Γνώση και Ψυχραιμία

Οι διεκδικήσεις μας, με τον τρόπο που προβάλλονται, έχουν δημιουργήσει ένταση στην Τουρκία, που θεωρεί ότι η επιτυχημένη εξωτερική πολιτική της Ελλάδας την έχει οδηγήσει σε διεθνή απομόνωση με προβλεπόμενες σοβαρές συνέπειες στο μέλλον της και στα ενεργειακά θέματα.

Ακούγεται υπερβολική αυτή η διατύπωση, αλλά όσο περισσότερο εμβαθύνουμε στη στάση της Τουρκίας τόσο περισσότερο πειθόμαστε ότι η τελευταία άργησε πολύ να κατανοήσει τη μακροχρόνια και μεθοδική εργασία μας με αποτέλεσμα να αναγκάζεται τώρα να αντιδρά εκρηκτικά και σπασμωδικά για να καλύψει τη μεγάλη διαφορά, που έχει δημιουργηθεί μεταξύ μας.  Η Άγκυρα συνηθισμένη να προβάλει ως πυλώνας της στρατηγικής του ΝΑΤΟ, πεπεισμένη ότι τον 21ο αιώνα συνεχίζουν να είναι αποδεκτές συμπεριφορές βιαστή του διεθνούς δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των διεθνών συμφωνιών, που εξασφαλίζουν σταθερότητα στην περιφέρειά μας, αποτόλμησε ένα ασταθές μοντέλο ανάδειξης της περιφερειακής της ισχύος. Οι τουρκικές κινήσεις, συνειδητά ή ασυνείδητα, διαμορφώθηκαν παράλληλα με τις πρωτοβουλίες μας, που αναπτύχθηκαν κυρίως αμέσως μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ.

1. Βελτιώθηκαν οι σχέσεις μας με το Ισραήλ με ταχύτητες, που δεν μπορούσε κανείς να προβλέψει.
2. 2. Σταθεροποιήθηκαν και απόκτησαν στρατηγικό χαρακτήρα οι σχέσεις μας με τις ΗΠΑ.          
3. 3.Αναβαθμίσθηκαν και εξελίσσονται οι συνεργασίες ασφάλειας, ανταλλαγής πληροφοριών και όλες οι σχετικές δομές αντιμετώπισης της διεθνούς  τρομοκρατίας κυρίως με Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ισραήλ, Γαλλία, μικρότερες χώρες της ΕΕ, των Βαλκανίων χωρίς να παραβλέπεται η σημασία ανάλογων συνεργασιών με μουσουλμανικές χώρες.
4. 4. Διευρύνθηκε η αμυντική μας συνεργασία με πολλές χώρες πέραν του Ευρωατλαντικού μας περιβάλλοντος χωρίς να δημιουργούμε ρωγμές ή προβλήματα στον χώρο που έχουμε τοποθετηθεί γεωστρατηγικά και πολιτικά.
5. 5. Παρά τη σοβαρή οικονομική κρίση που αντιμετωπίσαμε συνεχίζουμε να παραμένουμε στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ και διαδραματίζουμε ουσιαστικό ρόλο, ό οποίος συμπληρώνει αποφασιστικά και αποτελεσματικά τις επιδιώξεις  τόσο της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ.

Το διεθνές περιβάλλον ήταν και παραμένει απαιτητικό με δυναμικά χαρακτηριστικά που διαμορφώνονται από τις εντάσεις, τις κρίσεις και τις εκτονώσεις, όποτε αυτές επιτυγχάνονται.

 Την ίδια περίοδο ο γείτονάς μας επιλέγει να διαφοροποιηθεί.

