Απόψεις | 03.07.2022 15:20

BRICS SUMMIT 2022 CHINA: Η γεωοικονομία επιβάλλεται της γεωπολιτικής

Σπύρος Αποστόλου

Tο «BRICS SUMMIT 2022 CHINA» απετέλεσε ίσως το σημαντικότερο γεγονός το 1ο εξάμηνο του 2022 για τους Ασιάτες, σε τηλεοπτικό χρόνο, περισσότερο ακόμη και από τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Οι 5 συνεταίροι (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότιος Αφρική -BRICS) και οι περίπου 80 χώρες παρατηρητές, με μερικές από αυτές να φλερτάρουν σε κάτι παραπάνω, εξέφρασαν την συναντίληψη τους για την ανάγκη εμβάθυνσης της συνεργασίας τους σε οικονομικό, τεχνολογικό, στρατιωτικό και εκπαιδευτικό επίπεδο.

Προφανώς, οι BRICS αποτελούν το οικονομικό αντίπαλο δέος της Δύσης, είτε αυτό εκφράζεται πολιτικά, από την «συμμαχία» ΗΠΑ - Αγγλοσαξόνων - Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε στρατιωτικά, με το ΝΑΤΟ, είτε οικονομικά, με τους αμερικανικής προέλευσης διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς, όπως το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα ή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου.

Η αμφισβήτηση της Αμερικανικής (Δυτικής) οικονομικής κυριαρχίας κατά τη σύνοδο πιθανόν να επιταχύνεται από τα γεγονότα στην Ουκρανία εξαιτίας των οποίων διχοτομήθηκε οριστικά το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Ενδεχομένως η Δύση μη δυνάμενη να ανταγωνιστεί στα περισσότερα επιστημονικά, τεχνολογικά και επιχειρηματικά πεδία την (Άπω) Ανατολή, προτίμησε αυτόν τον τρόπο «διαζυγίου». Συνεπώς η Ουκρανική κρίση, ή κατά τον Κίσινγκερ «ο πόλεμος της Δύσης με την Ρωσία στην Ουκρανία», είχε στους (επιμέρους;) στόχους αυτήν την διχοτόμηση. Γιατί όμως; Μα διότι οι ΗΠΑ αποζητούν τη λήξη του οικονομικού εναγκαλισμού Κίνας-ΕΕ.

Είναι όμως αποτελεσματική η συρρίκνωση και η άμυνα, έστω και ως στρατηγικός ελιγμός, της Γεωπολιτικής (Δύση) απέναντι στην προέλαση της Γεωοικονομίας (Ανατολή); Φυσικά και όχι.

Το μεγαλύτερο γεγονός του «BRICS SUMMIT 2022 CHINA» ήταν σαφέστατα η ανακοίνωση της «New Development Bank» (Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα). Οι BRICS αποφεύγοντας (προς το παρόν) τα λάθη των Ευρωπαίων για τη δημιουργία ενός πολυδάπανου και γραφειοκρατικού οργανισμού στις δικές τους «Βρυξέλλες» ή ένα κοινό νόμισμα, προχώρησαν στην ανακοίνωση της τράπεζας τους η οποία θα έχει διττό στόχο:

· Την έξοδο από την οικονομική ύφεση των οικονομιών των BRICS.

· Την οικονομική ανάπτυξη τους, αλλά και των οικονομιών των χωρών που τους ακολουθούν.

Με λίγα λόγια, τα σημαντικά λιμνάζοντα κινεζικά κεφάλαια μπορούν να επενδυθούν μέσω αυτού του μηχανισμού σε οικονομίες και χώρες με κοινή πολιτική συναντίληψη και κοινό όραμα. Ενδεικτικά αναφέρθηκε από τους αναλυτές η Αφρική (πλην ενός τμήματος της Δυτικής Αφρικής με επιρροή της Γαλλίας) και όλη η Λατινική Αμερική. Όπως ανακοινώθηκε, η Αργεντινή αναμένεται να αποτελέσει άμεσα το επόμενο μέλος της συνεργασίας. Επίσης, αναφέρθηκε στα πάνελ ότι η Ασία ούτως ή άλλως θα ευεργετηθεί από την «New Development Bank», ενώ νέο πεδίο θα αποτελέσει η Μέση Ανατολή, με κάποιες χώρες της περιοχής να φλερτάρουν και αυτές έντονα με τους BRICS.

Εδώ τίθεται και ένα εθνικό ζήτημα: Αν η Τουρκία με τις συνήθεις κυβιστήσεις της, ακολουθήσει τους BRICS ή παρουσιαστεί φίλια προς αυτούς, ή ακόμη περισσότερο γίνει μέλος τους, τότε ενδεχομένως να αποκτήσει τεχνολογικά, οικονομικά (πιθανώς και στρατιωτικά) ακόμη μεγαλύτερα πλεονεκτήματα σε σχέση με τα υπάρχοντα ως προς την Ελλάδα που θα παραμείνει στο δόγμα του «προχωρημένου φυλακίου» της συρρικνούμενης οικονομικά Δύσης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την παρουσίαση της τράπεζας όλοι συμφώνησαν ότι αυτή αποτελεί μέσο (όργανο) και όχι σκοπό, όπως αρμόζει σε μια αναπτυξιακή τράπεζα, ενώ οι συμμετέχοντες αναφέρθηκαν σε όλους τους τόνους πως οι BRICS δεν θα ανταγωνιστούν την Δύση, αλλά θα κοιτάξουν «το δικό τους τμήμα του πλανήτη να προχωρήσει ταχύτατα αναπτυξιακά και με κεντρικό πυλώνα την πράσινη οικονομία και τον σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο».

Στην αποφώνιση του «BRICS SUMMIT 2022 CHINA» τονίστηκε ότι ο Οργανισμός προσδοκά την ειρηνική ευημερία και οικονομική ανάπτυξη και δεν αποτελεί γεωπολιτικό πόλο αλλά γεωοικονομικό. Τονίστηκαν οι πολιτικές διαφορές μεταξύ Κίνας και Βραζιλίας (κομμουνιστών – ακροδεξιών) και η διαφωνία της Νότιας Αφρικής ως προς τον χειρισμό της Ρωσίας στο Ουκρανικό ζήτημα.

Ένα είναι πάντως βέβαιο, η ατζέντα των BRICS οδηγεί στην μείωση της κυριαρχίας του Δυτικού κόσμου και στην εγκαθίδρυση μιας νέας πολυπολικής πραγματικότητας.