταν μέλη της Χρυσής Αυγής. Είχαν βγει παγανιά ως τάγμα εφόδου, οπλισμένοι με πτυσσόμενο μαχαίρι «πεταλούδα». Τον εντόπισαν στις 3 μετά τα ξημερώματα στην οδό Τριών Ιεραρχών στα Πετράλωνα. Ο Λουκμάν ήταν με το ποδήλατό του και πήγαινε να πιάσει δουλειά στη λαϊκή. Τον άφησαν στον τόπο.

Ήταν η εποχή που η Χρυσή Αυγή ηγεμόνευε στις πλατείες και τα Μέσα Ενημέρωσης, άλλοτε ως μια ανερχόμενη δύναμη που θα «καθαρίσει» την Ελλάδα, κάποιες φορές με συνεντεύξεις και «προβιά» πολιτικού κόμματος (η «σοβαρή ΧΑ») και συχνά για το διαφορετικό life style που έφερνε στην πολιτική - και όχι μόνο - ζωή. Την ίδια στιγμή όμως, οι επιθέσεις στους δρόμους πύκνωναν, τα «παιδιά με τις μαύρες μπλούζες» έλεγχαν τα πάντα και μια σκιά είχε πέσει βαριά στους δρόμους, ειδικά της Αθήνας.

Αρκετός κόσμος ήταν μαζί τους, η φτώχεια και η έλλειψη του κράτους είχαν κάνει τη δουλειά τους. Η πλειοψηφία δεν ήταν ναζί, ήταν θυμωμένοι, ήθελαν «να πέσει ξύλο στη Βουλή», ξεσπούσαν στους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Παρά τα δημοσιεύματα που είχαν ξεκινήσει στο «Έθνος» ήδη πριν από την εκλογική νίκη που τους έβαλε αρχικά στον Δήμο και μετά στη Βουλή, αρνούνταν την πραγματική ταυτότητα του μορφώματος.

Όσοι δεν ήταν μαζί τους, φοβούνταν. Οι αδύναμοι κρύβονταν. Οι υπόλοιποι «δεν ήθελαν να μπλέξουν». Και στις εφημερίδες υπήρχε επιφύλαξη. Να μη γράφουμε ότι είναι Χρυσή Αυγή στις επιθέσεις, αν δεν το λένε οι ίδιοι. Με τον Λευτέρη Μπιντέλα διαμαρτυρόμασταν. Και πώς δηλαδή να το πουν οι ίδιοι; Σιγά μην δείξουν και ταυτότητα! «Μόνο όταν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία», επέμεναν οι αρχισυντάκτες, για την προστασία δημοσιογράφων και εφημερίδων.

Ευτυχώς, τη δολοφονία του Λουκμάν, την είδαν κάποιοι περίοικοι που ειδοποίησαν αμέσως την Αστυνομία. Οι δυο δολοφόνοι συνελήφθησαν τελικά στο Σύνταγμα. Χωρίς να νιώθουν ότι υπήρχε η παραμικρή πιθανότητα να συλληφθούν, είχαν ακόμα πάνω τους το ματωμένο μαχαίρι. Ο ένας ήταν 25 ετών, ιδιωτικός υπάλληλος και ο άλλος 29 ετών, πυροσβέστης. Στα σπίτια τους βρέθηκαν άλλες τρεις «πεταλούδες», ρόπαλα, σφαίρες πολεμικού όπλου, σφεντόνες και αεροβόλο, αλλά και προεκλογικά φυλλάδια της Χρυσής Αυγής. Ήταν σίγουρα ένα σημαντικό αποδεικτικό στοιχείο.

Σκηνή δεύτερη, αργά το βράδυ της 18ης Σεπτεμβρίου 2013. Το ενημερωτικό μήνυμα από το γραφείο Τύπου της Αστυνομίας μιλούσε για αιματηρή συμπλοκή μεταξύ οπαδών στο Κερατσίνι. Είχαν μαζευτεί, λέει, να δουν τον Ολυμπιακό και μετά... μαχαιρώθηκαν μεταξύ τους.

Μιλήσαμε με τον Λευτέρη στο τηλέφωνο. Συμφωνήσαμε ότι δεν θα μπορούσε να είναι τόσο απλό, οπαδοί της ίδιας ομάδας ήταν. Και ο Πειραιάς - ειδικά οι φτωχογειτονιές της περιφέρειάς του - ήταν στόχος της Χρυσής Αυγής, που ήθελε να «μαυρίσει» μια εκλογικά «κόκκινη» περιοχή.