1. Καταστρέφει μακροχρόνιες συμμαχίες και αμυντικά δόγματα με το Ισραήλ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία, την Αίγυπτο.  
2. Αναπτύσσει ένα πλέγμα συμμαχιών και συνεργασιών που δεν προσδιορίζεται από σταθερότητα και αποτελεσματικότητα για τα συμφέροντα της Τουρκίας. Η συμμαχία με τη Ρωσία παρουσιάζει συνεχείς, διευρυνόμενες ρωγμές και ουσιαστική σύγκρουση συμφερόντων στην περιοχή του Καυκάσου, της Συρίας, της Ανατολικής Μεσογείου, της Αιγύπτου, της Παλαιστίνης, της Λιβύης , αλλά και στον χώρο της θρησκευτικής διπλωματίας και των εκκλησιών.
3. Εκστρατεύει σε περιοχές που αναπτύσσονται διεκδικήσεις σημαντικών δρώντων της διεθνούς πραγματικότητας και δεν διστάζει να στηρίξει, όποτε δημιουργείται η ευκαιρία, οργανώσεις που χαρακτηρίζονται ως τρομοκρατικές από την πλειοψηφία των κρατών του διεθνούς συστήματος.
4. Ισχυρίζεται και κινείται με πρόθεση να ηγηθεί στο Μουσουλμανικό κόσμο δημιουργώντας ακόμη και σε αυτό το χώρο διχόνοια, διαφοροποιήσεις που εδράζονται στις διαφορετικές σχολές της ισλαμικής διδασκαλίας
5. Αναδεικνύει τη σχέση της με την αδελφότητα των μουσουλμάνων που αποσταθεροποιούν πολιτικά τις χώρες του Κόλπου και της Μέσης Ανατολής.

Εύλογα όσοι παρατηρούν την τουρκική συμπεριφορά προβληματίζονται για τους στόχους και τις προτεραιότητες που θέτει η Τουρκία. Σαφής ερμηνεία αυτής της τουρκικής επιλογής είναι πολύ δύσκολο ίσως και αδύνατο να δοθεί στα πλαίσια της παραδοσιακής ανάλυσης θεμάτων εξωτερικής πολιτικής. Ο Τούρκος Πρόεδρος δεν είναι τίποτε περισσότερο από έναν εκλεγμένο ηγέτη. Η πολιτική του ευτυχία οφείλεται στην υπακοή του λαού του. Ένας λαός που ακολουθεί την πολιτική του ηγεσία, έστω και αν απαιτείται η μεγαλύτερη θυσία για να επιτευχθεί η μέγιστη προσωπική πολιτική φιλοδοξία του ηγέτη, είτε αυτός ήταν ένας "χαν" που οδηγούσε τις πεινασμένες ορδές της μογγολικής στέπας είτε αυτός είναι ένας σύγχρονος " βουλιμικός" πολιτικός που επιθυμεί να στολιστεί  με το τουρμπάνι και τα διακριτικά των σουλτάνων του βασανιστικού του παρελθόντος.

Απέναντι σε αυτή την πρόκληση, που στρέφεται κατά της διεθνούς κοινότητας και ιδιαίτερα κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, η ψυχραιμία, η ετοιμότητα και η σωστή ανάλυση των πράξεων της άλλης πλευράς μπορούν να εξασφαλίσουν συνθήκες που παρεμποδίζουν το ακραίο ολίσθημα. Οι όροι του Διεθνούς Δικαίου όπως όλοι τους αντιλαμβανόμεθα είναι αδιάφοροι για την Τουρκία. Η καλή γειτονία αποτελεί για την Άγκυρα διαδικασία απειλών, βίαιων ενεργειών, προκλήσεων και προσβλητικού λεκτικού. Όμως οι αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής, η συνολική στάση των κρατών της ΕΕ, οι επισημάνσεις των παραβάσεων στη Λιβύη και τη Συρία, αλλά κυρίως οι παρεμβάσεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ για τους S400 αναγκάζουν την Τουρκία να προβεί σε σημαντικές αναδιπλώσεις, που θέλει να τις παρουσιάζει ως ασήμαντες παρ΄ όλο που και η ίδια γνωρίζει ότι αποτελούν πολιτική κυβίστηση ιδιαίτερης σημασίας.

