Αναδροµή

Οι τρεις εκλογές, του 2004, του 2007 και του 2009, αν και προς το τέλος ο ορίζοντας είχε γεµίσει πυκνά σύννεφα, ήταν οι τελευταίες που διενεργήθηκαν κατά τις γνωστές συνθήκες: δικοµµατισµός, υπακοή σε πρωτοσέλιδα, και αίσθηση πως ό,τι κακό συµβεί στον κόσµο και στον ντουνιά θα µας αφήσει απέξω.

Έως σήµερα, 2019, µεσολάβησαν τέσσερις βουλευτικές εκλογές και ένα δηµοψήφισµα. Ωστόσο, παρά τη σχετική σταθερότητα των κυβερνήσεων από το 2012 (Σαµαράς και Τσίπρας), µετά τον Παπανδρέου εµφανίστηκαν στον Πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας, υπηρεσιακοί ή εκλεγµένοι, πέντε πρωθυπουργοί, που υποστηρίχτηκαν από: ΠΑΣΟΚ, Νέα ∆ηµοκρατία, ΛΑΟΣ, ∆ΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ, ΣΥΡΙΖΑ και δύο υπηρεσιακές.

Αν εξαιρεθούν οι κυβερνήσεις «ειδικού σκοπού», οι εκλογές έφεραν νικητή που δήλωσε προεκλογικά πως θα ρίξει τα µνηµόνια στον Καιάδα, εκτός από την κυβέρνηση του Σεπτεµβρίου 2015. Πράγµα που δεν συνέβη. Ισως αυτό εξηγεί πώς η σύγχυση έγινε µόνιµος νοικάρης µας. Η πόλωση έγινε ακραίο φαινόµενο, που δεν λέει να ξεκουµπιστεί. Και πέρασαν οκτώ χρόνια υπό διάφορες µορφές µνηµονίων. Και βαρύτατη κληρονοµιά µελλοντικών υποχρεώσεων, που επιµένει.

Για µένα, στο βάθος εκκρεµεί µια παράλληλη τάση από δύο ορίζουσες που µας εµποδίζουν να δούµε ψυχρά και ρεαλιστικά την κατάστασή µας: είναι πως πρέπει να διαχειριστούµε ένα τεράστιο χρέος και παράλληλα να προβούµε σε µεταρρυθµίσεις που οι περισσότερες έχουν έναν βαθύ «ηθικό» χαρακτήρα. Και οι µεταρρυθµίσεις έχουν ένα ιδίωµα: για να επιτευχθούν, απαιτείται ήρεµος διάλογος και σύµπνοια. Και φυσικά, χωρίς το µαχαίρι στον λαιµό.

Βέβαια, είναι υπερβολικό να περιµένουµε από ένα Γένος που το πρώτο έπος του αρχίζει περιγράφοντας τον θυµό του Αχιλλέα να ψιλοκουβεντιάζουµε µεταξύ µας ήρεµα, σε ένα τραπέζι µε κεράσµατα και τσίπουρα. Κι αν άλλοι το κατάφεραν, δεν ξέρω. Πάντως, για µερικά ζητήµατα, ο συνδυασµός σύνεσης και απλής µεθόδου των τριών δεν είναι µια συµβατική υποχρέωση: απλώς επείγει. ∆ιότι, εκτός απροόπτου, µας περιµένει στις µεθεπόµενες εκλογές µια απλή αναλογική, που δεν αντέχει έντονες συρράξεις. Για να µην τραγουδήσουµε «σε φανταζόµουνα και σε περίµενα και περιµένοντας πέρασαν χρόνια»