Την επόμενη μέρα, μάθαμε ότι ο νεκρός λεγόταν Παύλος Φύσσας. Ήταν 35 χρονών. Ο δολοφόνος είχε συλληφθεί. Είχε πει ότι ήταν μέλος της Χρυσής Αυγής.

Ο Λευτέρης κατέβηκε στην περιοχή, συνάντησε κόσμο, μίλησε με τον πατέρα του Φύσσα. Εγώ στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη στην Κατεχάκη, στη συνέχεια στη ΓΑΔΑ, μετά έξω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής. Οι χρυσαυγίτες προκλητικοί, έβριζαν θεούς και δαίμονες. Ήταν ξεκάθαρο ότι δεν θα τα παρατούσαν τόσο εύκολα.

Στην εφημερίδα, βρεθήκαμε ξανά με τον Λευτέρη. «Δεν υπάρχει περίπτωση να αναγνωρίσουν τον δολοφόνο ως δικό τους. Κατά την πάγια πρακτική τους, θα κάνουν ότι δεν τον ξέρουν», συμφωνήσαμε. Το είχαμε δει ως πρακτική σε όλες τις δίκες των χρυσαυγιτών μέχρι τότε: Ηταν μέλη της Χρυσής Αυγής μέχρι να τελέσουν κάποια αξιόποινη πράξη κι ας την είχε «παραγγείλει» η ηγεσία της οργάνωσης. Μετά, η ΧΑ τους «ξεχνούσε», δεν ήθελε να φορτωθεί τη δική τους καταδίκη.

Το κλίμα στην εφημερίδα ήταν ανάστατο, αλλά αγωνιστικό! Όλοι συμφωνήσαμε ότι δεν μπορούμε να το αφήσουμε να περάσει έτσι. Έπρεπε να αντιδράσουμε, έντονα και δυναμικά. Με τη δουλειά μας.

Πρώτο μέλημά μας ήταν να αποδείξουμε ότι ο Ρουπακιάς ήταν μέλος της Χρυσής Αυγής. Ξεκινήσαμε την έρευνα στα αρχεία. Μαζεύαμε πολύ καιρό πριν υλικό για τη Χρυσή Αυγή. Ήμασταν σίγουροι ότι θα μας χρειαστεί. Και ειδικά από το «επίλεκτο τάγμα της Νίκαιας», το καμάρι των χρυσαυγιτών. Ο πυρηνάρχης τους, ο Πατέλης, ήταν από τους αγαπημένους της ηγεσίας της ΧΑ, επειδή επέβαλε στα μέλη στρατιωτική πειθαρχία και σιδερένια πυγμή. «Στοχεύουμε στον πυρήνα Νίκαιας», αποφασίσαμε. Και εντοπίσαμε τις σχετικές φωτογραφίες.

Και τώρα πώς εντοπίζουμε ποιος είναι ο δολοφόνος;

Αυτό είναι ένα κομμάτι που θα μου επιτρέψετε να μην αποκαλύψω. Υπήρξαν άνθρωποι που μας βοήθησαν σ’ αυτό. Στόματα που άνοιξαν ενώ πριν ήταν ερμητικά κλειστά. Πρόσωπα που βρέθηκαν στη δίνη της φασιστικής επιρροής, αλλά μετά κατάλαβαν τι συνέβαινε και έφυγαν από εκεί. Και το έκαναν με κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή.

Καταλυτική στην απόφασή τους ήταν η δολοφονία Φύσσα. Δεν θα το έκαναν αλλιώς. Τους «πιλατεύαμε» με τον Λευτέρη πολύ καιρό να αποκαλύψουν λεπτομέρειες για την ιεραρχία, τον τρόπο λειτουργίας, τις εντολές, την στοχοποίηση των μεταναστών και των αριστεριστών, τα καψόνια. Δεν ήθελαν. Όταν χύθηκε αίμα –«και μάλιστα ελληνικό», όπως μας είπε ένας από αυτούς- αποφάσισαν να τα πουν όλα. Κάποιοι είναι σήμερα σε άλλη χώρα, με άλλο όνομα και νέα ζωή.

Συνεχίσαμε την έρευνά μας. Κάθε μέρα, ένα ακόμη πρωτοσέλιδο με μία ακόμη αποκάλυψη. Το «Έθνος» ήταν η μόνη εφημερίδα που αντιμετώπισε τη Χρυσή Αυγή αποκαλύπτοντας τις πράξεις της, όχι μόνο την ιδεολογία της. Για τα ταμεία της Χρυσής Αυγής. Για τα «δικά τους παιδιά». Για τις μπίζνες. Το μόρφωμα απογυμνωνόταν επιτέλους. Δημοσιογραφία στην πράξη.

Και κάπως έτσι, φτάσαμε στη σύλληψη του αρχηγού και των βουλευτών της Χρυσής Αυγής.

Σκηνή τρίτη, 28η Σεπτεμβρίου 2013. Σύλληψη Μιχαλολιάκου. Το θυμάμαι σαν τώρα. Σάββατο. Εξαντλημένη από τη δουλειά. Κάνω δουλειές στο σπίτι με την τηλεόραση να παίζει. Και ξαφνικά, το πρόγραμμα διακόπτεται.

Μια εικόνα: ο Νίκος Μιχαλολιάκος οδηγείται στη ΓΑΔΑ. Κρατάει μια τσάντα στα χέρια για να μην φαίνονται οι χειροπέδες. Βάζω τα κλάματα από χαρά. Επιτέλους, μια πρώτη νίκη.

Σκηνή τέταρτη, 3η Οκτωβρίου 2020. Επτά χρόνια μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, πεντέμισι χρόνια από την έναρξη της δίκης. Από τις Βρυξέλλες πλέον, συνεχίζω να κάνω αυτό που μ’ αρέσει πιο πολύ: ρεπορτάζ.

Η Χρυσή Αυγή δεν είναι στη Βουλή –ακόμη μία νίκη. Είναι όμως στην Ευρωβουλή –αν και «μεταμφιεσμένη».

Η ενασχόλησή μου με τη Χρυσή Αυγή έχει περιοριστεί στην παρακολούθηση της δίκης μέσα από την εξαιρετική δουλειά του Jail Golden Dawn και του Golden Dawn Watch και την καταγραφή των δραστηριοτήτων των (νυν και πρώην) χρυσαυγιτών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Παρακολουθώ από κοντά και τον αδιάκοπο αγώνα των δικηγόρων της πολιτικής αγωγής, αλλά και την αγωνία της Μάγδας Φύσσα, αυτής της μάνας που περιμένει τόσα χρόνια τη δικαίωση.

Εν αναμονή της απόφασης, αντιφασίστες του Βελγίου αποφασίζουν να κάνουν μια συγκέντρωση κατά της Χρυσής Αυγής και της ακροδεξιάς στην Ευρώπη γενικότερα. Πέρα από τους «Αλληλέγγυους/ες Έλληνες/δες του Βελγίου», την συγκέντρωση συνυπέγραφαν ο συνασπισμός Stand-Up κατά της ακροδεξιάς και του φασισμού (Coalition contre l’ extrême droite et le fascisme) και άλλα πρωτοβάθμια συνδικαλιστικά σωματεία.

Φτάνω στην συγκέντρωση καθυστερημένη - βρέχει και φυσάει ήδη, χειμώνας στο Βέλγιο. Και αντικρίζω μπροστά μου ένα πλήθος κόσμου που δεν συνηθίζεται στις Βρυξέλλες. Κόσμος όλων των ηλικιών, από μικρά παιδιά μέχρι παππούδες να φωνάζουν συνθήματα στα γαλλικά κατά του φασισμού. Στα μεγάφωνα το «Σιγά μην φοβηθώ» με τη φωνή του Παύλου.

Κλαίω από χαρά για δεύτερη φορά. Αν όλοι αυτοί οι άνθρωποι ένιωσαν την αγωνία των Ελλήνων για τη Χρυσή Αυγή και ήρθαν στην συγκέντρωση, υπάρχει ελπίδα. Δεν θα μπορούσα να το φανταστώ το 2012, το 2013, όταν γράφαμε τα ρεπορτάζ στο «Έθνος». Κάτι άλλαξε όμως. Κάτι κάναμε, Λευτέρη!

Την πέμπτη σκηνή αναμένω να ζήσω στις 7 Οκτωβρίου του 2020, με την απόφαση για την εγκληματική οργάνωση Χρυσή Αυγή. Ο,τι και να γίνει, να θυμόσαστε τους στίχους του Φώντα Λάδη: «Τον φασισμό βαθιά καταλαβέ τον. Δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον». Μετράμε μικρές και μεγαλύτερες νίκες, αλλά δε θα ξεμπερδέψουμε έτσι εύκολα. Θα είμαστε όλοι εκεί...

Παύλος ΦύσσαςΣαχζάτ ΛουκμάνΧρυσή ΑυγήΜάγδα ΦύσσαΝίκος Μιχαλολιάκοςδίκη Χρυσής ΑυγήςΓιώργος Ρουπακιάς