Σχολές μαθητείας ΟΑΕΔ: Μην νοθεύετε το όνειρο

Ηλεκτρολόγοι, κομμώτριες, ζαχαροπλάστες, ξυλογλύπτες, θερμουδραυλικοί, διοικητικά στελέχη, γουνοποιοί, μαρμαράδες, τεχνίτες αμαξωμάτων και αισθητικοί. Αλλά και βοηθοί φαρμακείων, γραφίστες, ψυκτικοί, αγγειοπλάστες, ξυλουργοί, συντηρητές έργων τέχνης, ωρολογοποιοί, πατρονίστ, ναυπηγοί, αργυροχρυσοχόοι, μάγειρες και βοηθοί βρεφονηπιοκόμων.  

Οι σχολές μαθητείας ΟΑΕΔ που εντάσσουν στην αγορά εργασίας όλα τα προαναφερόμενα επαγγέλματα ιδρύθηκαν το 1952 και κατατάχθηκαν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ως θεσμός αποτέλεσαν για χρόνια ένα λαμπρό παράδειγμα άρτιας επαγγελματικής κατάρτισης και πετυχαίνοντας την κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων των ιδιωτών και των νοικοκυριών. Αναπόφευκτα λοιπόν αποτέλεσε για δεκαετίες η επιλογή των νέων που δεν επιθυμούσαν να φοιτήσουν σε κάποια Πανεπιστημιακή δομή και είχαν ούτως ή άλλως έφεση σε κάποια τέχνη. Φαίνεται ότι η παγιωμένη αντίληψη πως η τριτοβάθμια εκπαίδευση διασφαλίζει καλύτερες συνθήκες απασχόλησης δεν καθόρισε τις προτιμήσεις των μαθητών που εισήχθησαν στις σχολές μαθητείας ΟΑΕΔ.

Βέβαια στη χώρα μας μόνο το 28,8% των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης επιλέγει την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να είναι στο 47,8%. Τι να φταίει άραγε; Ίσως τα μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι ο αντικατοπτρισμός στις δυνατότητες απασχόλησης των νέων. Αλλά και η έλλειψη μίας ενιαίας εθνικής στρατηγικής στην επαγγελματική εκπαίδευση δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη υπονόμευση στις δυνατότητες που θα μπορούσε αυτή να παρέχει.

Η πρόσφατη νομοθετική αλλαγή στις Σχολές Μαθητείας του ΟΑΕΔ έρχεται να προκαλέσει κατακερματισμό στον θεσμό, διακόπτοντας μία εκπαιδευτική διαδρομή πολλών δεκαετιών για την απόκτηση αναγνωρισμένων επαγγελματικών προσόντων, οδηγώντας σε απαξίωση των σπουδών. Συγκεκριμένα:

Μέχρι σήµερα, µε τον ν. 3475/2006, οι απόφοιτοι των ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ αποκτούσαν πτυχίο ειδικότητας, επιπέδου 4, επαγγελµατική εµπειρία καθώς και συντάξιµα ένσηµα µε ιατροφαρµακευτική περίθαλψη για όσο διάστηµα πραγµατοποίησαν πρακτική άσκηση. Με το ν. 4763/2020 το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε σε υποβάθµιση των Σχολών Μαθητείας του ΟΑΕΔ σε µεταγυµνασιακή κατάρτιση και στο επίπεδο 3. Στο νόµο, όµως, 4763/2020 ΔΕΝ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ ΚΑΜΙΑ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ για όσους μαθητές, κατά το χρόνο ψήφισης του ανωτέρω νόµου είχανε ήδη εισαχθεί και φοιτούσανε στις ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ βάσει του προηγούµενου νοµικού καθεστώτος. Έτσι, όµως, παραβιάζονται κατάφορα σε βάρος των μαθητών οι συνταγµατικές αρχές δεδοµένου ότι κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους ανατρέπεται όλο το πλαίσιο σπουδών που αυτοί επέλεξαν συνειδητά. Ήτοι επέλεξαν να φοιτήσουν στις ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ, γνωρίζοντας ότι θα αποκτήσουν πτυχίο επιπέδου 4 µε τα αντίστοιχα επαγγελµατικά δικαιώµατα. Αντιθέτως, αν γνωρίζανε τα νέα αυτά δεδοµένα, ότι δηλαδή θα αποκτήσουνε πτυχίο επιπέδου 3 και µόνο µετά από πιστοποίηση του ΕΟΠΠΕΠ, προφανώς και δεν θα επέλεγαν να φοιτήσουνε στις ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ. Καθώς το Απολυτήριο Γενικού ή Επαγγελµατικού Λυκείου που διέθεταν ήδη και κατατάσσεται  στο επίπεδο 4, τους επέτρεπε να φοιτήσουν τουλάχιστον σε κάποιο Ι.Ε.Κ. που θα τους πτυχίο Επιπέδου 5 µε τα αντίστοιχα επαγγελµατικά δικαιώµατα. 

Ο νέος ν.4763/2020 διαταράσσει επαγγελματικές ισορροπίες. Απαξιώνει την ισχύ των πτυχίων που θα παρέχουν πλέον οι σχολές μαθητείας ΟΑΕΔ και οδηγεί τους μη διορισμένους εκπαιδευτικούς στην ανεργία.  Οι μαθητές που ήρθαν να φοιτήσουν εκεί είχαν βαθιά μέσα στο τσεπάκι τους όνειρα. Μην τα νοθεύετε.