Η Τουρκία θα μπορούσε να ελπίζει σε μεγάλη ανοχή αν δεν είχε επιλέξει να εμπλακεί τόσο πολύ στο θέμα των ρωσικών οπλικών προμηθειών και πρωτίστως των S400. Η πρόσφατη απόφαση δοκιμών, του πολύ μεγάλου αυτού οπλικού συστήματος, χωρίς την παρουσία Ρώσων τεχνικών και συνεπώς χωρίς ενεργοποίηση και τροφοδοσία των ραντάρ με στοιχεία συμμαχικών και αμερικανικών αεροσκαφών αποδεικνύει, ότι η Τουρκία "γονατίζει" μπροστά στις ΗΠΑ.  Το βάρος της πίεσης σε τόσο μεγάλα θέματα δεν επιδεικνύεται με απειλές, αλλά με συγκεκριμένες δράσεις, που υποχρεώνουν την Άγκυρα να νοιώσει την διαφορά ισχύος.

Για να προληφθεί η δικαιολογημένη ερώτηση, που φθάνει στα χείλη κάθε έλληνα πολίτη, επιβεβαιώνεται ότι η χώρα μας δεν είναι ΗΠΑ, αλλά το δέσιμο των συμφερόντων μας με αυτά των ΗΠΑ, της ΕΕ και των χωρών της περιοχής μας δημιουργεί τις προϋποθέσεις σοβαρής πίεσης ικανής να αποτρέψει μία θερμή κρίση. Το μήνυμα αυτό ενισχύεται από την βεβαιωμένη ισχύ και αποφασιστικότητα των ενόπλων δυνάμεων της χώρας μας, την ανανέωση σημαντικών οπλικών μας συστημάτων, τη σύμπνοια των πολιτικών δυνάμεων και την πίστη του ελληνικού λαού στις αποφασιστικές επιλογές της ηγεσίας. Αντιθέτως, θεωρητικές αναλύσεις, χωρίς νομική βάση και προτροπές για κινήσεις πέραν των 6 ναυτικών μιλίων όχι μόνο αποπροσανατολίζουν, άλλα και αποδυναμώνουν της επιχειρηματολογία μας.

Η Ελλάδα απαιτεί σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και προφανώς δεσμεύεται απόλυτα από το Διεθνές Δίκαιο. Η εν δυνάμει εθνική κυριαρχία πέραν των διακηρυγμένων χωρικών υδάτων και η εν δυνάμει ανάπτυξη δικαιωμάτων εκμετάλλευσης αποτελεί πρακτική της Τουρκίας και όχι χαρακτηριστικό της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής. Κινήσεις που δεν πραγματοποιήθηκαν τη στιγμή που οι καταστάσεις ήταν πιο ευνοϊκές αξίζει να μελετηθούν πολύ καλά για να αποτελέσουν σοβαρά βήματα αποφασιστικότητας στην αποκορύφωση της κρίσης.

Αυτή τη στιγμή συζητήσεις στα παράθυρα των ΜΜΕ και πολιτικές αναλύσεις έχουν μόνο αξία ενημέρωσης της κοινής γνώμης, άλλα δεν μπορούν να διαμορφώσουν πολιτικές. Η ενημέρωση των αναλυτών, των δημοσιογράφων και κάθε ειδικού δεν έχει την πληρότητα της εικόνας που βλέπει η κυβέρνηση, το Υπουργείο Εξωτερικών και ο Πρωθυπουργός της χώρας. Η διαπίστωση αυτή προκύπτει από την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών, αλλά και την ταχύτητα με την οποία κινούνται όλα τα ουσιαστικά στοιχεία, που διαμορφώνουν τις αποφάσεις των εκλεγμένων ηγεσιών. Αυτό δεν αποτελεί μυστική διπλωματία, άλλα ταχύτατα εξελισσόμενες διεθνείς σχέσεις. Όλη η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων Ελλάδας, Κύπρου Τουρκίας, απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα των διεθνών διασυνδέσεων, αλλά διαπιστώνουν και τις επιπτώσεις της αδυναμίας τους, όταν δεν μπορούν να παρακολουθήσουν αυτή την ταχύτατη κινητικότητα δρώντων, που ως συνέπεια έχει μία συνεχής αλλαγή συνθηκών και παραμέτρων στη διεθνή και περιφερειακή σκηνή.

Η γνώση και οι ψυχραιμία συνθέτουν τη συνισταμένη προστασίας μίας εύθραυστης σταθερότητας προκειμένου να εκτονωθεί μία ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση.